ÖĞRETMEN ADAYLARININ MESLEKİ ÖZ-YETERLİKLERİ İLE MESLEKİ KAYGI DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2023, Cilt: 22 Sayı: 87, 925 - 948, 11.07.2023

Halil İbrahim Kaya , Murat Korucuk

https://doi.org/10.17755/esosder.1254886

Öz

Bu çalışmada öğretmenlik eğitimini lisans eğitimine ek olarak sertifika programları vasıtasıyla alan öğretmen adaylarının mesleki yeterlikleri ile mesleki kaygı düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bunun yanında çalışmada öğretmen adaylarının mesleki yeterlikleri ile mesleki kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin ortaya konması da amaçlanmıştır. Çalışmanın bir diğer amacı ise öğretmen adaylarının mesleki yeterlikleri ile mesleki kaygı düzeylerinin cinsiyet, not ortalaması, aylık gelir, ikamet edilen ikamet yeri ve öğretim türü değişkenlerine göre farklılaşma durumlarının açıklanmasıdır. Çalışma nicel desenli-ilişkisel tarama modellidir. Çalışmada evrenin tamamına ulaşılarak 221 öğretmen adayından veri elde edilmiştir. Veri toplama aracı olarak “Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri Ölçeği-ÖMGYÖ”, “Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Kaygı Ölçeği-ÖMYKÖ” ile “Birey Bilgi Formu-BBF” kullanılmıştır. Veri analizinde nonparametrik istatistik tekniklerden olan Spearman Sıra Korelasyon Katsayısı (rs), Mann-Whitney U testi ve Kruskal Wallis testi kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen sonuçlar şu şekildedir: Öğretmen adaylarının mesleki yeterlik düzeyleri oldukça yüksek; mesleki kaygı düzeyleri oldukça düşüktür. Öğretmen adaylarının mesleki yeterlikleri ile mesleki kaygı düzeyleri arasında negatif yönlü-düşük-anlamlı seviyede bir ilişki vardır. Öğretmen adaylarının mesleki yeterlikleri cinsiyet, not ve ikamet yeri değişkenlerine farklılaşırken; gelir ve öğretim türü değişkenlerine göre farklılaşmamıştır. Öğretmen adaylarının mesleki kaygıları cinsiyet ve not değişkenlerine göre farklılaşırken; ikamet yeri, gelir ve öğretim türü değişkenlerine göre farklılaşmamıştır. Ulaşılan sonuçlar ve ilgili literatür incelenerek çeşitli öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen adayı, sertifika programı, mesleki yeterlik, mesleki kaygı.

EXAMINATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN THE THE LEVELS OF PROFESSIONAL SELF-EFFICIENCIES AND THE LEVELS OF PROFESSIONAL ANXIETY OF TEACHER CANDIDATES

Öz

In this study, it was aimed to determine the professional self-efficacy and professional anxiety levels of teacher candidates who received their teacher education through certificate programs in addition to undergraduate education. In addition, it was also aimed to reveal the relationship between pre-service teachers' professional self-efficacy and their professional anxiety levels. Another aim of the study is to explain the differentiation of teacher candidates' professional self-efficacy and professional anxiety levels according to gender, grade point average, monthly income, place of residence and type of education. The study is a quantitative pattern-relational survey model. In the study, data were obtained from 221 pre-service teachers by reaching the entire population. “Teaching Profession General Competencies Scale-ÖMGYÖ”, “Teaching Profession Anxiety Scale-ÖMYKÖ” and “Individual Information Form-BBF” were used as data collection tools. Spearman Rank Correlation Coefficient (rs), Mann-Whitney U test and Kruskal Wallis test, which are nonparametric statistical techniques, were used in data analysis. The results obtained in the study are as follows: The professional self-efficacy levels of teacher candidates are quite high; Occupational anxiety levels are quite low. There is a negative-low-significant relationship between pre-service teachers' professional self-efficacy and their professional anxiety levels. While the professional self-efficacy of teacher candidates differed by gender, grade and place of residence; it did not differ according to income and type of education variables. While the professional concerns of teacher candidates differ according to gender and grade variables; place of residence, income and education type did not differ according to variables. Various suggestions are presented by examining the results and the relevant literature.

Anahtar Kelimeler

Pre-service teacher, certificate program, professional self-efficacy, professional anxiety.

Kaynakça

• Abe, T. O., & Adu, E. I. (2014). The effect of teachers’ qualifications on students’ performance in mathematics. Sky Journal of Educational Research, 2(1), 010-014.
• Akgün, A., Gönen, S., & Aydın, M (2007). İlköğretim fen ve matematik öğretmenliği öğrencilerinin kaygı düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(20), 283-299.
• Akyavuz, E. K. (2021). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin kaygılarının belirlenmesi. International Journal of Social Inquiry, 14(1), 81-112.
• Alemdağ, C., Öncü, E., & Yılmaz, A. (2014). Beden eğitimi öğretmeni adaylarının akademik motivasyon ve akademik özyeterlikleri. Hacettepe Spor Bilimleri Dergisi, 25(1), 23–35.
• Alpaydın, Y., Kocabaş, C., Dervişoğulları, M., & Çakır, S. (2019). Öğretmenlik eğitiminde kazandırılan yeterliklerin öğretmenlik mesleği ile uyumu: Öğretmen görüşlerine dayalı bir karma araştırma. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 49(49), 17-49.
• Arslan, A. (2019). Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin sosyal kaygıları ve genel öz-yeterlik algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. International e-Journal of Educational Studies, 3(6), 78-96.
• Baltaoğlu, M. G., Sucuoğlu, H., & Yurdabakan, İ. (2015). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik algıları ve başarı/başarısızlık yüklemeleri: Boylamsal bir araştırma. İlköğretim Online, 14(3), 803-814.
• Bozdam, A. (2008). Öğretmen adaylarının mesleki kaygı düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Buddin, R., & Zamarro, G. (2009). Teacher qualifications and student achievement in urban elementary schools. Journal of Urban Economics, 66(2), 103-115.