AHP-VIKOR YÖNTEMİ İLE ETKİN TASARRUFA YÖNELİK EN İYİ TEDARİKÇİ SEÇİMİ

Yıl 2017, Cilt: 16 Sayı: 63, 1203 - 1217, 06.10.2017

Hakan Arslan

https://doi.org/10.17755/esosder.305241

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmada amaç, geleneksel şekilde üretim faaliyetine devam eden unlu mamüller üretim işletmelerinin
tedarikçi seçim işlemine ait süreçte en uygun kararın verilmesine yönelik işletmeye yardımcı olmaktır. Aynı
zamanda alternatifler arasından en uygun tedarikçilerin sıralamasını sunarak karar almadaki zorluğu aşmaktır.
Bu amaca yönelik olarak Düzce’de faaliyet gösteren X unlu mamüller işletmesinin tedarikçi seçiminde problem
yaşadığı tespit edilmiş ve çok kriterli karar analizi (ÇKKA) yöntemleri kullanılarak işletmeye alternatif çözümler
sunulmuştur. Đşletmenin mevcut durumu incelendiğinde; un tedarikçisinin seçiminde herhangi bir karar alma
yöntemini kullanmadığı görülmüş ve işletme yöneticisinin geleneksel olarak sadece fiyat bazlı karar aldığı tespit
edilmiştir. Đşletmenin karar alma konusunda hata yapmaması, dolayısıyla mali açıdan ek maliyetlerle
karşılaşmaması için tedarikçi seçimini Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ve Çok Kriterli En Uygun Uzlaşık
Çözüm (VIKOR) karar analizi metotlarını birlikte kullanarak yapmasının uygun olacağı bulunmuştur. Bu iki
yöntemin sonuçlarına göre X unlu mamüller işletmesi tedarikçi seçimi için belirttiği kriterler ve ağırlıkları
dikkate alındığında; Hekimoğlu Un, Bilir Un ve Ulusoy Un fabrikalarından sırasıyla un tedariğini temin
etmelidir. Ayrıca çalışmanın, tedarikçi seçimi konusunda karar verecek işletmelere yol göstereceği
beklenmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Çok Kriterli Karar Verme, Tedarikçi Seçimi, AHP-VIKOR Yöntemi

Kaynakça

• Ada, E., Kazançoğlu, Y. ve Aracıoğlu, B., 2005, “Stratejik Rekabet Üstünlüğü Sağlamada Tedarikçi Seçiminin Analitik Hiyerarşik Süreç ile Gerçekleştirilmesi”, V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu,İstanbul Ticaret Üniversitesi, İstanbul (25-27 Kasım), ss.605-611.
• Akarte, MM., Surendra, NV., Ravi, B. ve Rangaraj, N., 2001, “Web Based Casting Supplier Evaluation Using Nalytical Hierarchy Process”, The Journal of the Operational Research Society, 52(5), ss.511-522.
• Al Kamal, M., Al Harbi, S., 2001, “Application of The AHP İn Project Management”, International Journal of Project Management, 19, 19-27.
• Boran, F.E., Genç, S., Kurt, M. ve Akay, D., 2009, “A Multi-Criteria İntuitionistic Fuzzy Group Decision Making for Supplier Selection with TOPSIS Method”, Expert Systems with Applications, 36(8), ss.11363-11368.
• Choy, K.L., Lee, W.B. ve Lo, V., 2002, “An İntelligent Supplier Management Tool for Benchmarking Suppliers in Outsource Manufacturing”, Expert Systems with Applications, 22(3), ss.213-234.
• Dağdeviren, M. ve Eraslan, E., 2008, “PROMETHEE Sıralama Yöntemi İle Tedarikçi Seçimi”, Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık fakültesi Dergisi, 23(1), ss.69-75.
• Dağdeviren, M. ve Eren, T., 2001, “Tedarikçi Firma Seçiminde Analitik Hiyerarşi Prosesi ve 0-1 Hedef Programlama Yöntemlerinin Kullanılması”, Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 16(2), ss.41-52.
• Dağdeviren, M., Eraslan, E., Kurt, M. ve Dizdar, E.N., 2005, “Tedarikçi Seçimi Problemine Analitik Ağ Süreci İle Alternatif Bir Yaklaşım”, Teknoloji, 8(2), ss.115-122.
• Doğruer, İ. M.,, 2005, Üretim Organizasyonu ve Yönetimi, Alfa Yayınları 1540, İstanbul.
• Ertuğrul, İ., Karakaşoğlu, N., 2009, “Banka Şube Performanslarının VIKOR Yöntemi İle Değerlendirilmesi”, Endüstri Mühendisliği Dergisi, Cilt 20, No 1, 19-28
• Ecer, F. ve Küçük, O., 2008, “Tedarikçi Seçiminde Analitik Hiyerarşi Yöntemi ve Bir Uygulama”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), ss.355–369.
• Güner, H. ve Mutlu, Ö., 2005, “Bulanık AHP İle Tedarikçi Seçim Problemi ve Bir Uygulama”, V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Ticaret Üniversitesi, İstanbul (25-27 Kasım), ss. 473-477.
• Kapar K., 2013, Bir Üretim İşletmesinde Analitik Hiyerarşi Süreci İle Tedarikçi Seçimi, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Cilt:28, Sayı:1, Yıl:, ss.197-231, 197
• Karpak, B., Kumcu, E. ve Kasuganti, R., 1999, “An Application of Visual İnteractive Goal Programming: A Case in Vendor Selection Decisions”, Journal of Multicriteria Decision Analysis, 8(2), ss.93-105.
• Katsikeas, C.S.; Paradoidamis, N. G.; Katsikea E., 2004, Supply Source Selection Criteria: The İmpact of Supplier Performance on Distributor Performance, Industrial Marketing Management , 33, 755–764
• Levary, R. R., 2008, Using The Analytic Hierarchy Process to Rank Foreign Suppliers Based on Supply Risks, Computers & Industrial Engineering, 55, 535-542.
• Liu, J., Ding, F.-Y. ve Lall, V., 2000, “Using Data Envelopment Analysis Tocompare Suppliers For Supplier Selection And Performance İmprovement”, Supply Chain Management: An International Journal,5(3), ss.143-150
• Luo, X., Wu, C., Rosenberg, D. ve Barnes, D., 2009, “Supplier Selection in Agile Supply Chains:An İnformation-Processing Model And An İllustration”, Journal of Purchasing & Supply Management, 15(4), ss.249–262.
• Min, H., 1994, “International supplier selection: A Multi-Attribute Utility Approach”, International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 24(5), ss.24–33.
• Opricovic, S., Tzeng, G. H., 2004, “Compromise Solution by MCDM Methods: A Comparative Analysis of VIKOR and TOPSIS”, European Journal of Operational Research, 156, 445- 455.
• Özel, B. ve Özyörük, B., 2007, “Bulanık Aksiyomatik Tasarım ve Tedarikçi Firma Seçimi”, Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 22(3), ss.415–423.
• Özyörük, B. ve Özcan, E.C., 2008 “Analitik Hiyerarşi Sürecinin Tedarikçi Seçiminde Uygulanması: Otomotiv Sektöründen Bir Örnek”,Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 13(1), ss.133–144.
• Özdemir, A., 2010, “Ürün Grupları Temelinde Tedarikçi Seçim Probleminin Elealınması ve Analitik Hiyerarşi Süreci ile Çözümlenmesi”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 12(1), ss.55–84.
• Öz, E. ve Baykoç, Ö.F., 2004, “Tedarikçi Seçimi Problemine Karar Teorisi Destekli Uzman Sistem Yaklaşımı”, Gazi Üniversitesi Mühendislik- Mimarlık Fakültesi Dergisi, 19(3), ss.275–286.
• Saaty, T.L., 1980, The Analytic Hierarchy Process, USA, McGraw Hill. Saaty, T.L., 1986, “Axiomatic Foundation of the Analytic Hierarchy Process”, Management Science, 32 (7), 841-855.
• Saaty, T.L., 1990, “How to Make A Decision: The Analytic Hierarchy Process”, European Journal of Operational Research, 48 (1) , 9-26.
• Sarıçiçek, İ., Dağdeviren, M., Yüzügüllü, N., 2001, Bir İşletmede Tedarikçi Seçimine Yönelik Bir Model ve Uygulaması, Osmangazi Üniversitesi Müh.Mim.Fak.Dergisi C.XIV, S.1, 2001 Eng.&Arch.Fac.Osmangazi University, Vol.XIV, No F1,
• Soner, S. ve Önüt, S., 2006, “Çok Kriterli Tedarikçi Seçimi: Bir ELECTRE-AHP Uygulaması”, Sigma Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, Aralık Sayısı (4), ss.110-120.
• Şenkayas H. - Öztürk M. - Sezen G., 2010, “Lojistik Tedarikçilerin Seçiminde Analitik Hiyerarşi Süreci (Ahp) Yöntemi: Mondıal Şirketinde Bir Uygulama” Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 5, Sayfa 161-175
• Tam, M.C.Y. ve Tummala, V.M.R., 2001, “An Application of The AHP in Vendor Selection of A Telecommunications System”, Omega,29(2),ss.171-182.
• Triantaphyllou, E., Mann, S.H., 1995, “Using the Analytic Hierarchy Process for Decision Making in Engineering Applications: Some Challenges”, Inter’l Journal of Industrial Engineering: Applications and Practice, Cilt 2, No 1, 35-44,
• Yıldız, M. S. ve Arslan, H. M., 2013, Bir Ağaç İşleri Atölyesinin Kesim Hattında Süreç İyileştirme ve Tasarruf Sağlanması, 13. Üretim Araştırmaları Sempozyumu – ÜAS 2013 Marmara Üniversitesi ve Sakarya Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü & Üretim Araştırmaları Derneği 25 – 27 Eylül 2013, Sakarya Üniversitesi Esentepe Kampüsü Kültür ve Kongre Merkezi, Sayfa: 102-109