IN THE CONTEXT OF ALIENATION A “DISCONNECTED” HERO: THE MAN IN WHITE COAT

Yıl 2020, Cilt: 19 Sayı: 75, 1232 - 1239, 01.07.2020

Sevgül Türkmenoğlu

https://doi.org/10.17755/esosder.523429

Öz

YABANCILAŞMA BAĞLAMINDA BİR “TUTUNAMAYAN” KAHRAMAN: BEYAZ MANTOLU ADAM

Öz

Oğuz
Atay, Türk edebiyatında modern roman ve hikâye tarzının önemli temsilcilerinden
biri olarak kabul edilir. Kimi eleştirmenler tarafından post modernist
anlayışın ilk temsilcilerinden biri olarak da kabul edilir. Atay eserlerinde,
modern dünyanın ve şehir hayatının yalnız, aidiyetsiz ve iletişimsiz
insanlarına yer verir. Modern dünyanın içinde tutunmaya çalışan bireylerin
hikâyesi onun eserlerinin temelini oluşturur. Atay, modern dünyanın içinde var
olmaya çalışan insanın bunalımı ele alır. Eserlerindeki kahramanlar modernizmin
doğurduğu metalaşmaya ve değersizleşmeye karşı çıkarlar. Atay’ın Beyaz Mantolu
Adam hikâyesi de modernizmin topluma yabancılaştırdığı bir adamın yabancılaşma
serüvenine yer verir. Mantolu adam aidiyetsiz, bulunduğu ortama yabancı ve en
önemlisi de iletişimini kaybetmiş bir figürdür. Hikâye boyunca hiç konuşmaz.
Toplumun kendisine dayattığı herşeye tepkisizce boyun eğer. Yabancılaşmaya
tepkisini hiçbir şey söylememekle dile getirir. Bu çalışmada Oğuz Atay’ın Beyaz
Mantolu Adam hikâyesi yabancılaşma kavramı üzerinden değerlendirilecektir.
Hikâyenin kahramanı olan mantolu adam üzerinden yalnızlık, aidiyetisizlik,
iletişimsizlik gibi kavramlar ele alınacaktır. Modernizmin getirdiği
yabancılaşma ve toplumdan uzaklaşma halinin Beyaz Mantolu Adam hikâyesindeki
işlenişi değerlendirilecektir. 

Anahtar Kelimeler

Oğuz Atay, Beyaz Mantolu Adam, modernizm, yabancılaşma

Kaynakça

• ATAY, Oğuz (2005). Günlük. İstanbul: İletişim Yayınları.
• ATAY, Oğuz (1999). Korkuyu Beklerken. İstanbul: İletişim Yayınları.
• BAŞ, Selma (2003). Türk Hikâyeciliğinde Yabancılaşma (1950-1980). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• BELGE, Murat (1998). Edebiyat Üstüne Yazılar. İstanbul: İletişim Yayınları.
• CANPOLAT, Mustafa (1983). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• CEVİZCİ, Ahmet (2000). Paradigma Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• DEMİRER, Temel; Sibel Özbudun (1998). Yabancılaşma. Ankara: Öteki Yayınevi.
• ECEVİT, Yıldız (2005). Oğuz Atay’ın Biyografik ve Kurmaca Dünyası. İstanbul: İletişim Yayınları.
• ECEVİT, Yıldız (2004). Türk Romanında Postmodernist Açılımlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
• GOGOL(1999). Üç Öykü (Burun-Fayton-Palto). (Çev. Orha Veli, Erol Güney). İstanbul: Çağdaş Matbaacılık.
• GÜRBİLEK, Nurdan (2007). Mağdurun Dili. İstanbul: Metis Yayınları.
• JAMESON, Fredric (2005). Modernizm İdeolojisi. (Çev. Kemal Atakay, Tuncay Birkan). İstanbul: Metis Yayınları.
• MORAN, Berna (1997). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 1. İstanbul: İletişim Yayınları.
• SIMMEL, Georg (2009). Modern Kültürde Çatışma.(Çev. Tanıl Bora-Nazire Kalaycı-Elçin Gen). İstanbul: İletişim Yayınları.
• TOLAN, Barlas (1980). Çağdaş Toplumun Bunalımı: Anomi ve Yabancılaşma. Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayınları. Ankara: Kalite Matbaası. ÖZEL, İsmet (2013). Üç Mesele Teknik-Medeniyet- Yabancılaşma. İstanbul: Tiyo Yayınları.
• YÜREK, Hasan (2005). Cumhuriyet Dönemi Türk Romanında Modernizmin Yeri. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.