Arap Basınında Türkiye Araştırma İmajında Kırılma Noktaları

Yıl 2018, Sayı: 36, 73 - 87, 30.05.2018

Mehmet Şayır

Öz

2002 yılında, aralarında Mısır, Suudi Arabistan, Fas,
Kuveyt ve Ürdün’ün de bulunduğu 8 Arap ülkesinde yapılan, yine aralarında
Türkiye’nin de bulunduğu 12 yabancı ülkenin konu edildiği “Araplar ne
düşünüyor?” konulu bir kamuoyu araştırmasından çıkan sonuçlar, o dönemde Türki-
ye’nin Arap dünyasındaki imajının pek olumlu olmadığını göstermekteydi. Bu ve
benzeri birçok araştırma Türkiye’nin 1990’lı yıllarda Arap ülkelerindeki imajının
çeşitli nedenlerle olumsuz oldu- ğunu gösterirken 2002-2003 yılları arasında
hem Türkiye hem de Arap dünyasında yaşanan geliş- melerin Türkiye’nin Arap
kamuoyundaki imajını değiştirdiği varsayılmaktadır. Bu değişimin en iyi
gözlemlenebileceği alanlardan birisi olan Arap basınında da bu imajın söz
konusu gelişmelere bağ- lı olarak değiştiği, dolayısıyla daha sonraki
dönemlerde yaşanan gelişmelerin de bu alanda inişli çı- kışlı sonuçlar
doğurduğu değerlendirilmektedir. Bu çalışma, Kahire’de yayımlanan el-Ehram gaze-
tesi ile Londra’da yayımlanarak dağıtımı Arap ülkelerinin yanı sıra dünyanın
çeşitli yerlerinde yapı- lan el-Hayat ve eş-Şarku’l-Avsat gazetelerinin
taranmasına dayanan, çalışma sahibinin “Arap Bası- nında Türkiye 2000-2001”
adlı yüksek lisans tezinin sonuçları ile bu tezin sunulmasından sonra gelişerek
Türkiye’nin Arap basınındaki imajını değiştirdiğine inanılan 2003 ve daha
sonraki yıllara yayılan gelişmeler ışığında söz konusu gazetelerden el-Hayat
ve eş-Şarku’l-Avsat’ın taranmasıyla elde edilen sonuçlara dayanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Arap basını, imaj, Türkiye, Türk-Arap ilişkileri, ülke imajı

The Breaking Points on Turkey in Arab Media

Öz

According to the results of a public opinion survey
(What Arabs Think?) conducted in eight Arab countries, including Egypt, Saudi
Arabia, Morocco, Kuwait and Jordan in 2002, which has been conducted about 12
foreign countries including Turkey, Turkey’s image in the Arab world was very
negative at that time. This and many other research shows that Turkey has a
negative image in the Arab countries for various reasons, in the 1990s. İt is
assumed that the developments in both Turkey and the Arab world between the
years 2002-2003 that directly affect Turkish-Arab relations, has changed the
image of Turkey in the Arab public opinion. This image changed depending on
developments in the Arab press, one of the areas where this change can be best
observed. So the developments in the later periods also gave rise to the
upsurge in this field. This research is based on the results obtained by
scanning al-Hayat and Asharq al-Awsat newspapers published in
London and distributed in Arab countries and in various cities of the world in
the light of developments spreading over 2003 and the following years that believed
to change the image of Turkey in the Arab press and on the results of the
researcher’s master thesis “Turkey in the Arab press 2000-2001” based on the
scanning of al-Ehram newspaper published in Cairo and the newspapers al-Hayat
and Asharq al-Awsat published in
London.

Anahtar Kelimeler

Arabic pres, image, Turkey, Turkish-Arab relations, country image

Kaynakça

• Çelik, Erol, Türkiye’nin Tanıtımında Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğünün Rolü, İ.Ü. S.B.E., Gazetecilik ve Halkla İlişkiler Bölümü (yayınlanmamış yüksek lisans tezi), İstanbul, 2000
• Davutoğlu, Ahmet, Stratejik Derinlik Türkiye’nin luslararası Konumu, İstanbul 2008
• İhsanoğlu, Ekmeleddin, - Sadavî, Salih, el-Arab fî Zilli’r-Rabitati’l- smâniyyeti, el-Alakatu’l- Arabiyyeti’t-Turkiyyeti min Manzûrin Turkî, Ma’hedu’l-Buhûsi ve’d-Dirasâti’l-Arabiyyeti - Merkezu’l- Ebhâsili’t-Tarihi ve’l-Funûni ve’s-Sakafeti’l-İslamiyyeti bi İstanbûl, İkinci Bölüm, 1993, s. 105 - 106 Nureddin, Muhammed, Hicâbun ve Hirâb el-Kemaliyyetu ve Ezematu’l-Huvviyeti fî Turkiye, Riyaz er- Rayyis li’l-Kutubi ve’n-Neşri, Beyrut, 2001
• Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Tanıtma Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara, 2000
• Soysal, İsmail, “Tanıtma ve Türkiye’nin Tanıtılması”, UNESCO Türkiye Milli Komisyonu, Ankara, Kalite Basımevi, 1976
• Şayır, Mehmet, Arap Basınında Türkiye 2000-2001 (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2000
• Şayır, Mehmet, Kültür ve Turizm Bakanlığının Arap Ülkelerindeki Tanıtma Faaliyetleri (Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi), Kültür ve Turizm Bakanlığı Milli Kütüphane Başkanlığı, Ankara, 2010
• Zeine, N. Zeine, Türk-Arap İlişkileri ve Arap Milliyetçiliği’nin Doğuşu, Çeviren Erhan Akbaş Zogby, James, What Arab Thinks? Jordan Times, http://www.jordantimes.com, 29.12.2002 el-Ahram, http://www.ahram.org.eg, İstanbul, 2003
• eş-Şarku’l-Avsat, http://www.asharqalawsat.com el-Hayat, http://www.alhayat.com
• eş-Şark, http://www.al-sharq.com es-Savra, http://thawra.sy