ÇİFTÇİLERİN TARIMSAL SULAMALARDA SU KULLANIM DAVRANIŞLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: ŞANLIURFA ÖRNEKLEMESİ

Yıl 2020, Cilt: 19 Sayı: 74, 602 - 610, 01.04.2020

Mustafa Hakkı Aydoğdu

https://doi.org/10.17755/esosder.549600

Cited By: 6

Öz

Su,
kullanım miktarına dayalı olarak miktarı ve kalitesi gün geçtikçe azalan,
stratejik öneme sahip bir kaynaktır. Türkiye’de ve dünyada su en çok tarımsal
sulamalarda kullanılmaktadır. Gelecekte su kaynaklarının kullanımı ve
kalitesini etkileyecek en önemli faktörlerden biri suyun tarımda etkin bir
şekilde işletilmesi ve yönetilmesi olacaktır. Burada belirleyici olan en önemli
unsurlardan biri de, bireylerin su kullanım davranışları ve sulama sistemleri
olacaktır. Bu araştırmanın ana materyalini, GAP-Şanlıurfa’da sulama alanlarında
mısır tarımı yapan çiftçilerden elde edilen veriler oluşturmaktadır. Örneklem hacmi %95 güven
seviyesi ve %5 hata payı ile belirlenmiştir. Çiftçiler, basit tesadüfi
örnekleme yöntemiyle seçilmiş olup yüz yüze görüşmeler yoluyla anketler 2017
yılında yapılmıştır. Analizler, 294 anket ile SPSS’de Ki-Kare testleriyle
yapılmıştır. Katılımcıların %78’den fazlası kamunun uygulamakta olduğu sulama
politikalarından memnun değildir. Elde edilen sonuçlara göre, farklı sulama sistemlerinin
verim üzerindeki etkisi %81, sulama sistemini mecburiyetten seçme oranı %36,
sulamanın yeterliliğine %34 oranında tahmini olarak karar vermek ve
katılımcıların %24’ü ne kadar fazla sulama yapılırsa, o kadar fazla ürün alınır
görüşünün istatistiki olarak anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Sulama, suyun
önemi, sulama sistemleri konularında sahada bilgi eksikliği ve yetersizlikleri
vardır. Bu konularda etkin, çiftçilerin anlayabileceği ve katılım göstereceği
zamanlarda daha fazla yayım ve bilgilendirme yapılması gerekmektedir.  

Anahtar Kelimeler

Tarımsal sulamalar, çiftçilerin tutum ve algıları, sulama sistemleri, GAP-Şanlıurfa

Kaynakça

• Altun, M. (2017). Mısırda Farklı Sulama Sistemlerinin Kullanımında Etkili Olan Faktörlerin Belirlenmesi ve Ekonomik Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa.
• Anaç, H. ve Çeliker, A. (2004). Türkiye’nin Su Potansiyeli, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü-Bakış, 7(5):1-4.
• Atalık, A. (2006). Küresel ısınmanın su kaynakları ve tarım üzerine etkileri, Bilim ve Ütopya, 139:18-21.
• Avcı, İ. (1998). Su Kaynaklarının Geliştirilmesinde İnşaat Mühendisinin Rolü ve Sorumluluğu, TMMOB Türk Mühendislik Haberleri Dergisi, 393:1-11.
• Aydogdu, M. H., Karlı, B., Parlakcı Dogan, H., Sevinc, G., Eren, M. E., & Kucuk, N. (2018). Economic Analysis of Agricultural Water Usage Efficiency in the GAP-Harran Plain: Cotton Production Sampling, Sanliurfa-Turkey, International Journal of Advances in Agriculture Sciences, 3(12):12-19.
• Aydogdu, M. H., Karlı, B., Yenigun, K. & Aydogdu, M. (2016). Evaluation of Farmers' Willingness to Pay for Water under Shortages: a case study of Harran Plain, Turkey, Journal of Environmental & Agricultural Sciences, 7:23-28.
• Aydogdu, M. H., Karlı, B., Yenigün, K. & Aydogdu, M. (2015b). Tarımsal Sulamalarda Ödeme İstekliliğinin Probit Model İle Belirlenmesi; Harran Ovası Örneklemesi, Dicle Üniversitesi, Mühendislik Dergisi, 7(2):355-363.
• Aydogdu, M. H., Karlı, B., Yenigün, K., Mancı A. R. & Aydogdu, M. (2014). Pricing Trends In Agricultural Irrigation; Attitudes And Perceptions Of Farmers To Pricing; GAP-Harran Plain Irrigations, Sanliurfa, The Journal of Academic Social Science Studies (JASSS), 29:165-188. Doi Number: http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2529.
• Aydogdu, M. H., Karlı, B., Yenigün, K., & Aydogdu, M. (2015a). The farmers’ views and expectations to the Water User Associations; GAP–Harran plain sampling, Turkey, Global Advanced Research Journal of Agricultural Science, 4(1):33-41.
• Aydoğdu, M, Mancı, A, Aydoğdu, M. (2015). Tarımsal Su Yönetiminde Değişimler; Sulama Birlikleri, Fiyatlandırma Ve Özelleştirme Süreci. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(52):146-160. DOI:10.17755/esosder.82927
• Bayram, N. (2015). Sosyal Bilimlerde SPSS ile Veri Analizi, Ezgi Kitapevi, Bursa.
• Dağdelen, N. & Gürbüz, T. (2008). Aydın Koşullarında İkinci Ürün Mısırın Su Tüketimi, Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 5(2):67-74.
• Food And Agriculture Organisation (FAO) AQUASTAT. (2013). Water Statistics, http://www.fao.org/nr/water/aquastat/main/index.stm, (Erişim Tarihi: 12.05.2013).
• GAP. (2019a). GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, GAP Nedir? http://www.gap.gov.tr/gap-nedir-sayfa-1.html, (Erişim Tarihi: 25.03.2019).
• GAP. (2019b). GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, GAP ve Tarım, http://www.gap.gov.tr/tarim-sayfa-15.html, (Erişim Tarihi: 25.03.2019).
• GAP. (2019c). GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Şanlıurfa İl Profili, http://www.gap.gov.tr/upload/dosyalar/pdfler/icerik/IL_profilleri/SANLIURFA.pdf, (Erişim Tarihi: 25.03.2019).
• Gleick, P., Cooley, H., Cohen, M. J., Morikawa, M., Morrison, J. & Palaniappan, M. (2011). The World’s Water Vol.7: The Biennial Report on Freshwater Resources, Pacific Institute Washington DC, ABD: Island Press.
• GTHB. (2017). Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Basınçlı Sulama Hibe Desteklemesi, http://www.tarim.gov.tr/Duyuru/497/Basincli-Sulama-Hibe-Desteklemesi-2017-YiliUygulama-Rehberi-Ve2016_13-Nolu-Teblig ve uygulama rehberi (Erişim Tarihi: 24.11.2017).
• Lorcu, F. (2015). Örneklerle Veri Analizi SPSS Uygulamalı, Detay Yayıncılık, Ankara.
• MGM. (2019). Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Resmi İstatistikler, İllere ait mevsim Normalleri (1981-2010) https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceleristatistik.Aspx?k = H&m=SANLIURFA, (Erişim Tarihi: 25.03.2019).
• Muluk, Ç. B., Kurt, B., Turak, A., Türker, A., Çalışkan, M. A., Balkız, Ö., Gümrükçü, S., Sarıgül, G. & Zeydanlı, U. (2013). Türkiye’de Suyun Durumu ve Su Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar: Çevresel Perspektif. İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği - Doğa Koruma Merkezi, İstanbul.
• Öztürk, M., (2009). Havza Esaslı Entegre Su Yönetimi, TBMM Çevre Komisyonu Raporu, Ankara.
• TUİK. (2017). Türkiye İstatistik Kurumu, Tarımsal Veriler, https://www.tuik.gov.tr/veri tabanı (Erişim Tarihi: 12.11.2017).
• WWAP (World Water Assessment Programme). (2009). The United Nations World Water Development Report 3: Water in a Changing World, Paris: UNESCO, and London: Earthscan.
• WWAP (World Water Assessment Programme). (2012). T he United Nations World Water Development Report 4: Managing Water under Uncertainty and Risk, Paris: UNESCO.