PSİKOLOJİK SAĞLAMLIK TUTUM BECERİ ÖLÇEĞİNİN (PSTBÖ) UYARLAMASI: GEÇERLİK GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2020, Cilt: 19 Sayı: 74, 665 - 679, 01.04.2020

Atanur Akar , Timuçin Aktan

https://doi.org/10.17755/esosder.574101

Öz

Öz

Bu çalışmanın amacı, Psikolojik Sağlamlık Tutum Beceri Ölçeğinin (PSTBÖ) Türkçeye uyarlamasını yapmak ve geçerlik güvenirliğini incelenmektir. Ölçeğin psikometrik özelliklerini incelemek amacıyla iki farklı çalışma grubundan veri toplanmıştır. İlk çalışma grubu, 2015-2016 eğitim-öğretim yılında, Mersin ili, Toroslar ilçesinde dört farklı lisede eğitimine devam eden 423 lise öğrencisinden oluşmuştur. İkinci çalışma grubu için aynı bölgedeki farklı bir lisede öğrenim gören 250 katılımcıdan veri toplanmıştır. Psikolojik sağlamlıktan söz edebilmek için belirgin bir risk faktörünün olması gerektiği ile ilgili alan yazında görüş birliği bulunmaktadır. Bu nedenle araştırmanın örneklem grubu Mersin ili, Toroslar ilçesinde yoksulluk oranının yüksek olduğu bölgelerden seçilmiştir. PSTBÖ’nin yapı geçerliliği açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri ile incelenmiştir.  İlk örneklemde, açımlayıcı faktör analizi yöntemi ile ölçeğin yapı geçerliliği incelenmiş ve kriter ölçeklerle PSTBÖ’nin uyuşma düzeyini incelemek için korelasyon analizleri yürütülmüştür. Bulgular ölçeğin dört faktörlü bir yapıya sahip olduğuna ve kriter ölçeklerle iyi bir uyum gösterdiğine işaret etmiştir. İkinci örneklemde yürütülen doğrulayıcı faktör analiz sonuçlarının dört faktörlü yapıyı desteklediği görülmüştür. Araştırma sonucu elde edilen bulgular, PSTBÖ’nin lise öğrencilerinin psikolojik sağlamlık tutum ve beceri düzeylerini geçerli ve güvenilir bir şekilde ölçmek amacıyla kullanılabileceğini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler:Psikolojik sağlamlık, psikolojik sağlamlık tutum beceri ölçeği, adaptasyon çalışması.

                                                                                         

Adaptation of the Resiliency Attitude and Skills Profile into Turkish: A validity and reliability study

Abstract

The present study investigates the validity and reliability of the Resiliency Attitude and Skills Profile into Turkish version. Validity and reliability of RASP was examined in two different samples. The first sample consisted of 423 students who continued their education in four different high schools in Mersin. The second samples consisted of 250 high school students. Both samples were composed from the high schools at Toroslar district a district of Mersin which is known for high poverty rates. In the first sample, construct validity of RASP was examined with an explanatory approach and the correlation of RASP with other resiliency scales were investigated to support its criterion validity. Findings indicated that the scale had a four-factor structure, and the total scale and its sub-scales were in accordance with other resiliency measures. A confirmatory factor analysis approach was adopted to support the four-factor structure in the second sample. Overall findings of the study has indicated that RASP has well-established validity and reliability. 

Key words:Resiliency, resiliency attitude and skills profile, adaptation study.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik sağlamlık, psikolojik sağlamlık tutum beceri ölçeği

Kaynakça

• Alvord, M. K., Zucker, B., & Grados, J. J. (2011). Resiliency Builder Program for Children and Adolescent-Enhancing Social Competence and Self Regulation. Illinois: Research Press.
• Arslan, G. (2015). Çocuk ve genç psikolojik sağlamlık ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması, Ege Eğitim Dergisi 16(1), 1-12.
• Baumgartner, H., & Homburg, C. (1996). Applications of structural equation modeling in marketing and consumer research: A review. International Journal of Research in Marketing, 13(2), 139-161.
• Brown, T.A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. New York: The Guilford Press.
• Browne, M. W., & Mels, G. (1998). Path analysis: RAMONA. SYSTAT for Windows: Advanced applications içinde (pp. 607-665). Evanston, IL: SYSTAT.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Doğan, T. (2015). Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği'nin Türkçe Uyarlaması. The Journal of Happiness and Well- Being, 3(1), 93-102.
• Duyan, V. & Gelbal, S. (2008). Barnett Cocuk Sevme Ölçeğinin Türkçeye Uyarlama Calışması. Eğitim ve Bilim, 33(148), 40-48.
• Friborg, O., Barlaug, D., Martinussen, M., Rosenvinge, J. H., & Hjemdal, O. (2005). Resiliency in relation to personality and intelligence. International Journal of Methods in Psychiatric Research, 14(1), 29-42.
• Garver, M.S., & Mentzer, J.T. (1999). Logistics research methods: Employing structural equation modeling to test for construct validity. Journal of Business Logistics, 20(1), 33-57.
• Gerbing, D.W., & Anderson, J.C. (1992). Monte carlo evaluations of goodness of fit indices for structural equation models. Sociological Methods and Research, 21(2), 132-160.
• Gizir, C. A. (2007). Psikolojik Sağlamlık, Risk Faktörleri ve Koruyucu Faktörler Üzerine Bir Derleme Çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 28; 113-128.
• Gizir, C. A., & Aydın, G. (2006). Psikolojik Sağlamlık ve Ergen Gelişim Ölçeği'nin Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(26), 87-99.
• Harma, M. (2008). The impact of parental control and marital conflict on adolescents' self regulation and adjustment. (Yüksek Lisans Tezi) Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Herman, H., & diğ. (2011). What Is Resiliency. The Canadian Journal of Psychiatry, 56(5), 258-265.
• Human Development Report (2014) Sustaining Human Progress: Reducing Vulnerabilities and Building Resiliency. http://hdr.undp.org/sites/default/ files/hdr14-report-en-1.pdf adresinden 08/09/2016 tarihinde alınmıştır.
• Hunter, A. J., & Chandler, G. E. (1999). Adolescent resiliency. IMAGE: Journal of Nursing Scholarship, 31(3), 243-247.
• Hurtes, K. (1999). The development of a measure of resiliency in youth for recreation and other social services. (Unpublished doctoral dissertation) Clemson University, Clemson, SC.
• Hurtes, K.P., & Allen, L.R. (2001), Measuring resiliency in youth: The Resiliency Attitudes and Skills Profile. Therapeutic Recreation Journal, 35(4), 333-347.
• Iacobucci, D. (2010). Structural equations modeling: Fit indices, sample size, and advanced topics. Journal of Consumer Psychology, 20, 90-98.
• Karaırmak, Ö. (2006). Psikolojik Sağlamlık, risk faktörleri ve koruyucu faktörler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik, 3(26),129-142.
• Karaırmak, Ö. (2007). Investigation of personal qualities contributing to psychological resiliency among earthquake survivors: A model testing study. (Doktora Tezi) Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Masten, A. S. (2001). Ordinary Magic: Resillience Processes in Development. American Psychologist, 56(3), 227-238.
• Masten, A. S. (2014). Ordinary Magic- Resiliency in Development. New York: The Guılford Press.
• Masten, A.S., Best, K. M., & Garmezy, N. (1990). Resiliency and development: Contributions from the study of children who overcome adversity. Development and Psychopathology, 2, 425-444.
• McDonald, R.P. & Ho, M.H.R. (2002). Principles and Practice in Reporting Statistical Equation Analyses, Psychological Methods, 7 (1), 64-82.
• Munro, B. H. (2005). Statistical Methods For Health Care Research. Philadelphia: Lippincott Williams &Wilkins.
• Prince-Embury, S. (2013). Translating Resiliency Theory for Assessment and Application with Children, Adolescents, and Adults: Conceptual Issues. New York: Springer Science Business Media.
• Smith, B. W., Dalen, J., Wiggins, K., Tooley, E., Christopher, P., & Jennifer Bernard, J. (2008). The brief resiliency scale: Assessing the ability to bounce back. International Journal of Behavioral Medicine, 15, 194–200.
• Terzi, Ş. (2006). Kendini Toparlama Gücü Ölçeği’nin Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(26), 77- 86.
• Tugade, M. M., & Fredrickson, B. L. (2004). Resilient individuals use positive emotions to bounce back form negative emotional experiences . Journal of Personality and Social Psychology, 86, 320-333.
• Wang, J. & Wang, X. (2012). Structural Equation Modeling: Applications Using Mplus: methods and applications. West Susex: John Wiley & Sons.
• Williams, T., Gomez E., Hill E., Milliken T., Goffa J., Gregory, N. (2013). The Resiliency and Attitudes Skills Profile: An assessment of factor structure. Illuminare: A Student Journal in Recreation, Parks, and Leisure Studies, 11(1), 16-30.
• Wolin, S. J., & Wolin, S. (1993). The Resilient Self - How Survivors of Troubled Families Rise Above Adversity. New York: Villard Books.