ÖZEL YETENEKLİ ÖĞRENCİSİ OLAN SINIF ÖĞRETMENLERİNİN SAHİP OLMASI GEREKEN YETERLİLİKLERE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2020, Cilt: 19 Sayı: 74, 895 - 915, 01.04.2020

Derya Girgin

https://doi.org/10.17755/esosder.641876

Cited By: 2

Öz

Öğrencilerin
gelişimlerini olumlu yönde etkilemesi beklenen öğretmenlerin bir dizi
yeterliklere sahip olmaları beklenmektedir. Bu araştırmanın amacı, örgün eğitim
kurumlarında özel yetenekli ilkokul öğrencisi olan sınıf öğretmenlerinin bu
öğrencilerini sınıf ortamlarında destekleyecek sahip olunması gereken
yeterliliklere ilişkin görüşlerini belirlemektir. Ülkemizde özel yetenekli
öğrencilerle ilgili yapılan çalışmalar genellikle bu öğrencilerin tanılanarak
devam ettikleri Bilim ve Sanat Merkezleri (BİLSEM) üzerinden yapılmaktadır.
Ancak, özel yetenekli öğrencilerin örgün eğitim kurumunda kendi sınıf
ortamlarında desteklenmeleri de gerekmektedir. Örgün eğitim kurumlarının 2., 3.
ve 4. sınıflarına devam eden aynı zamanda yapılanan tanılama süreci
sonrasında  Bilim ve Sanat Merkezi’ne de
devam eden öğrencilerin sınıf öğretmenlerinin sahip olmaları beklenen özeliklere
odaklanılarak bu çalışma yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda araştırmanın çalışma grubunu 2017-2018 öğretim
yılında Çanakkale il merkezinde çalışan ve sınıfında farklı alanlarda özel
yetenekli öğrencisi olan sınıf öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmanın
örneklemini,  amaçlı örnekleme yoluyla belirlenen 28 sınıf öğretmeni
oluşturmaktadır.  Araştırmada nitel araştırma desenlerinden olgu bilim
deseni kullanılmıştır.   Araştırmanın verileri yarı yapılandırılmış
ve yönlendirici olmayan görüşme tekniğiyle toplanmıştır. Araştırma verilerinin
analizi iki veri kodlayıcısı tarafından gerçekleştirmiştir. Verilerin
analizinde Cohen Kappa uyum değerleri kullanılmıştır. Araştırma verilerinin
modelleştirilmesinde ise NVivo 8. nitel veri analiz programı kullanılmıştır. Araştırmada sınıf öğretmenlerinin sahip olması
gereken mesleki ve kişisel yeterliliklerin sağlanmasının önemi ortaya konmuştur.
Araştırma bulguları
ışığında sınıf öğretmenleri için uygulama ağırlıklı hizmet içi eğitim programlarının geliştirilmesi,
öğretmenlerin işbirliği içinde olacakları çalıştayların, uygulamalı örnek olay
temelli öğretmen eğitimlerinin gerçekleştirilmesi öneri olarak sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Bilim ve Sanat Merkezi, özel yetenekli öğrenci, sınıf öğretmeni, yeterlilik

Kaynakça

• Akar, İ. ve Şengil Akar, Ş. (2012). İlköğretim okullarında görev yapmakta olan öğretmenlerin üstün yetenek kavramı hakkındaki görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 2(20), 423-436.
• Akarsu, F. (2004). Üstün yetenekliler. Şirin, M. R., Kulaksızoğlu A, ve Bilgili A. E. (Ed) I.Türkiye üstün yetenekli çocuklar kongresi makaleler kitabı içinde, (s.127-154). Çocuk Vakfı Yayınları, 64, İstanbul.
• Albion, P.R. ve Entmer, P.A. (2002). Beyond the foundation. The role of vision and belief in teachers preparation for ıntegration of technology, TechTrends, 46 (5), 34-38.
• Alemdar, M. (2009). Erken çocukluk dönemindeki üstün yetenekli çocukların belirlenmesinde ebeveyn, öğretmen ve uzman görüşlerinin karşılaştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Altıntaş, E. ve Özdemir, A. Ş. (2013). Üstün yetenekli öğrencilere genel bir bakış: Öğretmen değerlendirmesi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 4(7), 3-12.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı. Sakarya: Sakarya Kitabevi.
• Arastaman G., Öztürk Fidan İ. ve Fidan T.(2018). Nitel Araştırmada Geçerlik ve Güvenirlik: Kuramsal Bir İnceleme. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi (YYU Journal of Education Faculty), 15(1),37-75.
• Ataman, A. (1998). Üstün zekâlılar ve üstün yetenekliler, (Ed. S. Eripek), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Ataman, A. (2000). Üstün yetenekli çocuklar. Özel eğitime giriş. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Ayan, B. E. (2017). Okul öncesi ve ilkokul öğretmenlerinin yaratıcılığa ilişkin görüşleri ile öğrencilerinin yaratıcılık performansları arasındaki ilişki (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Kocaeli Üniversitesi: Kocaeli.
• Britten, N. (1995). Qualitative interviews in medical research. British Medical Journal, 311, 251–253.
• Can, N. (2004). Öğretmenlerin geliştirilmesi ve etkili öğretmen davranışları. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(16), 103-119.
• Clark, B. (2002). Growing up gifted: Developing the potential of children at home and at school (6. bs.). Upper Saddle River, NJ: Merrill Prentice Hall.
• Clinkenbeard, P.R. & Kollhoff, P.B. (2001). Ten suggestions for including gifted education in preservice teacher education, The Teacher Educator, 3(3), 214-216.
• Cohen J. (1960). A coefficient of agreement for nominal scales. Educational and Psychological Measurement, 20, 37-46.
• Curtis, J. (2005). Preservice teacher’ attitudes toward gifted students and gifted education, Degree of Doctoral Thesis: USA. Columbia University.
• Çankaya, İ. (2011). Sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları istenmeyen öğrenci davranışları ve bu davranışlarla başa çıkma yolları. Turkish Studies, 6(2), 307-316.
• Dağlıoğlu, E. (2010). Üstün yetenekli çocukların eğitiminde öğretmen yeterlikleri ve özellikleri. Milli Eğitim Dergisi, 186, 72-84.
• Davis, G.A. (2006). Gifted children and gifted education: A practical guide for teacher and parents. Scottsdale, AZ: Great Potential Press, Inc.
• Dönmez, N. (2004). Bilim Sanat Merkezleri’nin kuruluşu ve işleyişinde yapılması gereken düzenlemeler. Kulaksızoğlu A., Bilgili A. E Şirin M. R. (Ed.). I. Türkiye üstün yetenekli çocuklar kongresi, üstün yetenekli çocuklar bildiriler kitabı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları, 69–84.
• Emmer, E. T. & Stough, C. M. (2001). Classroom management: A critical part of educational psychology with implication for teacher education. Educational Psychologist, 36(2). 103-112.
• Erişen, Y., Yavuz Birben, F., Sevgi Yalın, H. ve Ocak, P. (2015). Üstün yetenekli çocukları fark edebilme ve destekleme eğitiminin öğretmenler üzerindeki etkisi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 586-602.
• Forrester, V. & Hui, A. (2007). Creativity in the Hong Kong classroom: What is the contextual practice? Thinking Skills and Creativity, 2(1), 30–38.
• Gerow, J. Bordens, K. & Blanche-Payne, E. (2007). General psychology with spotlights on diversity. NV: Bent Tree Press.
• Goodwin, A. L. (2002). The case of one child: Making the shift from personal knowledge to professionally informed practice, Teaching Education, 132, 137-154.
• Gökdere, M. ve Ayvacı, H. Ş. (2004). Sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli çocuklar ve özellikleri ile ilgili bilgi seviyelerinin belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 17-26.
• Hunsaker, S. L., Finley, V. S. & Frank, E. I. (1997). An analysis of teacher nominations and student performance in gifted programs. Gifted Child Quarterly, 41 (2), 19-24.
• İnel Ekici, D. (2016). Öğretmenler öğrenme ortamında öğrencilerin yaratıcılığını destekleme düzeylerine ilişkin kendilerini nasıl değerlendiriyorlar? Turkish Studies, 11(3), 1287–1308.
• Kingore, B. (2001). Gifted kids, gifted characters, and great books. Gifted Child Today, 24(1), 30-32.
• Koshy, V. (2002). Teaching gifted children 4-7. David Fulton Publishers Ltd. London.
• Kutlu Abu, N., Akkanat, Ç. ve Gökdere, M. (2017). Üstün yetenekli öğrencilerin normal sınıflarda eğitimine ilişkin öğretmen görüşleri. Türk Üstün Zekâ ve Eğitim Dergisi, 7(2), 87 109.
• Kuzgun, Y. ve Deryakulu, D. (2006). Eğitimde bireysel farklılıklar. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 5(2), 316-321.
• Maker, J.N. & Nielson, A.B. (1996). Curriculum development and teaching strategies gifted students. (2. Ed): Pro-Ed, Austin, Tex.
• Mays, N. & Pope, C. (1995). Rigour and qualitative research. British Medical Journal, 311, 109–112.
• MEB. (2018). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü. 15 Ocak 2019 tarihinde https://orgm.meb.gov.tr/www/ozel-egitim-hizmetleri-yonetmeligi yayimlandi/icerik/1089 adresinden erişilmiştir.
• Moore, M. (2005). Meeting the educational needs of young gifted readers in the regular classroom. Gifted Child Today, 28(4), 40-64.
• Neumeister, K.L.S., Adams, C.M., Pierce, R.L. & Cassady, J.C. (2007). Fourth-grade teachers' perceptions of giftedness: ımplications for ıdentifying and serving diverse gifted students, Journal for the Education of the Gifted, 30(4), 479.
• Oktay, A. (2000). Yaşamın sihirli yılları: Okul öncesi dönem. İstanbul: Epsilon Yayınları.
• Parke, B., N. (1992). Challenging gifted students in the regular classroom.(ERIC Digest #E513). ERIC Clearinghouse on Handicapped and Gifted Children Reston, Va. ED352774.
• Rao, S. & Lim, L. (1999). Beliefs and Attitudes of pre-service teachers towards teaching children with disabilities. The 123rd Annual Conference of the American Association on Mental Retardation: New Orleans, LA.
• Renzulli, J. S. (1986). The three ring conception of giftedness: A developmental model for creative productivity. Cambridge: University of Cambridge.
• Rohrer, J. C. (1995). Primary teacher conceptions of gifteddness: image, evidence, and nonevidence, Journal for the Education of the Gifted, 18 (3), 269-283.
• Safran, S. P. & Oswald, K. (2003). Positive behavior supports: Can schools reshape disciplinary practices? Exceptional Children, 69(3), 361-373.
• Sanders, W. L. & Rivers, J. C. (1996). Cumulative and residual effects of teachers on future student academic achievement (Research Progress Report). Knoxville: University of Tennessee Value Added Research and Assessment Center.
• Sapon-Shevin, M. (2003). Equity, excellence, and school reform: Why is finding common ground so hard? (Ed. James H. Borland). Rethinking gifted education. New York: Teachers College Press. pp. 127-142.
• Sezginsoy, B. (2007). Bilim ve sanat merkezi uygulamasının değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Balıkesir, Türkiye.
• Siegle, D. (2001). Teacher bias in identifying gifted and talented students. Paper presented at the annual meeting of the council for exceptional children, Kansas City, MO.
• Silverman, L. (2000). Characteristics of giftedness. Gifted Development. 11 Nisan 2019 tarihinde www.gifteddevelopment.com adresinden erişildi.
• Sisk, D. (1987). Creative teaching for gifted. McGraw-Hill Book Company. England.
• Smith, C. J. & Laslett, R. (2002). Effective classroom management. London: Routledge Falmer Group Press.
• Şahin, F. (2012). Sınıf öğretmenlerine üstün yetenekli öğrenciler ve özellikleri hakkında bilgi düzeylerini artırmaya yönelik verilen bir eğitim programının etkililiği (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Şahin, F. ve Levent, F. (2015). Examining the methods and strategies which classroom teachers use in the education of gifted students. The Online Journal of New Horizons in Education, 3(5), 73-82.
• Şenol, C. (2011). Üstün yeteneklilerin eğitim programına ilişkin öğretmen görüşleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Fırat Üniversitesi, Elazığ, Türkiye.
• Şişman, M. (2006). Eğitim bilimlerine giriş. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Tomlinson, C. (1996). Good teaching for one and all: does gifted education have an ınstructional identity?, Journal for the Education of the Gifted, 20, 155–174.
• Tomlison, C.A. (1999). The differentiated classroom: responding to the the needs of all learners. Alexandria, VA: Assosiation for supervision and curriculum development.
• Tuğrul, B.(1994). Okul Öncesi Dönemde Üstün Yetenekli Çocukların Tanılanması ve Eğitimleri. Ş. Bilir (Ed.) Okulöncesi Eğitimcileri için El Kitabı. İstanbul: Ya-Pa.
• Vantassel-baska, J. (1992). Planning effective curriculum for gifted learners. Denver, CO: Love Publishing.
• Viera, A. J. & Garrett, J. M. (2005). Understanding ınterobserver agreement: The Kappa statistic. Family Medicine, 37(5), 360-363.
• Walters, J. &Frei, S. (2007). Managingclassroom behavior and discipline. USA: Shell Education Press.
• Winebrenner, S. (2000). Gifted students need an education, too, Educational Leadership, 17, 52-56.
• Wood, E. F. & Floden, R. E. (1990). Where teacher education students agree: Beliefs widely shared before teacher education. (ERIC Document Reproduction Service No. ED 331781).
• Wright, S. P., Horn, S. P. & Sanders, W. L. (1997). Teacher and classroom context effects on student achievement: Implications for teacher evaluation. Journal of Personnel Evaluation in Education, 11, 57-67.
• Yavuz, Y. ve Yavuz, O. (2016). Destek Eğitim Odasında Uygulanan Etkinliklerin İlkokul Düzeyindeki Üstün Yetenekli Öğrencilerin Yaratıcılık Becerilerine Etkisi. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 4(1), 1-13.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, A. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.