İMAM HATİP ORTAOKULU MEZUNU ÖĞRENCİLERİN İMAM HATİP LİSESİNİ TERCİH ETMEME SEBEPLERİ (KARAMAN İLİ ÖRNEĞİ)

Yıl 2023, Cilt: 22 Sayı: 88, 1871 - 1894, 20.10.2023

Osman Aslan , Faruk Kanger

https://doi.org/10.17755/esosder.1260797

Öz

Bu araştırmada, temel eğitimini İmam Hatip Ortaokulunda tamamlayıp ortaöğretim sürecinde İmam Hatip Liselerini tercih etmeyen öğrencilerin durumları incelenmiştir. 2021-2022 eğitim-öğretim yılında gerçekleştirilen çalışma, Karaman ilindeki ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören öğrenciler ile yürütülmüştür. Uygun örnekleme yöntemi ile belirlenen katılımcı grubunu 350 (193 kız, 157 erkek) 9. ve 10. sınıf öğrencisi ile bu öğrencilerden 30’unun velisi oluşturmaktadır. Araştırma yöntemsel olarak nicel ve nitel verilerin kullanıldığı karma yöntem deseni modelinde tasarlanmıştır. Bu bağlamda öğrenciler için yapılandırılmış üçlü likert tipi sorulardan oluşan anket tekniği, veliler için de yarı yapılandırılmış görüşme tekniği uygulanmıştır. Anket hazırlanırken uzman görüş ve değerlendirmelerinin alınması neticesinde 27 soruluk anket tasarlanmış ve buna uyumlu 7 yarı yapılandırılmış soru belirlenmiştir. Öğrencilere yöneltilen soruların cevabı frekans analizi yapılarak yorumlanmıştır. Velilerden elde edilen bulguların analizinde ise betimsel analiz yöntemi kullanılmış ve yoruma tabi tutulmuştur. Araştırma sonucunda, öğrencilerin İmam Hatip Liselerini tercih etmeme sebeplerinin kendi bireysel kararları olduğu ortaya çıkmıştır. Onların bu kararlarını etkileyen faktörlerin başında İmam Hatip Liselerinde bulunan meslek derslerinin üniversiteye hazırlık aşamasında başarıya engel olarak görülmesi, öğrencilerin kendilerini bu okullara ait hissetmemeleri, İmam Hatip Liselerinin akademik başarısının yeterli olmadığının düşünülmesi gibi nedenler gelmektedir.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi,, İmam Hatip Ortaokulu,, İmam Hatip Lisesi,, Ortaöğretim Kurum Tercihi,, Okul SEçimi

THE REASONS FOR IMAM HATIP SECONDARY SCHOOL GRADUATE STUDENTS NOT PREFERRING IMAM HATIP HIGH SCHOOLS (THE CASE OF KARAMAN PROVINCE)

Öz

This research was conducted to examine the situation of students who completed their primary education in imam hatip school and did not prefer imam hatip high schools for the secondary education. The study, conducted during the 2021-2022 academic year, was carried out with students attending secondary education institutions in the Karaman province. The participant group, determined through an appropriate sampling method, consists of 350 (193 female, 157 male) 9th and 10th-grade students, and 30 parents of these students. The research was designed using a mixed-methods design that utilizes both quantitative and qualitative data. In this context, a structured three-point Likert-type questionnaire technique was used for students, and a semi-structured interview technique was used for parents. As a result of obtaining expert opinions and evaluations during the preparation of the questionnaire, a 27-item questionnaire was designed for students, and 7 semi-structured questions were identified for parents. The answers to the questions posed to the students were interpreted through frequency analysis. For the analysis of the findings obtained from the parents, a descriptive analysis method was used and subjected to interpretation. As a result of the research, it has emerged that the reasons why students do not prefer Imam Hatip High School are their individual decisions. Factors influencing their decisions include the perception that vocational courses in Imam Hatip High Schools hinder success in university preparation, students not feeling a sense of belonging to these schools, and the perception that the academic success of Imam Hatip High Schools is insufficient.

Anahtar Kelimeler

Religious Education, Imam Hatip Secondary School, Imam Hatip High School, Secondary Education Institution Choice, School Selection.

Kaynakça

• Açıklalın, A. (1989). Özel ve Devlet Liselerinde Veli Beklentilerinin Örgütsel ve Yönetsel Boyutları. Hacettepe Ürüversitesi Egitim Fakültesi Dergisi, 4(4), 85-91.
• Adem, S. (2019). Aile Eğitim Programının Aile İşlevleri Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi. İzmir: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Akdeniz, M. (2022). İmam Hatip Ortaokulundan Mezun Olan Öğrencilerin İmam Hatip Liselerini Tercih Etmeme Nedenleri. Malatya: Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Alkan, V. & Şimşek, S. & Armağan, B. (2019). Karma Yöntem Deseni: Öyküleyici Alanyazın İncelemesi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(2), 559-582.
• Aslan, A. K. (2001, Mayıs 5). Eğitimin Toplumsal Temelleri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(5),16-30. https://dergipark.org.tr/tr/pub/baunsobed/issue/50351 adresinden alındı.
• Aslanargun vd., E. (2016). Sosyo Ekonomik Değişkenlerin Öğrencilerin Akademik Başarısı Üzerine Etkileri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27(3), 215-234.
• Ateş, P. (2016). İmam Hatip Lisesinde Okuyan Öğrencilerin İmam Hatip Lisesini Tercih Nedenleri ve Beklentileri (Gaziantep Örneği). (G. Ü. Enstitüsü, Dü.) Gaziantep: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Aydın, İ. (2015). Alternatif Okullar. Ankara: Pegem Akademi.
• Baltacı, A. (2019, Kasım). Nitel Araştırma Süreci: Nitel Bir Araştırma Nasıl Yapılır?. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.
• Cengiz, G. (2006). Öğrencilerin Ortaöğretim Kurumu Tercihinde Etkili Olan Bazı Faktörlerin Etki Durumu (Adapazarı örneği). (S. Ü. Enstitüsü, Dü.) Sakarya: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Cengiz, G., Titrek, O., & Akgün, Ö. E. (2007). Öğrencilerin Ortaöğretim Kurumu Tercihinde Okullarla İlgili Faktörlerin Etkisi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 4(1), 1-22.
• Çelik, Ö. F. (2016). Katsayı Uygulamasının Kaldırılmasından Sonra İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Davranış Tutum ve Özellikleri (Gaziantep Örneği). Bursa: Yayımlanmamış Yüksek Lİsans Tezi.
• Çelik, Y. (2010). Farklı Değişkenler Açısından İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Okuldan Beklentilerinin Karşılanma Düzeyinin Belirlenmesi. Ankara: Yayınlanmamış Yüksek Lisan Tezi.
• Çetin, İ. (2017). Anadolu İmam Hatip Liselerinde Öğrenim Gören Öğrencilerinin Okula İlişkin Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. İstanbul: Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Çınkır, Ş. (1996). Okul Büyüklüğünün Öğrenci Başarısı İle İlişkisi. (A. Ü. Enstitüsü, Dü.) Ankara: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Dömbekçi Akman, H. & Erişen M.A. (2022). Nitel Araştırmalarda Görüşme Tekniği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(2), 141-160.
• Erikoğlu, E. N. (2019). İmam Hatip Öğrencilerinin Okul Tercihlerine Etki Eden Faktörler. İstanbul: Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Ertürk, S. (1986). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Yelkentepe Yayıncılık.
• Fidan, N., & Erden, M. (1996). Eğitime Giriş. Ankara: Alkım Yayınları.
• Karatay, A. (. (2015, Mart). T.C. MEB Ortaöğretim Genel Müdürlüğü. Ortaöğretim Mevzuatı, s. 190. 01. 01., 2021 tarihinde http://ogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_04/16103627_mevzuatktabia5.pdf adresinden alındı.
• Kemiksiz, Z. (2002). Öğrenciler Tarafından Daha Çok Sevilecek Bir Okulun Özellikleri (Ankara İli Haymana İlçesi Örneği). (H. Ü. Enstitüsü, Dü.) Ankara: Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Kuşçu, T. B. (2016). Velilerin Çocuklarını İmam Hatip Liselerine Göderme Nedenleri ve Beklentileri (Gaziantep-Islahiye Örneği). (K. S. Enstitüsü, Dü.) Kahramanmaraş: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• MEB. (1973, 06 24). Milli Eğitim Temel Kanunu. Resmi Gazete, 12(14574), s. 5101-5113. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.1739.pdf adresinden alındı.
• MEB. (1973, 06 14). Resmi Gazete. Milli Eğitim Temel Kanunu, 12(14574), 2342. 01 02, 2021 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.1739.pdf adresinden alındı.
• MEB. (2003, 12. 17.). Sosyal Bilimler Liseleri Yönetmeliği. Tebliğler Dergisi, 66(2555), s. Madde 6,. 01. 01., 2021 tarihinde http://tebligler.meb.gov.tr/index.php/tuem-sayilar/viewcategory/67-2003 adresinden alındı.
• Osmanoğlu, A. E., & Yaşa, R. (2018). Lise Öğrencilerinin Okul Ortamından Beklentileri. Turkish Studies-Educational Sciences, 13(19), 1291-1312. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.13786 adresinden alındı.
• Özen & Gül, (2007). Sosyal Ve Eğitim Bilimleri Araştırmalarında Evren-Örneklem Sorunu. Journal of Kazım Karabekir Education Faculty (15), 394-422.
• Özkan, F., & Özkan, Ö. (2011). Hemşirelik Eğitimi Yapan (Yatılı ve Gündüzlü) Sağlık Meslek Liselerindeki Öğrencilerin Sosyo-Ekonomik Durumları ile Bu Okulları Seçişlerinde Rol Oynayan Unsurlara İlişkin Mukayeseli Bir Çalışma. Istanbul Journal of Sociological Studies, 0(24), 45-64. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iusoskon/issue/9526/119051 adresinden alındı.
• Öztürk, H. (1993). Eğitim Sosyolojisi. Ankara: Hatiboğlu Yayınları.
• Resmi Gazete. (2012, Nisan 11). (28261).
• Resmi gazete. (2012, Nisan 11). İlköğretim ve Eğitim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. https://www.resmigazete.gov.tr: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/04/20120411-8.htm adresinden alındı.
• Sarı, M. (2019). İmam Hatip Liselerini Tercih Eden Öğrenci ve Velilerin Beklentileri ve Bu Beklentilertin Karşılanma Düzeyi (İstanbul- Pendik Örneği. Ankara: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Sel, T. (2019). 28 Şubat Postmodern darbe Sürecinde Medyada Algı Yönetimi. (T. M. Enstitüsü, Dü.) İstanbul: Yayımlanmamış Yüksek Lİsans Tezi.
• Şatır, F. (2019). İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Okul Tercihinde Rol Oynayan Faktörler (Isparta Örneği). Isparta: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Şen Yaman, G. (2017). İmam-Hatip Ortaokulu Öğrencilerinin Yabancı Dil Olarak Arapçaya Yönelik Metaforik Algıları. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi 5(47), 335-350.
• Tezcan, M. (1985). Eğitim Sosyolojisi. Ankara: Ankara Üniversitesi Basım Evi.
• Tezcan, M.& Sönmez, V. (2014). Eğitim Bilimine Giriş, Eğitimin Toplumsal Temelleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Tuncer, M. (2015). İmam Hatip Ortaokulunda Öğrencisi Bulunan Velilerin Okul Tercih Nedenlerine Yönelik Görüşleri. VII. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitim Kongresi (s. 178-194). Nevşehir: Journal Of Educational Sciences.
• Turan, İ. & Şimşek, Ü., & Aslan, H. (2015). Eğitim Araştırmalarında Likert Ölçeği ve Likert-Tipi Soruların Kullanımı ve Analizi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi(30), 186-203. https://dergipark.org.tr/en/pub/sakaefd/issue/11235/134252 adresinden alındı.
• YÖK. (2019, Ağustos). Yök Lisans Atlası. 01. 01., 2021 tarihinde Yüksek Öğretim Programı Atlası: https://yokatlas.yok.gov.tr/lisans-anasayfa.php adresinden alındı.
• Yüce, B. Ö. (2016). Ortaöğretim (Lise) Öğrencilerinin Okul Seçimini Etkileyen Faktörler. İstanbul: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Zobar, A. (2006). Ailelerin ve öğrencilerin Lise Seçimlerini Etkileyen Faktörler ( Ankara İli Çankaya İlçesi Örneği ). Ankara: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.