Nureddin Zengî, Nadir Karakuş (İstanbul: Ensar Neşriyat, 2021)

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 1, 731 - 740, 15.03.2022

Hasan Telli

https://doi.org/10.51702/esoguifd.1028399

Öz

12. Yüzyılda Türk-İslam tarihinin önder şahsiyetlerinden birisi de Nureddin Zengî’dir. Haçlı ordusunun Kudus, Urfa, Antakya ve Trabluşşam’ı ele geçirip burada küçük devletler kurduğu bir dönemde Zengiler hanedanın başına gelen Nureddin Zengî, Börilerin elinden Dımeşk ve Ba’lebek’i almış ve Mısır’ı ele geçirerek Fatimi Devleti’ne son vermiştir. Suriye-Mısır ekseninde İslam birliğini kuran Nureddin, Haçlılarla mücadele etmiştir. Bu anlamda Haçlı-Bizans ve Haçlı-Haşhaşi ittifaklarını mağlubiyete uğratmıştır. Geride Kudus’un fethedecek olan komutanı Selahaddin Eyyubî’yi bırakmıştır. 12. yüzyılın çalkantılı dünyasında önemli izler bırakan Nureddin Zengi hakkında bazı çalışmalar yapılmıştır. Bunlardan birisi de Nadir Karakuş tarafından kaleme alınan “Nureddin Zengî” adlı eserdir. Bu çalışmamızda Karakuş’un bu eseri tanıtılmaya ve kritik edilmeye çalışılmıştır. Eserin amacı, edebi üslubu, şekil özellikleri, hitap ettiği kitlesi, literatüre olan katkısı ve içeriği üzerinde değerlendirmeler yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

islam tarihi, Zengîler, Nureddin Zengi, Nadir Karakuş.

Teşekkür

kitabının tanıtımına onay veren nadir karakuş'a teşekkür ederim.

Nureddin Zengi, Nadir Karakuş (İstanbul: Ensar Publiching House, 2021)

Öz

One of the leading figures of Turkish-Islamic history in the 12th century is Nureddin Zengi. Nureddin Zengi, who came to the head of the Zengid dynasty at a time when the Crusader army captured Kudus, Urfa, Antakya and Tripolitania and established small states here, took Damascus and Ba'lebek from the Böri and took Egypt and put an end to the Fatimid State. Nureddin, who established Islamic unity on the axis of Syria-Egypt, struggled with the Crusaders. In this sense, he defeated the Crusader-Byzantine and Crusader-Hashashi alliances. He left behind the commander of Qudus, who was to conquer, Selahaddin Eyyubi. There have been some studies about Nureddin Zengi, who left important traces in the turbulent world of the 12th century. One of them is the work named "Nureddin Zengî" written by Nadir Karakuş. In this study, this work of Karakuş has been tried to be introduced and criticised. Evaluations were made on the purpose of the work, its literary style, shape features, its audience, its contribution to the literature and its content.

Anahtar Kelimeler

History of Islam, Zengis, Nureddin Zengi, Nadir Karakus.

Kaynakça

• uran, Ömer. "Nureddin Mahmud B. Zengi'nin Liderlik Politiği". Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 5/14 (2018), 499-512.
• Dönmez, Metin. Nûreddin Mahmud b. Zengî ve Selahaddin Eyyûbi İlişkileri. Malatya: İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2021.
• Emre, Ali. Nureddin Zengi. İstanbul: Temmuz Yayınevi, 2018.
• Erdal, Zekai & Menteşe, Hasan. “Mardin Müzesi’ndeki Nureddin Zengi Sikkeleri”. Journal of Islamicjerusalem Studies, “Nureddin Zengi” Özel Sayısı, (2018), 91-95.
• Gençtürk, Çağatay. "Selahaddin Eyyubi ve Nureddin Mahmud Arasındaki Münasebetler". Ankara Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi 1/2 (Aralık 2018), 51-61.
• Gençtürk, Çağatay. "Türkiye Selçuklu Sultanı II. Kılıçarslan ile Halep Atabeyi Nureddin Mahmud Arasındaki Münasebetler". Genel Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi 1 (2019 ), 47-54.
• Güneş, Hüseyin. “Selahaddin Eyyubî Zamanında Nusaybin”. Mukaddime 9/2 (2018), 17-30.
• Gürbüz, Osman. “İktidara Uzanan Yolda Eyyûbî Ailesinin Serüveni”. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 48 (2013), 387-405.
• İnce, Fatma. Nureddin Mahmud Zengi ve Haçlılar’la Mücadelesi. Niğde: Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2011.
• İnce, Fatma. "Nureddin Mahmud’un Haçlılar ve Bizans Devleti ile Münasebetleri". Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi 6 (2019), 1551-1579.
• İnce, Fatma. "Nureddin Mahmud b. Zengi ve Selâhaddin Eyyûbî İlişkileri". Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi 6 (2019 ), 1645-1672.
• İnce, Fatma. “Ortaçağ’da İslâm/Türk-İslâm Tıbbının Parlak Bir Mümessili: Nureddin Hastanesi”. Journal of Islamicjerusalem Studies, “Nureddin Zengi” Özel Sayısı, (2018), 69-90.
• Kütük, Ahmet. “Nûreddin Mahmud Zengi’nin Kuzey Sınırındaki Hıristiyan Devletlerle İlişkileri (1146-1174)”. Journal of Islamicjerusalem Studies , “Nureddin Zengi” Özel Sayısı, (2018), 51-68.
• Kara, Füsun. "Musul ve Çevresi: Zengiler Dönemi (1127-1233) Sosyal Hayat". Oğuz-Türkmen Araştırmaları Dergisi IV/1 (2020), 45-60.
• Karakuş, Nadir. Nureddin Zengî. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2021.
• Kesik, Muharrem. "Sultan I. Mes‘ûd – Nûreddîn Mahmûd b. Zengî İttifakı ve Urfa Haçlı Kontluğu’nun Yıkılışı", Selçuklu Medeniyeti Araştırmaları Dergisi 3 (2018), 83-99.
• Kopraman, K. Yaşar ."Nureddin'in Faaliyeti". Tarih Araştırmaları Dergisi 4/6 (1966), 505-520.
• Kök, Bahaeddin. Nûruddin Mahmud Bin Zengî ve İslâm Kurumlar Tarihindeki Yeri. İstanbul: İşaret Yayınları, 1992.
• Kök, Bahattin. “Nûreddin Zengî, Mahmud”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 33/256-262. İstanbul: TDV Yayınları, 2007.
• Küçüksipahioğlu, Birsel. "Musul ve Halep Valisi İmâdeddin Zengi’nin Haçlılarla Mücadelesi". Şarkiyat Mecmuası (2020), 103-126.
• Oflaz, Abdulhalim. “Nûreddîn Zengî'nin, Salâhaddîn Eyyûbî Eliyle Gerçekleşen Hayalleri”. Journal of Islamicjerusalem Studies, “Nureddin Zengi” Özel Sayısı, (2018), 19-34.
• Polat, Ziya. "Nureddin Zengi'nin Dımaşk Hâkimiyeti ve Bilâdüşşâm'da Birliğin Sağlanması". Kadim Akademi SBD 3/1 (2019), 1-15.
• Tetik, Hayati. “Eğitim Kurumları Olarak Selâhaddîn Eyyûbî Döneminde Medreseler”. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 5/2 (2019), 265-286.
• Tay, Ömer. "Sultan Nûreddîn Zengî’nin Yaşamında Sûfîlerin Yeri ve Onun Dönemindeki Tasavvufî Faaliyetler". Hitit İlahiyat Dergisi 20/2 (2021), 984-1006.
• Turan, Abdulkadir. Haçlıların Kâbusu: Nûreddin Zengî. İstanbul: Erdem Yayınları, 2019.
• Turan, Abdulkadir. "Nureddin Mahmut Zengi'nin Faaliyetleri ile Dul Kalan Haçlı Kadınlarının Haçlılar Açısından". Yakın Doğu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 3/1 (2017), 139-160.
• Turan, Abdulkadir. "Nûreddin Mahmud Zengî’nin Başarılarında Türkmenlerin Katkısı". Tarih İncelemeleri Dergisi 33/1 (2018), 205-234.
• Turan, Abdulkadir. "Nûreddin Mahmud Zengî’nin Faaliyetlerinin Şekillenmesinde Depremlerin Etkisi". Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi (SKAD) 3/6 (2017), 1-34.
• Turan, Abdulkadir. “Nûreddin Mahmud Zengî Devri’nde (541-569/1146-1174) İlmiye Sınıfı”. Journal of Islamicjerusalem Studies, “Nureddin Zengi” Özel Sayısı, (2018), 35-50.
• Türkücü, Muhammed. Nureddin Zengi’nin Haçlılarla Mücadelesi ve Siyasi Birlik Çabası (1146-1174). Ankara: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Yağmur, Mehmet Emin. Nureddin Mahmud b. Zengi’nin Haçlılar ile Mücadelesi. Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2016.
• Yılmaz, Harun. Zengî ve Eyyubî Dımaşk’ında (1154-1260) Ulema ve Medrese. İstanbul: Klasik Yayınları, 2017.
• Yıldırım, Tuğçe. Nureddin Mahmud Zengi ve İslam Tarihindeki Yeri. Çorum: Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020.