THE EFFECT OF MATERIALIST TENDENCIES ON CONSUMERS' PURCHASING DECISION STYLES: SAMPLE OF DÜZCE UNIVERSITY

Yıl 2021, Cilt: 20 Sayı: 78, 758 - 779, 01.04.2021

Abdulaziz Sezer , Faruk Kerem Şentürk

https://doi.org/10.17755/esosder.827924

Öz

Bu çalışmanın amacı, tüketicilerin materyalist eğilim düzeylerinin satın alma karar tarzlarına etkisinin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesidir. Bu amaçla materyalist eğilim ölçeği ve satın alma karar tarzları ölçeği kullanılarak, Düzce Üniversitesi İşletme Fakültesi’nde kolayda örnekleme yöntemiyle 393 öğrenci ile anket yapılmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemi kullanılmış ve anket tekniği ile birincil veriler toplanmış olup, elde edilen veriler SPSS 23.0 ve Amos 23.0 paket programlarında analiz edilmiştir. Çalışmada yapı geçerliliği için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri yapılmış ve hipotezler yapısal eşitlik modeli ile test edilmiştir. Yapılan açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi sonuçlarına göre tüketicilerin materyalist eğilimi tek boyutta, satın alma karar tarzlarını ise 7 boyut olarak algıladıkları görülmüştür. Yapı geçerliliği sağlanan değişkenler kullanılarak önerilen yapısal eşitlik modelinin analizinde, materyalist eğilimin satın alma karar tarzlarının alt boyutlarından olan moda odaklılık, marka odaklılık, kalite odaklılık, alışkanlık ve kararsızlık boyutlarına yönelik anlamlı pozitif etkisinin; bilinçli alışveriş boyutuna ise anlamlı negatif etkisinin olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Satın Alma Karar Tarzları, Materyalizm, Materyalist Eğilim, Etik, Yapısal Eşitlik Modeli (YEM)

Teşekkür

İlginiz için teşekkür eder kolaylıklar dileriz.

THE EFFECT OF MATERIALIST TENDENCIES ON CONSUMERS' PURCHASING DECISION STYLES: SAMPLE OF DÜZCE UNIVERSITY

Öz

The aim of this study is to determine the effect of the materialist tendencies of the consumers on their purchase decision styles by structural equation model. For this purpose, a questionnaire have been interviewed with 393 students by simple random sampling method in the province of Duzce University - Faculty of Business Administration, using the scale of materialist tendency and the scale of decision making styles. In this study, quantitative research method has been used and primary research data have been collected by questionnaire technique. Data obtained have been analyzed using SPSS 23.0 and Amos 23.0 programmes. In this study, exploratory and confirmatory factor analyses were conducted for construct validity and hypotheses were tested with structural equation model. According to the exploratory and confirmatory factor analyses, it was seen that consumers perceived materialist tendency in one and purchasing decision styles in seven dimensions. In the analysis of the structural equation model proposed by using the construct validity variables, it was concluded that the materialist tendency had a significant positive effect on the dimensions of fashion conscious, brand conscious, quality conscious, habitual and confused by over-choice; negative effect on brand consciousness which are the sub-dimensions of purchasing decision styles.

Anahtar Kelimeler

Purchasing Decision Styles, Materialism, Materialist Tendency, Ethic, Structural Equation Modeling (SEM)

Kaynakça

• Ahuvia, A. C., & Wong, N. (2002). Personality and values based materialism: their relationship and origins. Journal of Consumer Psychology, 12 (4), 389–402.
• Ailawadi, K. L., Neslin, S. A., & Gedenk, K. (2001). Pursuing the value-conscious consumer: Store brands versus national brand promotions. Journal of Marketing, 65(1), 71–89.
• Akın, A., Gülşen, M., Kara, S., & Yıldız, B. (2013). Çocuklar İçin Maddi Değerler Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 2, Sayı 2, s. 68 – 79.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, S. (2007). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. 5. Baskı, Sakarya Yayıncılık, Sakarya.
• Aslay, F., Ünal, S., Akbulut, Ö. (2013). Materyalizmin Statü Tüketimi Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 27, Sayı: 2, 43-62.
• Assael, H. (2004). Consumer Behavior A Strategic Approach. Houghton Mifflin Harcourt Company, New York.
• Bae, S. Y. (2012). Understanding ethical consumers: Assessing the moderating effects of price sensitivity, materialism, impulse buying tendency, and clothing involvement. Colorado State University.
• Bartlett, J. E., Kotrlik, J. W. and Higgins, C. C. (2001). Organizational Research: Determining Appropriate Sample Size in Survey Research. Information Technology, Learning, and Performance Journal, 19 (1), 43-50.
• Bayat, M. ve Sezer, A. (2018). Bireylerin Gönüllü Sade Yaşam Tarzları ve Yaşam Doyumlarının, Geleneksellik Değeri Açısından Değerlendirilmesi: Düzce Üniversitesi Örneği. İş Ahlakı Dergisi, 11 (1), ss. 69–87.
• Belk, R. W. (1985). Materialism: Trait Aspects Of Living İn The Material World. Journal of Consumer Research, 12, 265–280.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, sayı: 32, ss. 470-483.
• Büyüköztürk, Ş. (2014). Veri analizi el kitabı. Ankara: PegemA Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem A Yayınları.
• Campbell, C. (1987). The Consumer Ethic and the Spirit of Modern Hedonism. Basil Blackwell, London.
• Chan, K. & Prendergast, G. (2007). Materialism and social comparison among adolescents. Social Behavior and Personality, 35 (2), 213-228.
• Climate Related Transboundary Pests and Diseases. (2008, 16 Ekim). Erişim adresi http://www.fao.org/3/a-ai785e.pdf
• Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1995). Human autonomy: The basis for the self-esteem. In M. Kernis (Ed.), Efficacy, agency, and self-esteem (pp. 31–49). New York: Plenum Publishing Co.
• Dittmar, H., Long, K. & Bond, R. (2007). When a beter self is only a buton click away: associations between materialistic values, emotional and identity-related buying motives, and compulsive buying tendency online. Journal of Social and Clinical Psychology, 26 (3), 334-361.
• Doğan, Y. S. (2010). Materyalist Eğilimlerin Demografik Özelliklere Göre Farklılaşmasına Yönelik Bir Araştırma. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1), ss. 57-70.
• Dursun, İ., Alnıaçık, Ü., & Tümer Kabadayı, E. (2013). Tüketici Karar Verme Tarzları Ölçeği: Yapısı ve Boyutları. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 9 (19), 293-304.
• Eastman, K. J., Fredenberger, B., Campbell, D. & Calvert, S. (1997). The Relationship Between Status Consumtion and Materialism: A CrossCultural Comparison of Chinese, Mexican and American Students. Journal of Marketing Theory and Practice, 52-66.
• Fah, B. C. Y., Foon, Y. S., & Osman, S. (2011). An exploratory study of the relationships between advertising appeals, spending tendency, perceived social status and materialism on perfume purchasing behavior. International Journal of Business & Social Science, 2(10), 202–208.
• Fischer, E., & Gainer, B. (1991). I shop therefore I am: The role of shopping in the social construction of women’s identities. In G. A. Costa (Ed.), Gender and consumer behavior (pp. 350–357). Salt Laje City: University of Utah Press.
• Fitzmaurice, J. & Comegys, C. (2006). Materialism and social consumption. The Journal of Marketing Theory & Practice, 14(4), 287–299.
• Flouri, E. (1999). An integrated model of consumer materialism: can economic socialization and maternal values predict materialistic attitudes in adolescents? Journal of Socio-Economics, 28 (6); 707-724.
• Fournier, S. & Richins, M. L. (1991). Some theoretical and popular notions concerning materialism. Journal of Social Behavior and Personality, Vol. 6 No. 6, ss. 403-14.
• Ger, G., & Belk, R. W. (1996). Cross-cultural differences in materialism. Journal of Economic Psychology, 17, pp. 55–77.
• Goldberg, M. E., Gorn, G. J., Peracchio, L. A. & Bamossy, G. (2003). Understanding materialism among youth. Journal of Consumer Psychology, 13 (3), 278–288.
• Goldsmith, R. E., & Clark, R. A. (2012). Materialism, status consumption, and consumer independence. The Journal of Social Psychology, 152(1), 43–60.
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri -felsefe-yöntem-analiz. Gözden geçirilmiş ve genişletilmiş 3. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Heaney, J. G., Goldsmith, R. E. & Jusoh, W. J. W. (2005). Status Consumption Among Malaysion Consumers: Exploring Its Relationships with Materialism and Attention-to-Social-Comparison-Information. Journal of International Consumer Marketing, Vol. 17, No:4, 83-98.
• Heilbroner, R. (1956). The Questfor Wealth. New York.
• Hooper, D., Coughlan, J., & Mullen, M. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Electronic Journal of Business Research, 6(1), 53–60.
• Inglehart, R. (1990). Culture Shift in Advanced Industrial Society. Princeton, NJ: Princeton University Press.
• Kamineni, R. (2005). Influence of materialism, gender and nationality on consumer brand perceptions. Journal of Targeting, Measurement & Analysis for Marketing, 14(1), 25–32.
• Kethüda, Ö. (2018). Perakende Mağazalarında Satış Temsilcilerinin Performansını Etkileyen Faktörler. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14(2), 201-217.
• Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. New York, NY: The Guilford Press.
• Kotler, P. & Armstrong, G. (2012). Principles of Marketing. 14th Edition, Pearson Education Limited, Essex, England.
• Lee, M. S. W. & Ahn, C. S. Y. (2016). Anti-Consumption, Materialism, and Consumer Well-Being. The Journal of Consumer Affairs, 50(1), 18–47.
• Lynn, M. & Haris, J. (1997). The Desire for Unique Consumer Products: A New Individual Differences Scale. PsychMarke, 14, 601-616.
• Mafini, C. & Dhurup, M. (2014). Assessing Consumer Purchasing Decision Styles: An Empirical Investigation From South Africa. International Business & Economics Research Journal, Vol. 13 No. 4, p. 679-688.
• Marsh, H. W. (2012). Application of confirmatory factor analysis and structural equation modeling in sport and exercise psychology. In G. Tenenbaum & R. C. Eklund (Eds.), Handbook of sport psychology, (pp. 737–799). New Jersey, NJ: John Wiley & Sons.
• McCracken, G. D. (1988). Culture and Consumption. Indiana University Press, Bloomington.
• McKendrick, N., Brewer, J. ve Plumb, J. H. (Eds.). (1985). The Birth of a Consumer Society: The Commercialization of Eighteenth Century England. Europa Publications, London.
• Merdan, K. (2018). Tüketim Kültürü Ekseninde Dini Değerler Ve Dindarlık Olgusunun Tüketicilerin Satınalma Tercihleri Üzerindeki Etkisini Ölçmeye Yönelik Bir Uygulama (Gümüşhane Örneği). Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 6, Sayı: 66, s. 196-213.
• Metin, M. (2014). Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Mucuk, İ. (2009). Pazarlama İlkeleri. Geliştirilmiş 17.Basım, Türkmen Kitapevi: İstanbul.
• Nguyen, L. T. (2003). Growing up in a material words: in investigation of the development of materialism in children and adolescents. A Dissestation Submitted to the Faculty of the Graduate School of the University of Minnesota, Doctor of Philosophy.
• Odabaşı, Y. (1999). Tüketim Kültürü: Yetinen toplumun Tüketen Topluma Dönüşümü. Sistem Yayıncılık, İstanbul.
• Oktay, K. (2006). Kırgızistan’daki Tüketicilerin Giyim Tercihleri Üzerine Bir Araştırma. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15, ss.197-211.
• Otero-López, J. M., Pol, E. V., Bolaño, C. C., & Mariño, M. J. S. (2010). Materialism Life Satisfaction and Addictive Buying: Examining The Causal Relationships. Personality and Individual Differences, 50, 772-776.
• Özdamar, K. (1999). Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi 1. Kaan Kitabevi, Eskişehir.
• Podoshen, J. S., Li, L., & Zhang, J. (2011). Materialism and conspicuous consumption in China: A cross-cultural examination. International Journal of Consumer Studies, 35(1), 17–25.
• Podoshen, J. S., & Andrzejewski, S. A. (2012). An examination of the relationships between materialism, conspicuous consumption, impulse buying, and brand loyalty. The Journal of Marketing Theory & Practice, 20(3), 319–334.
• Quadır, S. E. (2012). Materyalist Değer Eğiliminin Gelişiminde Tüketici Sosyalizasyonunun Rolü. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi, Cilt (Vol): 3 Sayı (No): 6, 31-50.
• Richins, M. L. & Dawson, S. (1992). A consumer values orientation for materialism and its measurement: scale development and validation. Journal of Consumer Research, Vol. 19 No. 3, ss. 303-316.
• Richins, M. L. & Dawson, S. (2004). The Material Values Scale: Measurement Properties and Development of a Short Form. Journal of Consumer Research, Vol. 31 No. 1, ss. 209-219.
• Rindfleisch, A., Burroughs, J. E., & Denton, F. (1997). Family structure, materialism, and compulsive consumption. Journal of Consumer Research, 23, ss. 312–325.
• Roberts, J. (2000). Consuming in a Consumer Culture: College Students, Materialism, Status Consumption and Complusive Buying. Marketing Management Journal, 76-91.
• Roberts, J. A., Manolis, C., & Tanner, J. F. (2003). Family structure, materialism, and compulsive buying: A re-inquiry and extension. Journal of the Academy of Marketing Science, 31(3), 300–311.
• Roberts, J. A., & Clement, A. (2007). Materialism and Satisfaction with Over-all Quality of Life and Eight Life Domains. Social Indicators Research, 79–92.
• Schermelleh-Engel K., Moosbrugger H., & Muller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. MPR-Online, 8, 23–74.
• Schroeder, J. E., & Dugal, S. S. (1995). Psychological correlates of the materialism construct. Journal of Social Behavior & Personality, 10, 243–253.
• Simon D., Kriston L., Loh A., Spies C., Scheibler F., Wills C., & Harter M. (2010). Confirmatory factor analysis and recommendations for improvement of the Autonomy-Preference-Index (API). Health Expectations, 13, 234–243.
• Springmann M, Wiebe K, Mason-D’Croz D. vd. (2018). Health and nutritional aspects of sustainable diet strategies and their association with environmental impacts: a global modelling analysis with country-level detail. Lancet Planet Health, ss. 451–61.
• Sproles, G. B., & Kendall, E. (1986). A Methodology for Profiling Consumers' Decision-Making Styles. The Journal of Consumer Affairs, 20(2): 267-279.
• Şentürk, K. F. (2019). Etik Liderlik ve Materyalist Eğilimlerin Otel Çalışanlarının Kurumsal Sosyal Sorumluluk Algısına Etkisi: Alanya Örneği. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 16(1), 136-153.
• Tiltay, M. A., Torlak, Ö. (2011). Materyalist Eğilim, Dinî Değerler, Marka Bağlılığı ve Tüketici Ahlakı Arasındaki İlişkiler. İş Ahlakı Dergisi, 4(7), 93-130.
• Troisi, J. D., Christopher, A. N., & Marek, P. (2006). Materialism and money spending disposition as predictors of economic and personality variables. North American Journal of Psychology, 8 (3), pp. 421–436.
• Ünal, S. & Erciş, A. (2006). Tüketicilerin Kişisel Değerlerinin Satın Alma Tarzları Üzerindeki Etkisi. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 23-48.
• Watson, J. J. (2003). The relationship of materialism to spending tendencies, saving, and debt. Journal of Economic Psychology, 24, pp. 723–739.
• Westbrook, R.A., Black, W.C. (1985). A motivation-based shopper typology. Journal of Retailing, Vol. 61 pp.78-103.
• Williams, R. (1982). Dream Worlds: Mass Consumption in Late Nineteenth-century France. University of California Press, Berkeley, CA.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yoon, K. (1995). Comparison of beliefs about advertising, attitude toward advertising, and materialism held by African Americans and Caucasians. Psychological Reports, 77(2), 455–466.
• Yücel Doğan, S. (2010). Materyalist Eğilimlerin Demografik Özelliklere Göre Farklılaşmasına Yönelik Bir Araştırma. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt.11, Sayı:1, 57-70.