ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÇOKKÜLTÜRLÜLÜĞE İLİŞKİN TUTUMLARI

Yıl 2018, Cilt: 17 Sayı: 66, 816 - 836, 15.04.2018

Sabri Güngör , Halil Buyruk , Yalçın Özdemir

https://doi.org/10.17755/esosder.386067

Cited By: 8

Öz

Bu
araştırmada, öğretmen adaylarının çokkültürlülüğe yönelik tutumlarının bazı
değişkenlere göre incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada tarama modeli
kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma
grubu, 2015-2016 bahar yarıyılında Kafkas Üniversitesi Eğitim Fakültesinde
birinci sınıftan dördüncü sınıfa kadar öğrencisi bulunan Okul Öncesi
Öğretmenliği, Sınıf Öğretmenliği, Fen Bilgisi Öğretmenliği, Sosyal Bilgiler
Öğretmenliği ve Psikolojik Danışma ve Rehberlik programlarından oluşmaktadır.
Araştırma, ilgili programların tüm sınıflarındaki öğretmen adayları arasından
araştırmaya gönüllü olarak katılmak isteyenlerle gerçekleştirilmiştir.
Araştırmaya 292 öğretmen adayı katılmıştır.  Araştırmada veri toplama aracı olarak Munroe
ve Pearson’un (2006) “Çokkültürlülük Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmaya
katılanların demografik özellikleri yüzde ve frekans ile yaş, bölge, program ve
sınıf grupları arasında anlamlı farklılığın olup olmadığı tek yönlü ANOVA Testi
ile analiz edilmiş, anlamlı farklılıklar LSD analizleri ile yapılmıştır.
Katılımcıların cinsiyetleri ve anadilleri arasında anlamlı farklılık olup
olmadığı bağımsız t-Testi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda öğretmen
adaylarının çokkültürlülük konusunda “yüksek” düzeyde olumlu tutuma sahip
olduğu belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının çokkültürlülük tutumları, yaşlarına
ve öğrenim gördükleri sınıflara göre anlamlı farklılık göstermezken,
cinsiyetlerine, geldikleri bölgeye, programa ve anadillerine göre anlamlı
farklılıklar göstermektedir.                 

Anahtar Kelimeler

Çokkültürlülük, çokkültürlü eğitim

Kaynakça

• Aktoprak, A., Yiğit, P. ve Güneyli, A. (2017). Attitudes of primary school teachers toward multicultural education. Quality and Quantity. 51,1-14 DOI 10.1007/s11135-017-0600-x.
• Aslan, S. (2017). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Çokkültürlü Eğitim ile İlgili Görüşlerinin İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18 (2), 231-253.
• Aydın, H. (2013). Dünyada ve Türkiye’de Çokkültürlü Eğitim Tartışmaları ve Uygulamaları, Ankara: Nobel yayıncılık.
• Banks, J. A. (2016). Multicultural Education: Characteristics and Goals. In J.A Banks & C. A. McGee Banks (Eds.), Multicultural Education: Issues and Perspectives, USA. Wiley.
• Başarır, F. (2012). Öğretmen adaylarının çokkültürlü eğitime ilişkin görüşlerinin ve öz yeterlik algılarının değerlendirilmesi (Erciyes Üniversitesi Örneği), (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Bauman, Z. (2012). Küreselleşme. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Boyle-Heimann, K. P. (1997, March). College students’ perceptions on interactions across differences. Paper presented at the annual meeting of the American Educational Research Association, Chicago. (ERIC Document Reproduction Service No. ED406903).
• Coşkun, M. K. (2012). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmen adaylarının çok kültürlü eğitime yönelik tutumları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 34(33).
• Creswell, J. W. (2014). Research Design: Qualitative, Quantitative, and Mixed Methods Approaches. London: SAGE Publications Ltd.
• Çalışkan, H., Gençer, R. (2016). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Çokkültürlü Eğitime İlişkin Tutum Düzeylerinin İncelenmesi. V. Sakarya’da Eğitim Araştırmaları Kongresi. Ss:52-63. http:https://www.researchgate.net/profile/Hueseyin_Caliskan/publication/311065042_Sosyal_Bilgiler_Ogretmen_Adaylarinin_Cokkulturlu_Egitime_Iliskin_Tutum_Duzeylerinin_Incelenmesi/links/5862ddbe08aebf17d3955b9c/Sosyal-Bilgiler-Oegretmen-Adaylarinin-Cokkueltuerlue-Egitime-Iliskin-Tutum-Duezeylerinin-Incelenmesi.pdf
• Damgacı, F. (2013). Türkiye’deki akademisyenlerin çokkültürlü eğitime ilişkin tutumları. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Damgacı, F. ve Aydın, H. (2013). Akademisyenlerin Çokkültürlü Eğitime İlişkin Tutumları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 12 (45), 325-341.
• Danacı, M. Ö., Eran, N., Çetin, Z., Pınarcık, Ö. ve Bahtiyar, M. (2016). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Çok Kültürlü Eğitime Yönelik Tutumları. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 3 (2), 73- 86.
• Demir, S. ve Başarır, F. (2013). Evaluation of Pre-Service Teachers’ Opinions of Multicultural Education. IIB International Refereed Academic Social Sciences Journal. 4(9), 1-30.
• Demirçelik, E. (2012). Çokkültürlü ortaöğretim okulu yönetici ve öğretmenlerinin yönetim sürecinde karşılaştığı güçlüklerin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Doytcheva, M. (2009). Çokkültürlülük. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Engin, G. ve Genç, S. Z. (2015). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Çok Kültürlü Eğitime Yönelik Tutumları (Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Örneği). Route Educational and Social Science Journal, 2(2), 30-39.
• Ensign, J. (2009) Multiculturalism in Four Teacher Education Programs: For Replication or Transformation, Multicultural Perspectives, 11(3), 169-173.
• Ezera, H., Millet, S. ve Patkins, D. (2006). Multicultural perspectives in the curricula of two colleges of education in Israel. The curriculum is a cruel mirror of our society. Teacher and Teaching: Theory and practice, 12, 391-406.
• Grant, C., & Sleeter, C. (2006). Turning on learning: Five approaches to multicultural teaching plans for race, class, gender, and disability. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
• Habermas, J. (2002). “Öteki” olmak “öteki”yle yaşamak, (Çev. İ. Aka). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Hopkins-Gillispie, D. (2011). Curriculum & Schooling: Multiculturalism, Critical Multiculturalism and Critical Pedagogy, South Shore Journal, 4(1), 1-14.
• Jenks, C., Lee, J. O. & Kanpol, B. (2001). Approaches to Multicultural Education in Preservice Teacher Education: Philosophical Frameworks and Models for Teaching. The Urban Review, 33(2), 87-105.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. (23th. ed.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kincheloe, J., & Steinberg, S. (1997). Changing multiculturalism. Philadelphia: Open University Press.
• Koçak, S. ve Özdemir, M. (2015). The Role of Cultural Intelligence on the Pre-service Teachers’ Attitude toward Multi-cultural Education. Elementary Education Online, 14(4), 1352-1369, doi: http://dx.doi.org/10.17051/io.2015.63742
• Kubota, R. (2004). Critical multiculturalism and second language education. In B. Norton & K. Toohey (Eds.), Critical pedagogies and language learning (pp. 30-52). Cambridge University Press.
• Kymlicka, W. (1998). Çokkültürlü yurttaşlık. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• May, S. & Sleeter, C. (2010). Critical multiculturalism: Theory and praxis, In S. May and C. Sleeter (Eds), Critical multiculturalism: Theory and praxis (pp. 1-16). New York: Routledege.
• Munroe, A. & Pearson, C. (2006). The Munroe multicultural attitude scale questionnaire. A new instrument for multicultural studies. Educational and Psychological Measurement, 66 (5), 819-834.
• Nieto, S. & Bode, P. (2016). School Reform and Student Learning: A Multicultural Perspective. In J.A Banks & C. A. McGee Banks (Eds.), Multicultural Education: Issues and Perspectives, USA. Wiley.
• Özdemir, M. ve Dil, K. (2013). Öğretmenlerin Çokkültürlü Eğitime Yönelik Tutumları: Çankırı İli Örneği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 46 (2), 215-232. Parekh, B. (2002). Çokkültürlülüğü Yeniden Düşünmek: Kültürel çeşitlilik ve siyasal teori, Ankara: Phonix Yayınları.
• Phillips, A. (1995). Demokrasinin cinsiyeti, (Çev. A. Türker). İstanbul: Metis Yayınları.
• Polat, S. (2009). Öğretmen Adaylarının Çok Kültürlü Eğitime Yönelik Kişilik Özellikleri. International Online Journal of Educational Sciences, 1 (1), 154-164.
• Polat, S. (2011). The attitudes of school directors to the multicultural education in Turkey. Mediterranean Journal of Social Sciences, 2(2), 385-393.
• Polat, S. ve Barka, T. O. (2012). Multiculturalism and Intercultural Education: A Comparative Study with a Sample of Swiss and Turkish Candidate Teachers. World Applied Sciences Journal, 18(9): 1180-1189.
• Romaine, S. (2009). Language, culture, and identity across nations. In J. A. Banks (Ed.), The Routledge international companion to multicultural education (pp. 373–384). New York and London: Routledge.
• Rutherford, J. (1996). “Yuva denilen yer: Kimlik ve farklılığın kültürel politikaları, (Çev. İ. Sağlamer). İktisat Dergisi. İstanbul: İÜİFMC Yayını.
• Şahin, M.H. ve Kılınç, E. (2016). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Çok Kültürlü Kişilik Düzeylerinin Belirlenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi (JRET), 5(1), 126-136.
• Ukpokodu, O. N. (2003) Teaching Multicultural Education From a CriticalPerspective: Challenges and Dilemmas. Multicultural Perspectives, 5(4), 17–23.
• Washington, V. (1982). Implementing multicultural education: Elementary teachers’ attitudes and professional practices. Peabody Journal of Education, 59 (3), 190-200.
• Yazıcı, S., Başol, G. ve Toprak, G. (2009). Öğretmenlerin çokkültürlü eğitim tutumları: Bir güvenirlik ve geçerlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 37, 229-242.