SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE, SOSYOLOJİ EĞİTİMİNE İLİŞKİN YER ALAN KONULARA YÖNELİK ÖĞRETMEN ALGILARI

Yıl 2015, Cilt: 14 Sayı: 52, 0 - , 30.01.2015

M Cengiz Yıldız , Erol Koçoğlu

https://doi.org/10.17755/esosder.26095

Öz

Sosyal Bilgiler, içerisinde birbirinden farklı disiplinlere ilişkin kazanımları barındıran, geniş alan tasarımı ile hazırlanmış bir programda yer alan kazanımları öğrenciye aktarırken, öğrencinin gelişim seviyesini, hazır bulunuşluk düzeyini dikkate alarak aktaran bir derstir. Bu farklı kazanımlar, Sosyal Bilgilerin birçok disiplinle sürekli etkileşim içerisinde olmasının sonucudur. Sosyal Bilgilerin bu süreçte, etkileşim halinde olduğu disiplinlerden biri de Sosyoloji olup, Sosyoloji disiplinine ilişkin kazanımlara sosyal bilgiler dersi programlarında yer verilmektedir. Bu çalışmanın amacı, Sosyal Bilgiler dersinde yer alan Sosyoloji eğitimine ilişkin konuların, Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesidir. Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin görüşleri doğrultusunda, Sosyal Bilgiler dersinde Sosyoloji eğitimine ilişkin yer alan konuların değerlendirilmesi, çalışmanın temelini oluşturmaktadır.

Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış olup, çalışma sonucunda elde edilen veriler içerik ve betimsel analiz teknikleri ile analiz edilip, elde edilen veriler sayısallaştırılarak sunulmuştur. Sosyoloji eğitimine ilişkin olarak Sosyal Bilgiler dersinde yer alan konuların değerlendirilmesine yönelik olan bu çalışmada, Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin görüşleri, dört maddelik yapılandırılmış görüşme formuyla belirlenmiştir. Görüşme formunda yer alan açık uçlu sorular, uzman görüşü alınarak hazırlanmıştır. Çalışmada elde edilen bulgulardan hareketle, Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler dersinde Sosyoloji eğitimine ilişkin olarak yer verilen konuların dağılımına, bu konuların kavratılmasında kullanılan strateji, yöntem ve tekniklere ilişkin olarak farklılaştıkları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, Sosyoloji, Eğitim, Öğretmen, Algı

Kaynakça

• Balcı, A., 2004, Sosyal Bilimlerde Araştırma, Yöntem, Teknik ve İlkleler, Ank.: PEGEM Akademi Yay.
• Bilgili, A. S., 2012, Sosyal Bilgilerin Temelleri, Ank.: PEGEM A Yay.
• Büyükkaragöz, S. S. ve C. Çivi, 1999, Genel Öğretim Metotları: Öğretimde Plandan Uygulamaya, İst.: BETA Yay.
• Creswell, J.W., 1998, Qualitative Inquiry and Research Design: Choosing Among Five Traditions, Thousand Oaks, CA: Sage Pub.
• Özbaş, B. Ç., 2012, “Sosyal Bilgiler Öğretmeni Olarak, Ben Kimim?”, Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Mesleki Kimliklerine Yönelik Görüşlerinin Metafor Analizi Yoluyla İncelenmesi, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic,7, 2.
• Deveci, H. ve Ö. G. Bayır, 2011, “Hayallerdeki Sosyal Bilgiler: İlköğretim Üçüncü Sınıf Öğrencilerinin Algıları”, Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 4.
• Dinç, E.‚ 2009, Etkili Tarih Öğretimi‛, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29.
• Doğanay, A., 2005, “Sosyal Bilgiler Öğretimi”, Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi, Ed: C. Öztürk ve D. Dilek, Ank.: PEGEM A Yay.
• Duplass, J. A., 2007, “Elementary Social Studies: Trite, Disjointed, and in Need of Reform?”, The Social Studies, 98-4.
• Duran, H., 2013, “Sosyal Bilgilerde Sosyolojinin Yeri ve Önemi”, Sosyal Bilgilerin Temelleri, Ed: R.Turan ve K. Ulusoy, Ank.: PEGEM A Yay.
• Elbir, B. ve C. Bağcı, 2013, “Değerler Eğitimi Üzerine Yapılmış Lisansüstü Düzeyindeki Çalışmaların Değerlendirilmesi”, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8, 1.
• Ersoy, A.F. ve E. Kaya, 2004, “Sosyal Bilgiler Öğretim Programının Uygulama Sürecine İlişkin Öğretmen Görüşleri”, Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 17.
• Geçit, Y., 2013, “Türkiye’deki Sosyal Bilgiler Eğitimi Literatürü”, Sosyal Bilgilerin Temelleri, Ed: R.Turan ve K. Ulusoy, Ank.: PEGEM A Yay.
• Giddens, A., 2008, Sosyoloji, Çev: Hüseyin Özel, İst.: Kırmızı Yay.
• Grant, S. G., 1997, “A Policy At Odds With Itself: The Tension between Constructivist and Traditional Views in the New York State Social Studies Framework”, Journal of Curriculum and Supervision, 13, 1.
• İçli, G., 2005, Sosyolojiye Giriş, Ank.: Anı Yay.
• Jadallah, E., 2000, “Constructivist Learning Experience for Social Studies Education”, the Social Studies, 91, 5.
• MEB [Milli Eğitim Bakanlığı], 2005, İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 4-5. Sınıflar Öğretim Programı ve Kılavuzu, Ank.: Devlet Kitapları Yay.
• Merriam, S., 1998, Qualitative Research and Case Study Applications in Education, San Francisco: Jossey-Bass.
• Meydan, A., 2013, “Sosyal Bilgilerde Coğrafyanın Yeri ve Önemi” , Sosyal Bilgilerin Temelleri, Ed: R.Turan ve K. Ulusoy, Ank.: PEGEM A Yay.
• Miles, M. & A. Huberman, 1994, Qualitative Data Analysis: An Expanded Source Book, 2nd. Ed. Thousand Oakes: Sage Pub.
• Özkalp, E., 1993, Sosyolojiye Giriş, Eskişehir: Anadolu Üniv. Yay.
• Varış, F., 1988, Eğitimde Program Geliştirme-Teori ve Teknikler, Ank.: Ankara Üniv. Eğitim Fak. Yay.
• Wade, R. C., 2007, Social Studies for Social Justice, Amsterdam: Teachers College Press.
• Yıldırm, A. ve H. Şimşek, 2008, Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ank.: Seçkin Yay.
• Yılmaz, S., 2014, “Sosyoloji Öğretiminde Karşılaşılan Güçlükler Üzerine Bir Araştırma: Karabük Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Örneği”, Journal of History Culture and Art Research, 1/3.
• Yin, R. K., 1994, “Evaluation: A Singular Craft”, New Directions in Program Evaluation, Ed.: C. Reichardtand & S. Rallis.
• Zevin, J., 2007, Social Studies for the Twenty-First Century, New Jersey: Lawrence Erlbaurn Associates Inc.