EXPLORING THE PERSPECTIVES OF INDIVIDUALS ON THE VICTIMS OF SEXUAL ABUSE

Yıl 2021, Cilt: 20 Sayı: 77, 425 - 440, 03.01.2021

Kübra Dombak Eyüp Çelik

https://doi.org/10.17755/esosder.626126

Öz

BİREYLERİN CİNSEL İSTİSMAR MAĞDURLARINA YÖNELİK BAKIŞ AÇILARININ İNCELENMESİ

Öz

Bu araştırma, bireylerin cinsel
istismara maruz kalmış kişilere ilişkin bakış açılarını anlamak ve cinsel
istismara maruz kaldığı varsayılan yakınına ve partnerine karşı yaklaşımlarını incelemek
amacıyla
yapılmıştır. Çalışma, nitel araştırma yöntemiyle gerçekleştirilmiş olup
araştırma modeli olarak olgu bilim deseni kullanılmıştır. Araştırmanın
çalışma grubu 17 ile 56 yaş aralığında bulunan 274'ü kadın, 208'i erkek olmak
üzere toplam 482 katılımcıdan oluşmaktadır. Araştırmada
129 veri yüz yüze görüşme ile toplanmışken, 203 veri online olarak
toplanmıştır. Veriler analiz edilirken içerik analizi yöntemi kullanılmış ve yanıtlar
temalar halinde kategorilere ayrılmıştır. Araştırma sonucunda bireylerin cinsel
istismara maruz kalmış kişilere ilişkin algılarının cinsiyet ve medeni durum
değişkenlerine göre farklılaştığı, kendi partnerlerinin ve yakınlarının cinsel
istismara uğramış olması halinde ise onlara karşı duyarlı, kabullenici,
destekleyici ve daha az reddedici bir tutum içinde oldukları görülmüştür.
Ayrıca katılımcıların cinsel istismar mağdurlarına ilişkin görüşleri, temel
noktalar açısından benzer olsa da alt temalar açısından çeşitlilik
göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

İstismar, cinsel istismar, cinsellik, toplum, destek, algı

Kaynakça

• Aktepe, E. (2009). Çocukluk çağı cinsel istismarı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry, 1(2), 95-119. Erişim adresi: http://cappsy.org/archives/vol1/no2/cap_1_9.pdf
• Alikasifoglu, M., Erginoz, E., Ercan, O., Albayrak-Kaymak, D., Uysal, O., & Ilter, O. (2006). Sexual abuse among female high school students in Istanbul, Turkey. Child Abuse & Neglect, 30(3), 247-255. doi: https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2005.10.012
• Alpaslan, A. H. (2014). Çocukluk döneminde cinsel istismar. Kocatepe Tıp Dergisi, 15(2), 194-201. Erişim adresi: https://kocatepetipdergisi.aku.edu.tr/PDF/MAYIS2014/23.pdf
• Barutçu, N., Yavuz, M.F., & Çetin, G. (1999). Cinsel saldırı sonrası mağdurun karşılaştığı sorunlar. Bull Leg Med, 4(2), 41-3. Erişim adresi: https://www.adlitipbulteni.com/index.php/atb/article/view/353
• Bentovim, A. (2018). Trauma-organized systems: Physical and sexual abuse in families. London: Routledge. https://doi.org/10.4324/9780429484315
• Bharat, A., Jain, N., Gupta, B. K., & Bharat, V. (2017). To determine the pattern and effects of verbal, emotional and physical abuse in both sexes. International Journal of Community Medicine and Public Health, 3(4), 818-825. doi: http://dx.doi.org/10.18203/2394-6040.ijcmph20160729
• Bilge, F., Arslan, A., & Doğan, Ş. (2016). Ankara ili sığınma evine başvuran kadınların problem çözme becerilerini değerlendirmeleri, akılcı olmayan düşünceleri, kızgınlık, umut ve özsaygı düzeylerine ilişkin karşılaştırmalı bir inceleme. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(13). Erişim adresi: http://turkpdrdergisi.com/index.php/pdr/article/view/337/268
• Bilginer, Ç., Hesapçioglu, S. T., & Kandil, S. (2013). Çocukluk çağı cinsel istismarı: Mağdur ve sanık açısından çok yönlü bakış. Düşünen Adam, 26(1), 55. doi: 10.5350/DAJPN2013260106
• Bulut, S. (2016). Çocuk cinsel istismarı hakkında bir derleme. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28). Erişim adresi: http://turkpdrdergisi.com/index.php/pdr/article/view/276/205
• Bulut, S., & Karaman, H. B. (2018). Engelli bireylerin cinsel, fiziksel ve duygusal istismarı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 19(2), 277-301. Erişim adresi: https://openaccess.ihu.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12154/390/bulutsefa_2018.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Chu, J. A. (1992). The revictimization of adult women with histories of childhood abuse. The Journal Of Psychotherapy Practice And Research, 1(3), 259. Erişim adresi: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3330300/
• Çöpür, M., Üneri, Ö. Ş., Aydın, E., Bahalı, M. K., Tanıdır, C., Güneş, H., & Erdoğan, A. (2012). İstanbul ili örnekleminde çocuk ve ergen cinsel istismarlarının karakteristik özellikleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 13(1), 46-50. doi: 10.1080/09687599.2012.673079.
• Demirci, E. Ö., Özmen, S., Öztop, D. B., Özdemir, Ç., & Uytun, M. Ç. (2014). Çocuk ve ergen cinsel istismar olgularında istismar ile ilişkili sosyodemografik özelliklerin, ailesel değişkenlerin ve ruhsal bozuklukların değerlendirilmesi. The Bulletin of Legal Medicine, 19(3), 146-153. doi: https://doi.org/10.17986/blm.2014193781
• Doğanlı, B., & Karaörs, G. (2017). Çocuk istismarı ve sosyal devlet kapsamında çocuk istismarına yönelik alınan önlemler. The Journal of International Scientific Researches, 2(7), 82-92. Erişim adresi: http://www.dx.doi.org/10.23834/isrjournal.363730
• Erginer, F. (2007). Ankara ili ilköğretim okulu yöneticilerinin öğrencilerin aileleri tarafından istismarı ve ihmaline ilişkin görüşleri. (Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara).
• Ergündüz Z. Ş. (2010). Çocuk suçluluğunda çocuk istismarı olgularının değerlendirilmesi. (Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi, Adli Tıp Enstitüsü, İstanbul). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Ersanlı, K., Yılmaz, M., & Özcan, K. (2013). Algılanan duygusal istismar ölçeği (ADİÖ): geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 147-164. Erişim adresi: https://toad.halileksi.net/sites/default/files/pdf/algilanan-duygusal-istismar-olcegi-toad.pdf
• Eskin, M., Öztürk, C. Ş., & Şakiroğlu, M. (2016). Cinsel şiddet olgularına psikolojik yaklaşım ve değerlendirilmesi. Turkiye Klinikleri Forensic Medicine-Special Topics, 2(2), 47-55. Erişim adresi: https://www.turkiyeklinikleri.com/article/en-cinsel-siddet-olgularina-psikolojik-yaklasim-ve-degerlendirilmesi-75779.html
• Garbarino J., & Kostelny K. (1992). Child maltreatment as a community problem. Child Abuse and Neglect, 16(4), 455-464. Erişim adresi: https://doi.org/10.1016/0145-2134(92)90062-V
• Gökalp, Y., Kaya, S., & Övün, A. (2018). Kadın ve çocuk istismarı. Akademik Matbuat, 2(1), 61-77. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/matbuat/issue/38355/422959
• Göker, Z., Aktepe, E., Hesapcıoğlu, S. T., & Kandil, S. (2010) Cinsel istismar mağduru olan çocukların başvuru şekilleri, klinik ve sosyodemografik özellikleri. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 17(4), 15-21. Erişim adresi: https://arastirmax.com/en/system/files/dergiler/92331/makaleler/17/4/arastirmax-cinsel-istismar-magduru-olan-cocuklarin-basvuru-sekilleri-klinik-sosyodemografik-ozellikleri.pdf
• Günay, G., & Bener, Ö. (2011). Kadınların toplumsal cinsiyet rolleri çerçevesinde aile içi yaşamı algılama biçimleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 153(153). Erişim adresi:http://dergipark.ulakbim.gov.tr/tsadergisi/article/view/5000146764/5000133927
• Heger, A. M., Emans, S. J., & Muram, D. (Eds.). (2000). Evaluation of the sexually abused child: A medical textbook and photographic atlas. Oxford University Press. Erişim adresi: https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=3eQZhs4PwrYC&oi=fnd&pg=PR7&dq=Heger,+A.+ve+Emans,+SJ.+(1992).+Evaluation+of+the+sexually+abused+child.+1th.+ed.+New+York:+Oxford+University.&ots=nC74oEiAWq&sig=3Meox3nowHx8VIXgho6Zg66RptA&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
• Hibbard, A.R., & Desch, W.L. (2007). The committee on child abuse and neglect and council on children with disabilities. Pediatrics, e-dergi, 119, 1018-1025. Erişim adresi: http://www.pediatrics.org/cgi/content/full/119/5/1018
• İbiloğlu, A. O., Atlı, A., Oto, R., & Özkan, M. (2018). Çocukluk çağı cinsel istismar ve ensest olgularına çok yönlü bakış. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 10(1), 84-98. Erişim adresi: http://dx.doi.org/10.18863/pgy.336520
• İnci, Ü. H. (2013). Basında yer alan namus cinayetlerinin sosyolojik analizi. (A sociological analysis of honor killings reported by the mass media). Journal Of History Culture And Art Research, 2(3), 282-296. doi: 10.7596/taksad.v2i3.273
• Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü. T.B.K.S.G. (2009). Türkiye’de kadına yönelik aile içi şiddet. Ankara: Elma Teknik Basım Matbaacılık. Erişim adresi: http://www.hips.hacettepe.edu.tr/TKAA2008-AnaRapor.pdf
• Keçe, C., & Keçe, M. (2016). Kadınca. (2. Baskı). Ankara: Pusula Yayınevi.
• Keskin, G., & Çam O. (2005). Çocuk cinsel istismarına psikodinamik hemșirelik yaklașımı. Yeni Symposium, 43, 118-125. Erişim adresi: http://yenisymposium.com/Pdf/TR-YeniSempozyum-d44fde9e.pdf
• Lahav, Y., Ginzburg, K., & Spiegel, D. (2019). Post-traumatic growth, dissociation, and sexual revictimization in female childhood sexual abuse survivors. Child maltreatment. Erişim adresi: https://doi.org/10.1177/1077559519856102
• Lutgen-Sandvik, P. (2003). The communicative cycle of employee emotional abuse: Generation and regeneration of workplace mistreatment. Management Communication Quarterly, 16(4), 471-501. Erişim adresi: https://doi.org/10.1177/0893318903251627
• Madran, H. (2008). Duygusal ve cinsel kıskançlık açısından temel cinsiyet farklılıkları: Evrimsel yaklaşım ve süregelen tartışmalar. Türk psikiyatri dergisi, 19(3). Erişim adresi: http://www.turkpsikiyatri.com/c19s3/300-309.pdf
• Moore, D. (2005). Telling the Secret: Channels of communications for the recovering survivors of child sexual abuse. Erişim adresi: http://www.malesurvivor.org/ Professionals/Articles/telling.htm
• Morais, H. B., Alexander, A. A., Fix, R. L., & Burkhart, B. R. (2018). Childhood sexual abuse in adolescents adjudicated for sexual offenses: Mental health consequences and sexual offending behaviors. Sexual Abuse, 30(1), 23-42. Erişim adresi: https://doi.org/10.1177/1079063215625224
• Nurcombe B. (2000). Child sexual abuse I: Psychopathology. Aust NZ J Psychiatry, 34(1), 85-91. Erişim adresi: https://doi.org/10.1046/j.1440-1614.2000.00642.x
• Öngün, E., & Ünsal, G. (2018). Üniversite yaşamında yakın ilişkiler ve istismar. Hemşirelik Akademik Araştırma Dergisi, 4(1), 52-58. Erişim adresi: https://www.journalagent.com/jaren/pdfs/JAREN_4_1_52_58.pdf
• Runyan, D., Corrine, W., & Ikeda, R. (2002). Child abuse and neglect by parents and other caregivers. In: World report on violence and health. Krug EG, Dahlberg LL, Mercy, J. A. (eds). World Health Organization, Geneva, 57- 86. Erişim adresi: https://www.who.int/violence_injury_prevention/violence/world_report/en/full_en.pdf
• Shrivastava, A. K., Karia, S. B., Sonavane, S. S., & De Sousa, A. A. (2017). Child sexual abuse and the development of psychiatric disorders: A neurobiological trajectory of pathogenesis. Industrial Psychiatry Journal, 26(1), 4. Erişim adresi: http://www.industrialpsychiatry.org/article.asp?issn=0972-6748;year=2017;volume=26;issue=1;spage=4;epage=12;aulast=Shrivastava
• Soylu, N., Şentürk-Pilan, B., Ayaz, M., & Sönmez, S. (2012). Cinsel istismar mağduru çocuk ve ergenlerde ruh sağlığını etkileyen etkenlerin araştırılması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 13(4), 292-298. Erişim adresi: https://www.ejmanager.com/mnstemps/91/apd_13_04_08.pdf?t=1568510615
• Sungur, M. Z. (1999). İkincil travma ve sosyal destek. Klinik Psikiyatri, 2, 105-108. Erişim adresi: http://www.journalagent.com/kpd/pdfs/KPD_2_2_105_108.pdf
• Şimşek, Ş., & Gençoğlan, S. (2014). Cinsel istismar mağdurlarında istismar süresi ve sıklığı ile travma belirtileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Dicle Tıp Dergisi, 41(1), 166-171. doi: 10.5798/diclemedj.0921.2014.01.0393.
• Tahiroğlu, A.Y., Avcı, A., & Çekin, N. (2008). Çocuk İstismarı, ruh sağlığı ve adli bildirim zorunluluğu. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 9(1), 1-7. Erişim adresi: https://search.proquest.com/openview/5132b3b2e5d3cbe3d01be42b1b485dd9/1?pq-origsite=gscholar&cbl=136214
• Tarhan, N. (2005). Kadın psikolojisi. Nesil Basım Yayın Gıda Ticaret ve Sanayi A. Ş.
• Topbaş, M. (2004). İnsanlığın büyük bir ayıbı: Çocuk istismarı. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni; 3(4), 76-80. Erişim adresi: https://www.ejmanager.com/mnstemps/1/khb_003_04_76.pdf?t=1568510914
• Topçu, S. (2009). Cinsel istismar. Ankara: Phoenix Yayınları
• Topuz, S. K., & Erkanli, H. (2016). Toplumsal cinsiyet bağlamında kadın ve erkeğe atfedilen anlamların metafor yöntemiyle analizi. Alternatif Politika, 8(2), 300. Erişim Adresi: https://search.proquest.com/openview/1fb6770e74d423d6c478e202c4b320a2/1?pq-origsite=gscholar&cbl=2044964
• Türk Dil Kurumu (TDK) (2019). Erişim Adresi: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=REKABET
• Vatandaş, C. (2007). Toplumsal cinsiyet ve rollerin algılanışı. Sosyoloji Konferansları, (35), 29-56. Erişim Adresi: https://arastirmax.com/en/system/files/dergiler/140014/makaleler/35/arastirmax-toplumsal-cinsiyet-cinsiyet-rollerinin-algilanisi.pdf
• Yazar, M. E., & Boz, B. (2019). 2010-2016 Yılları arasında Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi’ne başvuran cinsel istismar ve cinsel saldırı olgularının değerlendirilmesi. Adli Tıp Bülteni, 24(1), 43-50. Erişim Adresi: https://doi.org/10.17986/blm.2019149818
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Yılmaz, G., İşiten, N., Ertan, Ü., & Öner, A. (2003). Bir çocuk istismarı vakası. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 46(4), 295-298. Erişim Adresi: http://www.cshd.org.tr/uploads/pdf_CSH_70.pdf
• Yüksel, Ş. (2009). Kadın ve cinsel travmalar. Türki̇ye Psi̇ki̇yatri̇ Derneği̇ Bülteni 12(1). 12-16. Erişim Adresi: http://psikiyatri.org.tr/uploadFiles/publicationsFile/file/2009_12_1.pdf
• Zerubavel, N., Messman-Moore, T. L., DiLillo, D., & Gratz, K. L. (2018). Childhood sexual abuse and fear of abandonment moderate the relation of intimate partner violence to severity of dissociation. Journal of Trauma & Dissociation, 19(1), 9-24. Erişim adresi: https://doi.org/10.1080/15299732.2017.1289491
• Zoroğlu, S.S., Tüzün, U., Șar, V., Öztürk, O., Kara, M. E., & Alyanak, B. (2001). Çocukluk döneminde ihmal ve istismarın olası sonuçlarının incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2(2), 69-78. Erişim Adresi: https://www.academia.edu/35247725/Zoro%C4%9Flu_ve_ark._69_%C3%87ocukluk_d%C3%B6nemi_istismar_ve_ihmalinin_olas%C4%B1_sonu%C3%A7lar%C4%B1_1