KADINLARIN MEDYA KULLANIM TERCİHLERİ İLE TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ TUTUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ: MANİSA KENT MERKEZİ ÖRNEĞİ

Yıl 2017, Cilt: 16 Sayı: 63, 1297 - 1319, 06.10.2017

Gülten Uçan

https://doi.org/10.17755/esosder.282979

Cited By: 1

Öz

Toplumsal cinsiyet eşitsizliği, geleneğin
ve dinin baskın olduğu ataerkil kültürlerde önemli sorun alanlarından biridir. Sorunun
çözüm yollarından biri kadınların, gündelik yaşam deneyimleri içerisinde maruz
kaldıkları ayrımcı ve baskıcı tutuma karşı güçlendirilmeleridir. Bu
araştırmada, kadınların medya kullanım tercih ve sıklıklarının belirlenmesi,
söz konusu tercihler ile toplumsal cinsiyet eşitliği tutumları arasındaki
ilişkinin ortaya konması amaçlanmıştır. Manisa kent merkezinde yaşayan 479 kadına
toplumsal cinsiyet eşitliği tutumlarını belirlemek amacıyla Kadınların
Güçlendirilmesi Ölçeği (KGÖ) ve medya kullanım tercih ve sıklıklarını tespit
etmeyi amaçlayan sorular yöneltilmiştir. Elde edilen veriler SPSS 21.0 ve Stata
14.1 programları ile analiz edilmiştir. “Muhafazakar” ve “muhalif” başlıkları
altında tasnif edilen medya kuruluşlarının ürünlerini tercih eden kadınlar
arasında, ölçeğin her üç alt boyutunda da (Kadının Bağımsız Hareket Edebilmesi,
Aile Baskısı ve Ekonomik Bağımsızlık ve Aile Ekonomisine Katkı) anlamlı düzeyde
farklılık olduğu görülmüştür. Bulgulara dayanılarak “muhafazakar” medya
ürünlerini tercih eden kadınların, toplumsal cinsiyet eşitliğinin tesis
edilmesini amaçlayan projelerin öncelikli hedef kitlesi olması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Medya, toplumsal cinsiyet, kadının güçlendirilmesi, aile baskısı, ekonomik bağımsızlık

Kaynakça

• ASPB, A. v. S. P. B. (2014). Türkiye Aile Yapısı Araştırması: Tespitler, Öneriler. In M. Turğut & S. Feyzioğlu (Eds.), Araştırma ve Sosyal Politika Serisi 07. İstanbul. Bulunmaz, B. (2011). Holdingleşme Ekseninde Türk Medyasında Tekelleşme Sorunu Öneri, 9, 237-246.
• Can, Y. (2015). Ücretli Bir İşte Çalışmanın Kadının Sosyal Konumuna Etkisi Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 13-26.
• Çakır, V. (2005). Bir Sosyal Etkinlik Olarak Eğlence ve Televizyon (Konya Örneği). Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Diker, E. (2015). Gazete Reklamlarında Kadın ve Mahremiyet Anlayışı. Gumushane University e-Journal Of Faculty Of Communication, 3(1).
• Doğan, Ş. (2016). Dindarlık-Muhafazakar Aile Değerleri İlişkisi HUMANITAS-Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 159-188.
• Freire, P. (2016). Ezilenlerin Pedagojisi. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Gunter, B. (1988). The Receptive Audience. In J. Anderson (Ed.), Communication Review Yearbook (Vol. 11, pp. 22-50). Beverly Hills, CA: Sage.
• Hashemi, S. M., Schuler, S. R., & Riley, A. P. (1996). Rural credit programs and women's empowerment in Bangladesh. World Development, 24(4), 635-653. Kahraman, L., Kahraman, A. B., Ozansoy, N., Akıllı, H., Kekillioğlu, A., & Özcan, A. (2014). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet Algısı Araştırması. Electronic Turkish Studies, 9(2).
• Katz, E. (1959). Mass Communications Research And The Study Of Popular Culture: An Editorial Note On A Possible Future For This Journal. Studies in public communication, 2, 1.
• Katz, E., Haas, H., & Gurevitch, M. (1973). On The Use Of The Mass Media For Important Things. American sociological review, 38(2), 164-181.
• Katz, E., & Lazarsfeld, P. F. (1966). Personal Influence, the Part Played by People in the Flow of Mass Communications: Free Press.
• Kline, R. B. (2011). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. New York: The Guilford Press.
• Koçer, M. (2013). Televizyon İzleme Alışkanlıkları ve Motivasyonları: Kayseri Örneği. E-Journal of New World Sciences Academy, 165.
• Levy, M. R. (1983). Conceptualizing And Measuring Aspects Of Audience'Activity'. Journalism and Mass Communication Quarterly, 60(1), 109.
• Levy, M. R., & Windahl, S. (1985). The Concept Of Audience Activity. Media gratifications research: Current perspectives, 109-122.
• Liebes, T., & Katz, E. (1991). The Export of Meaning: Cross Cultural Readings of Dallas: Oxford.
• Livingstone, S. (2006). The Influence Of Personal Influence On The Study Of Audiences. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 608(1), 233-250.
• Marcuse, H. (1986). Tek Boyutlu İnsan. İstanbul: İdea Yayınevi.
• Matani, M., & Hassanpour, M. (2013). The Study Of The Audiences Of The Persian Satellite Channels In Terms Of Their Use And Gratification. Journal of Media and Communication Studies, 5(8), 103.
• Mattelart, A., & Mattelart, M. (1998). İletişim Kuramları Tarihi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Parlak, İ., & Değirmenci, N. (2015). Zaman Gazetesi Köşe Yazarlarının Bir Rol Değişim Göstergesi Olarak Bourdieucü Bağlamda Söylemsel Dönüşümleri (2011’den 2014’e). İLETİ-Ş-İM(23), 9-38.
• Pınar, G., Taşkın, L., & Eroğlu, K. (2008). Başkent Üniversitesi Öğrenci Yurdunda Kalan Gençlerin Toplumsal Cinsiyet Rol Kalıplarına İlişkin Tutumları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 15(1), 047-057.
• Ruggiero, T. E. (2000). Uses And Gratifications Theory In The 21st Century. Mass communication & society, 3(1), 3-37.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating The Fit Of Structural Equation Models: Tests Of Significance And Descriptive Goodness-of-fit Measures. Methods of Psychological Research Online, 8 (2), 23-74.
• Schuler, S. R., Hashemi, S. M., & Riley, A. P. (1997). The influence of women's changing roles and status in Bangladesh's fertility transition: Evidence from a study of credit programs and contraceptive use. World Development, 25(4), 563-575. doi: http://dx.doi.org/10.1016/S0305-750X(96)00119-2.
• Shao, G. (2009). Understanding The Appeal Of User-Generated Media: A Uses And Gratification Perspective. Internet Research, 19(1), 7-25.
• Şimşek, S. (2009). Medya-Siyaset-İktidar Üçgeninde Medya Gerçeği. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 6(1), 124-143.
• Tallichet, S. E., & Willits, F. K. (1986). Gender-Role Attitude Change Of Young Women: Influential Factors From A Panel Study. Social Psychology Quarterly, 219-227.
• Thornham, S. (2007). Women, Feminism and Media. Edinburg: Edinburgh University Press.
• Toprak, B., Bozan, I., Morgül, T., & Șener, N. (2009). Turkiye’de Farkli Olmak: Din ve Muhafazakarlik Ekseninde Otekilestirilenler. Istanbul: Bogazici Universitesi.
• TÜİK. (2013). Seçilmiş Göstergelerle Manisa 2013. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu.
• TÜİK. (2014). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması: Türkiye İstatistik Kurumu.
• Uçan, G., Baydur, H., Şeker, D., Özpınar, S., Gerçeklioğlu, G., & Dinç, G. (2015). Amerika Birleşik Devletleri Uluslararası Kalkınma Kuruluşu (USAID) Tarafından Desteklenen “Değişim İçin İletişim: Sosyal ve Davranışsal Değişim İçin Yeni Yaklaşımlar”(C Change) Projesi Kapsamında Geliştirilen Toplumsal Cinsiyet Ölçeklerinin Türkçe Geçerlilik Ve Güvenilirlik Çalışmaları. Manisa: Celal Bayar Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi.
• Vona, E. (2015). Medya ve Kutuplaşma: Kutuplaşmanın Medyaya Yansımalarının,‘Gezi Parkı Eylemleri’Üzerinden Değerlendirilmesi. TOPLUM VE DEMOKRASİ DERGİSİ, 9(19-20).
• WVS. (2010-2014). Cultural Map. WVS Wave 6. from http://www.worldvaluessurvey.org/WVSContents.jsp
• Yaylagül, L. (2013). Kitle İletişim Kuramları: Egemen ve Eleştirel Yaklaşımlar. Ankara: Dipnot Yayınları.
• Yıldırım, B., & Dudu, E. (2014). Farklı Yayın Politikalarına Sahip Gazetelerde Kadına Yönelik Şiddetin Sunumu/Presentation of the Violence Against Woman in the Newspapers Which Have Different Journal Policies. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(3).
• Yılmaz, A., & Erdoğan, T. (2015). Muhafazakar Söylem Üzerinden Türkiye'de Medya-İktidar İlişkileri: 2002 Yılı ve Sonrasında Medyada Değişen Sahiplik Yapısı. Atatürk Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 9, 143.
• Yılmaz, D. V., Zeyneloğlu, S., Kocaöz, S., Kısa, S., Taşkın, L., & Eroğlu, K. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Görüşleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 775-792.
• Yüksel, Ö. (2013). Kadınlarda Evlilik Uyumu ve Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişki: Stresle Baş Etme Biçimleri ve Toplumsal Cinsiyet Rolü Tutumlarının Aracı Rolleri.