INVESTIGATION OF CONSUMER BEHAVIOR IN MARKET SHOPPING IN THE GENDER CONTEXT

Yıl 2021, Cilt: 20 Sayı: 77, 255 - 272, 03.01.2021

Ayşe Gül Savaşkan , Kahraman Çatı

https://doi.org/10.17755/esosder.767017

Öz

In this study, the behavior of consumers regarding market shopping was observed. The aim of the study is to determine whether the retail shopping behaviors of consumers differ by depending on their gender. “Structured Observation Technique” was chosen as the data collection technique and the data was collected by the researcher personally with participant observation. For this purpose, 225 observations were carried out in a retail chain store in Batman province between 12-22 March in 4 different time periods and covering 2 weekends. The observation form for data collection was prepared in line with the information received from the literature and store employees. The observation form includes the date of observation, the hour of observation, gender, age, the state of being alone while shopping, the state of getting help, the time spent in shopping, the interest in discounted stores, the interest in the price tag, the recommended discounted product, the products purchased, the bag purchase and cloth bag carrying status and payment information. SPSS 22.0 statistical program was used to analyze the data. In the results of working; It has been concluded that female customers have longer shopping times than male customers, female customers are more interested in discounted products, female customers are more likely to have reusable bags with them, and female customers seek more help from staff when shopping.

Anahtar Kelimeler

Consumer Behavior, Female and Male Consumer, Market, Observation

INVESTIGATION OF CONSUMER BEHAVIOR IN MARKET SHOPPING IN THE GENDER CONTEXT

Öz

Bu çalışmada tüketicilerin market alışverişlerine ilişkin davranışları gözlemlenmiştir. Çalışmanın amacı, tüketicilerin cinsiyetlerine bağlı olarak perakende alış¬veriş davranışları farklılaşıp farklılaş¬madığını tespit etmektir. Veri toplama tekniği olarak “Yapılandırılmış Gözlem Tekniği” seçilmiş ve veriler, katılımlı gözlemle bizzat araştırmacı tarafından toplanmıştır. Bu amaçla Batman ilinde bir perakende zincir mağazasında 12-22 mart tarihleri arasında 4 farklı zaman diliminde ve 2 hafta sonunu kapsayacak şekilde 225 gözlem gerçekleştirilmiştir. Verilerin toplanması için gözlem formu, literatürden ve mağaza çalışanlarından alınan bilgi doğrultusunda hazırlanmıştır. Gözlem formunda gözlem tarihi, gözlem saati, cinsiyet, yaş durumu, alışveriş yaparken yalnız olma durumu, yardım alma durumu, alışverişte geçirdiği süre, indirimli reyonlara ilgisi, fiyat etiketine ilgisi, önerilen indirimli ürünü alma durumu, satın aldığı ürünler, poşet satın alma ve bez poşet taşıma durumu ve ödeme şekli bilgisini içermektedir. Verilerin çözümlenmesinde SPSS 22.0 istatistik program kullanılmıştır. Çalışma sonucunda; kadın müşterilerin erkek müşterilere göre alışveriş sürelerinin daha uzun olduğu, kadın müşteriler indirimli ürünlere daha çok ilgi gösterdikleri, kadın müşterilerin tekrar kullanılabilir poşetleri yanlarında bulundurma oranın daha yüksek olduğu ve kadın müşterilerin alışveriş yaparken personelden daha fazla yardım istediği sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tüketici Davranışı, Kadın ve Erkek Tüketici, Market, Gözlem

Kaynakça

• Acar, V.,& Tanrısevdi, A. Paket Turlarda Turist Davranışlarının İncelenmesi: İstanbul’u Ziyaret Eden Pakistanlı Turistler Üzerinde Nitel Bir Araştırma. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(4), 3931-3957.
• Akçi, Y.,& Göv, S. A. (2015). Tüketicilerin E-Ticaret Algılarının İncelenmesi (Gaziantep Ve Adıyaman Örneği) A Research On The E-Commerce Perceptıon Of Consumer (The Sample Of Gazıantep And Adıyaman).
• Aslan, H., Topaloğlu, C., Kılıç, B., & Yozukmaz, N. (2017). Yiyecek ve içecek işletmelerinde duyusal pazarlama uygulamaları. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(2), 287-300.
• Ayalon, O., Goldrath, T., Rosenthal, G., & Grossman, M. (2009). Reduction of plastic carrier bag use: An analysis of alternatives in Israel. Waste Management, 29(7), 2025-2032.
• Aziz, A. (2008) Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri, Nobel Yayın, 4. Basım, Ankara.
• Bardakci, S., Korkmaz, O., Ilhan, T., (2018). An Investigation of Self-Efficacy, Locus of Control, and Academic Procrastination as Predictors of Academic Achievement in Students Diagnosed as Gifted and Non-Gifted. Online Submission, 4(7), 173-192.
• Barletta, M. (2003). Marketing to Women: How to Understand, Reach, and Increase Your Share of the World’s Largest Market Segment. Dearborn Trade Publishing. Chicago.
• Bilgen, A. G. İ.,& Kara, A. G. A. Genç Tüketicilerde Cinsiyetin Kompulsif Satın Alma Davranışındaki Rolü.
• Blackwell, BS ve Eschholz, S. (2002). Rasyonel Seçimde Cinsiyet Farklılıkları: Geleneksel Testler ve Yeni Yönelimler. Akılcı seçim ve suç davranışı: Son araştırmalar ve gelecekteki zorluklar , 109-36.
• Bozbay, Z.,& Akturan, U. (2017). Cinsiyet ve alışveriş davranışının fiyat algılamaları ile ilişkisinin saptanması: Y kuşağı üzerine bir araştırma. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 54(629), 87-101.
• Brizendine, L. (2012), Kadın Beyni, Say yayınları, İstanbul.
• Candemir, A., Zalluhoğlu, A., Ve Yücel, E. (2015). Perakende Sektöründe Satış Elemanlarının Eğitimlerinin Ve Kişisel Niteliklerinin Satış Başarısı Üzerindeki Etkisi: İzmir Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), S. 49 – 65.
• Cirhinlioğlu, F. G., & Ok, Ü. (2011). Who are More Religious: Women or Men?. ZfWT, 3(1), 121-142.
• Coley, A. ve Burgess, B. (2003). Gender Differences in Cognitive and Affective Impulse Buying. Journal of Fashion Marketing and Management, 7(3), 282-295.
• Cöddü, M. B. (2015). İnternetten alışverişte tüketiciler tarafından algılanan risk (Türlerinin) etkileri ve cinsiyet farklılıkları açısından incelenmesi. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi) Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Cömert, Y. Ve Durmaz, Y. “Tüketicinin Tatmini İle Satın Alma Davranışlarını Etkileyen Faktörlere Bütünleşik Yaklaşım Ve Adıyaman İlinde Bir Alan Çalışması”, Journal Of Yasar University. 1(4), 2006
• Çelik, Erdal., Mehmet Sait Şahinalp, Veysi Günal, “Yer Seçimi Özellikleri Ve Müşteri Analizi Bakımından Diyarbakır Şehrinde Yer Alan Alışveriş Merkezleri”,Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi /The Journal Of Turk & Islam World Social Studies Yıl: 4, Sayı: 12, Eylül 2017, S. 62-80
• Çetin, K . (2016). Kadın Tüketicilerin Giysi Satın Alma Davranışları Ve Marka Bağımlılığı. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 2 (2) , 22-40 .
• Elliot, R. ve Elliot N.J., (2003), “Using Ethnography in Strategic Consumer Research”, Qualitative Market Research: An International Journal, 6(4), 215-223
• Ersoy, Ersan (2009), “Cinsiyet Kültürü İçerisinde Kadın Erkek Kimliği”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Elazığ
• Girişken, Y. (2015). Kadın Ve Erkeklerin Alışveriş Deneyimi Sırasındaki Tutum Ve Davranışlarına İlişkin Keşfedici Bir Araştırma. Journal Of Faculty Of Political Science, (53).
• Gültekin, (2014), Mücahit, Bilimsel Araştırmalarda Kadın-Erkek Farklılıkları, Aile Akademisi Derneği, Bursa.
• Güvenç, C., Ġlnem, C., Ceylan, M. E., Vardar, M. (2004), Şizofreni ve Östrojen, Düşşçünen Adam; 17(2): 99-104
• Güvendiren, M. (2019)Consumer Behavıor And A Research On Consumer Perceptıon Of Turkısh Aırlınes. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul
• https://www.acibadem.com.tr/Hayat/Bilgi/kadinlari-yoneten-3-hormon-ostrojen-testosteron-ve-progesteron erişim tarihi 20.10.2019
• Hayran, S., Aykut, G., Sinan, D. (2017). Türkiye’de İnternetten Alışveriş Yapan Bireylerin Risk Algılarının Cinsiyet Farklılıklarına Göre Değerlendirilmesi. Ejovoc (Electronic Journal Of Vocational Colleges), 7(3), 48-57.
• Kanner, B., (2004). Birinci Basım, Kapital Medya A.Ş., İstanbul
• Khan, M. ve Dost, K, (2011), “Rationale and Proclivity of Sales Promotion Influencing The Impulsive Buying Behavior of The Customers: An Experimental Study on Cellular Service Providers in Pakistan”, Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 3(1), 346-362
• Kılıç, A. (2017). Plansız Satın Alma Davranışlarının Demografik Özelliklere Göre Farklılıkları. Turkısh Journal Of Marketıng, 2(3), 155-167.
• Kim, H. B., Kim, T. T., & Shin, S. W. (2009). Modeling Roles Of Subjective Norms And Etrust İn Customers' Acceptance Of Airline B2C Ecommerce Websites. Tourism Management, 30(2), 266-277.
• Korkmaz, S. (2006). Çalışanların işletmelerin sosyal sorumluluklarına ilişkin algılayışlarının değerlendirilmesi ve bir araştırma (Master's thesis, Kocaeli Universitesi, Sosyal Bilimler Enstitusu).
• Kuruvilla, S. J.,& Ranjan, K. (2008). GENDER AND MALL SHOPPING: An Anaysis Of Patronage Patterns, Shopping Orientation And Consumption Of Fashion Of Indian Youth. International Journal Of Business Insights & Transformation, 1(2).
• Mehmet Marangoz, “Yaşlı Tüketiciler Ve Satın Alma Davranışlarının İncelenmesine Yönelİk Bir Arastırma” I.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi No:34 (Mart 2006)
• Miller, A. J., Worthington, E. L., & McDaniel, M. A. (2008). Gender and forgiveness: A meta–analytic review and research agenda. Journal of Social and Clinical Psychology, 27(8), 843–876.
• Miller, A. J., Worthington, E. ve McDaniel, M. A. (2008). Gender and forgiveness: A meta-analytic review and research agenda. Journal of Social and Clinical Psychology, 27(8), 843-876.
• Moir, A. ve Jessel, D. (1992). Beynimizdeki Cinsellik. çev. Esin Eden. Cep Kitapları: 101/Cinsellik: 04, Birinci Baskı. Cep Kitapları A.S., Istanbul.
• Odabaşı, Yavuz Ve Barış, Gülfidan (2007), Tüketici Davranışları, 7.Basım, MediaCat Kitapları: İstanbul.
• Onurlubaş, E., Yıldız, E., Yıldız, S., & Dinçer, D. (2017, March). Tüketicilerin Yeşil Ürün Satın Alma Davranışlarını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Bursa İli Örneği, III. In IBANESS Congress Series, Edirne-Türkiye (pp. 282-290)
• Özdemir, E.,& Tokol, T. (2008). Kadın Tüketicilere Yönelik Pazarlama Stratejileri. Anadolu University Journal Of Social Sciences, 8(2).
• Özdemir, Ş.,& Yaman, F. (2007). Hedonik alışverişin cinsiyete göre farklılaşması üzerine bir araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(2), 81-91.
• Pace, Elizabeth. Alışverişte Kadın Erkek, Özlem Tüzel Akal (çev.), 1. Baskı, İstanbul: Optimist Yayınları, 2011.
• Poortinga, W., Whitmarsh, L. ve Suffolk, C. (2013). Galler'de tek kullanımlık bir taşıma çantası ücretinin getirilmesi: tutum değişikliği ve davranışsal yayılma etkileri. Çevre Psikolojisi Dergisi , 36 , 240-247.
• Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/aeusbed/issue/25261/282784
• Ruigrok, A. N.V., Salimi-Khorshidi,G., Lai,M.C., Baron-Cohen,S., Lombardo,M. V., Tait,R. J., Suckling, J. (2014) A Meta-Analysis Of Sex Differences Ġn Human Brain Structure, Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 39:34-50
• Slyke, C. V., Bélanger, F., Johnson, R. D., & Hightower, R. (2010). Gender-based differences in consumer e-commerce adoption. Communications of the Association for Information Systems, 26(1), 2.
• Solomon, M., Bamossyy, G., Askegaard, S. ve Hogg, M.K. (2006). Consumer Behavior: A European Perspective. UK: Prentice Hall.
• Şener, G. (2015). Reklam Bilgi İşleme Stratejilerinde Cinsiyet Farklılıkları: Seçicilik Hipotezi Çerçevesinde Reklam Tepkisine Yönelik Deneysel Bir Çalışma. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Tarhan, Nevzat (2005). Kadın Psikolojisi, İstanbul: Nesil Basım Yayın.
• Tayfun, N. Ö. (2015). PLANSIZ SATIN ALMA DAVRANIŞINDA DEMOGRAFİK FARKLILIĞI BELİRLEMEYE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (34), 87-94.
• Tekvar, S. O. (2016). Tüketici Davranışlarının Demografik Özelliklere Göre Tanımlanması. Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches, 5(6).
• Topçu, P. (2009) Cinsiyetin Bilgisayar Tutumu Üzerindeki Etkisi: Bir Meta Analiz ÇalıĢması, YayınlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü
• Ünal, C. (1991). Cinsiyete bağlı psikolojik farklar ve Türk çocukları üzerinde bir karşılaştırma. Aile Yazıları, Ankara, Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu, 40-48.
• Ürer, A. Gender Dıfferences On Onlıne Consumer Behavıour In Turkey. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi., İstanbul 2018.
• V. Özlem Akgün,(2010). Modern Alışveriş Merkezlerinin Tüketici Davranışları Üzerindeki Etkisi Ve Konya İlinde Bir Uygulama, Kmü Sosyal Ve Ekonomi̇K Araştırmalar Dergi̇Si 12 (19): 153-163.
• Williams, R. L. & Worth, S. L. (2002). Thinking skills and work habits: Contributors to course performance. The Journal of General Education, 51(3), 200-227.
• Yalçin, M. A., Elmqvist, N., & Bederson, B. B. (2016, October). Cognitive stages in visual data exploration. In Proceedings of the Sixth Workshop on Beyond Time and Errors on Novel Evaluation Methods for Visualization (pp. 86-95).
• Yalman, Ş.,& Aytekin, P. (2014). Promosyonların Anlık Satın Alma Davranışına Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 83-119.
• Yasa, Y. A.,& Cop, R. (2019). Yeşil Pazarlama Anlayışında Tüketicilerin Plastik Poşet Kullanımına Yönelik Bakış Açıları: Belçika Örneği. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 5(1), 34-45.
• Yıldırgan, R., Met, Ö. L. Batman, O. (2016). Müşteri İlişkileri Yönetimi Kapsamında Gizli Müşteri Alışverişi: Zincir Otel Örneği. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 13(3), 56-67.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2003). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık. Ankara
• Yılmaz M.A.(2014) Satın Alma Noktası Tadım Stantlarının Tüketici Davranışlarına Etkisi Üzerine Ampirik Bir Uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsi, Gazi Üniversitesi, Ankara
• Yılmaz, M. B.(2012), Cinsiyet ve sonlanım ilişkisini inceleyen MAGGIC çalışmasından bir analiz: Diyabet ve etiyoloji ilişkisi, Kalp Yetersizliği Elektronik Haber Bülteni Yıl: 4 Sayı: 5
• Yücel, E. K. (2018). Beyaz Eşya Ürünlerinde Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Satın Alma Karar Tarzları Üzerine Etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(1), 319-352.