THE MEDIATING ROLE OF ORGANIZATIONAL SILENCE IN THE RELATIONSHIP BETWEEN ORGANIZATIONAL TRUST AND ORGANIZATIONAL HAPPINESS

Yıl 2023, Cilt: 22 Sayı: 88, 1768 - 1786, 20.10.2023

Hanifi Çaçan , Zülfü Demirtaş

https://doi.org/10.17755/esosder.1288984

Cited By: 2

Öz

ÖRGÜTSEL GÜVEN İLE ÖRGÜTSEL MUTLULUK ARASINDAKİ İLİŞKİDE ÖRGÜTSEL SESSİZLİĞİN ARACILIK ROLÜ

Öz

Bu araştırma öğretmenlerin örgütsel güven ve örgütsel mutluluk ilişkisinde örgütsel sessizliğin aracı rolünü test etmek için bir aracılık modelini analiz etmeyi amaçlamaktadır. Diyarbakır merkez ilçeleri olan Kayapınar, Yenişehir, Sur ve Bağlar’daki liselerde görev yapmakta olan 652 öğretmen, araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. İlişkisel tarama modeli ile tasarlanmış olan araştırmada değişkenler arasındaki ilişkileri tespit etmek amacıyla yapısal eşitlik modellemesi kullanılmıştır. Sonuçlar örgütsel güvenin örgütsel mutluluğu teşvik edebileceğini göstermektedir. Bununla beraber örgütsel güvenin örgütsel sessizlik riskini azaltabileceğine ve örgütsel sessizliğin örgütsel mutluluğu negatif öngörebileceğine yönelik kanıtlar elde edilmiştir. Son olarak örgütsel sessizliğin, örgütsel güven ile örgütsel mutluluk ilişkisinde kısmi aracılık rolüne dair bulgulara da ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

GÜVEN, SESSİZLİK, MUTLULUK

Kaynakça

• Afşar, L. (2013). Örgütsel sessizlik ve örgütsel güven ilişkisi: Konuya ilişkin bir araştırma. [Yayınlanmamış yüksek Lisans Tezi], İstanbul Üniversitesi
• Arslan, M. M. (2009). Teknik ve endüstri meslek lisesi öğretmenlerinin örgütsel güven algıları. Eğitimde Kuram ve Uygulama Dergisi, 5(2), 274–288.
• Arslan, Y. ve Polat, S. (2017). Örgütsel mutluluk ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23(4), 603-622.
• Asunakutlu, T. (2001). Klasik ve neo-klasik dönemde örgütsel güvenin karşılaştırılması üzerine bir deneme. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (5).
• Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of personality and social psychology, 51(6), 1173.
• Baş, G., & Şentürk, C. (2011). Elementary school teachers’ perceptions of organisational justice, organizational citizenship behaviours and organisational trust. Educational Administration: Theory and Practice, 17(1), 29-62.
• Bildik, B. (2009). Liderlik tarzları, örgütsel sessizlik ve örgütsel bağlılık ilişkisi [Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi,]. Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Binikos, E. (2008). Sounds of silence: Organisational trust and decisions to blow the whistle. SA Journal of Industrial Psychology, 34(3), 48-59.
• Blomqvist, K., & Ståhle, P. (2000, September). Building organizational trust. In 16th Annual IMP Conference, Bath, UK (pp. 7-9).
• Boehm, J. K. & Lyubomirsky, S. (2008). Does happiness promote career success? Journal of Career Assessment, 16(1), 101–116.
• Bowen, F., & Blackmon, K. (2003). Spirals of silence: The dynamic effects of diversity on organizational voice. Journal of management Studies, 40(6), 1393-1417.
• Brewster, C., & Railsback, J. (2003). Building Trusting Relationships for School Improvement: Implications for Principals and Teachers. By Request Series.
• Brinsfıeld, C. T. (2009). Employee Silence: Investigation of Dimensionality Development of Measures, and Examination of Related Factors. Dissertation, Ohio State University, USA.
• Bryk, A., & Schneider, B. (2002). Trust in schools: A core resource for improvement. Russell Sage Foundation.
• Bulut, A., ve Demirhan, G. (2020). Eğitim kurumlarında yönetsel tarz ve örgütsel mutluluk. Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 4(2), 162-176.
• Burmaoğlu, S., Polat, M., ve Meydan, C. H. (2013). Örgütsel davranış alanında ilişkisel analiz yöntemleri ve Türkçe yazında aracılık modeli kullanımı üzerine bir inceleme. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 13-26
• Cohen, M. A., & Dienhart, J. (2013). Moral and amoral conceptions of trust, with an application in organizational ethics. Journal of business ethics, 112, 1-13.
• Çakinberk, A. K., Dede, N. P., ve Yilmaz, G. (2014). Relationship between organizational trust and organizational silence: an example of public university. Journal of Economics Finance and Accounting, 1(2), 91-105.
• Çalışkan, A., Köroğlu, E. Ö., ve Taşkın, A. (2018). Örgütsel sessizliğin kayırmacılığa etkisi örgütsel güvenin aracılık rolü. Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 5(8), 198-220.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. Pegem Yayınevi.
• Demo, G.; Paschoal, T. (2016), Well Being at work scale: Exploratory and confirmatory validation in the United States comprising affective and cognitive components. In: XXXVII Encontro da Anpad (Enanpad).
• Diener, E. (2000). Subjective well-being: the science of happiness and a proposal for a national index. American Psychologist, 55(1), 34-43.
• Döş, İ.(2013). Mutlu okul. Eğitim ve Bilim, 38(170): 267-282. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/2029/560 adresinden erişilmiştir.
• Dyne, L. V., Ang, S., & Botero, I. C. (2003). Conceptualizing employee silence and employee voice as multidimensional constructs. Journal of Management Studies, 40(6), 1359–1392. https://doi.org/10.1111/1467-6486.00384
• Ehtiyar, R., Yanardağ, M. (2008). Organizational Silence: A Survey On Employees Working In A Chain Hotel. Tourism and Hospitality Management, 14 (1), 51-68.
• Ellis, J. B., Van Dyne, L., (2009). Voice and silence as observer reactions to defensive voice: Predictions based on communication competence theory. Greenberg, J., ve Edward (Ed.), Voice and Silence in Organizations (s.37-61). Emerald.
• Fard, P. G., & Karimi, F. (2015). The relationship between organizational trust and organizational silence with job satisfaction and organizational commitment of the employees of university. International Education Studies, 8(11), 219–227. http://dx.doi.org/10.5539/ies.v8n11p219
• Fisher, C. D. (2010), ‘Happiness at work’. International Journal Of Management Reviews. 12 (4) 384-412.
• Fukuyama, F., (2005), Güven: Sosyal Erdemler ve Refahın Yaratılması (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları) Ankara.
• Gavin, J. H. ve Mason, R. O. (2004). The virtuous organization: the value of happiness in the workplace. Organizational Dynamics, 33(4), 379-392
• Gökalp, S., Kaya, O., Angay, A., ve Akgün, F. (2015). Okul Müdürüne Güvenin İş Tatmini Üzerindeki Etkisinde Lider-Üye Etkileşiminin Aracı Rolü. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2).
• Güçer, E. ve Demirdağ, A. (2014). Organizational trust and job satisfaction: A study on hotels. Business Management Dynamics, 7(9), 12–28.
• Gül, H., & Özcan, N. (2011). Mobbing ve Örgütsel Sessizlik Arasındaki İlişkiler: Karaman İl Özel İdaresinde Görgül Bir Çalışma. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(2), 107–134
• Gündoğan, T.,(2010) İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık: Bir İnsan Kaynakları Bölümünde Uygulama, [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gürbüz, S., ve Bekmezci, M. (2012). İnsan kaynakları yönetimi uygulamalarının bilgi işçilerinin işten ayrılma niyetine etkisinde duygusal bağlılığın aracılık ve düzenleyicilik rolü. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 41(2), 189-213.
• Hirschman, A. O.,(1970) Exit, Voice and Loyalty: Responses to Decline in Firms, Organizations and States, Cambridge, Mass: Harvard University Press.
• Hoy, W.K. & Tschannen-Moran, M.T. (1999). Five faces of trust. An empirical confirmation in urban elemantary schools. Journal of School Leadership, 9(3) 184-209. https://eric.ed.gov/?id=EJ587651 adresinden erişilmiştir.
• Huff, L., & Kelley, L. (2003). Levels of organizational trust in individualist versus collectivist societies: A seven-nation study. Organization science, 14(1), 81-90.
• İşcan Ö. F ve Sayın U. (2010). Örgütsel adalet, iş tatmini ve örgütsel güven arasındaki ilişki. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(4): 195-216. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/30334 adresinden erişilmiştir.
• Januwarsono, S. (2015). Analytical of factors determinants of happiness at work case study on PT. PLN (persero) region Suluttenggo, Sulawesi, Indonesia. European Journal of Business and Management, 7(8), 9-17.
• Robertson, I. T., Cooper, C. L., & Johnson, S. (2011). Well-being: Productivity and happiness at work. 3. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
• Kahveci, G. ve Demirtaş, Z. (2013a). Öğretmenler için örgütsel sessizlik ölçeği geliştirme çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 12(43), 167-182.
• Kahveci, G. ve Demirtaş, Z. (2013b). Okul yöneticisi ve öğretmenlerin örgütsel sessizlik algıları. Eğitim ve Bilim, 38(167).
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi.[Scientific research method] Ankara.
• Kandemir, H. ve Özdaşlı, K. (2019). Olumlu İnformel İletişimin Personel Güçlendirme Aracılığı İle İş Yeri Mutluluğuna Etkisi: Araştırma Görevlileri Üzerine Bir Araştırma. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(18), 242-258.
• Kayısı, K.A. (2016). Çalışanların örgütsel güven düzeyleri ile motivasyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Fatih sultan mehmet vakıf üniversitesi örneği. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Yeditepe Üniversitesi.
• Kish-Gephart, J. J., Detert, J. R., Treviño, L. K., & Edmondson, A. C. (2009). Silenced by fear:: The nature, sources, and consequences of fear at work. Research in organizational behavior, 29, 163-193.
• Kotaoğlu, Z. (2019). Temel eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin yöneticilerine güveni ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki (Sakarya ili örneği) [Yayınlanmamış Doktora Tezi]Sakarya Üniversitesi.
• Layard, R. (2003) Happiness: hassocialscience a clue? Lecture 1:What is happiness?Are we getting happier? Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/246357210
• Mayer, R. C, Davis, James H, & Schoorman, F. D. (1995). An integrative model of organizational trust. Academy of Management Review, 20(3), 709-734
• McAllister, D. J. (1995). Affect-and cognition-based trust as foundations for interpersonal cooperation in organizations. Academy Of Management Journal, 38(1), 24-59.
• Mckinnon, D. P., Fairchild, A. J. & Fritz, M. S. (2010). “Mediation Analysis”. Annual Review of Psychology, 59, 593-614.
• Milliken, F. J., & Morrison, E. W. (2003). Shades of silence: Emerging themes and future directions for research on silence in organizations. Journal of Management Studies, 40(6), 1563-1568.
• Mishra, Aneil K. (1996). Organizational responses to crisis: The centrality of trust. In M. In Kramer, R. M. and Tyler, T. R., (Eds.), Trust in organizations: frontiers of theory and reach. Sage Pub., London.
• Morrison Elizabeth W.-Milliken Frances J. (2000) "Organizational Silence: A Barrier to Change and Development in a Pluralistic World", The Academy of Management Review, . 25.(4) (706-725).
• Moçoşoğlu, B. ve Kaya, A. (2018). Okul yöneticileri ve öğretmenlerin örgütsel sessizlik ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki: Şanlıurfa ili örneği. Harran Education Journal, 3(1), 52-70
• Önder, M. (2015). Devlet ve vakıf üniversitelerinde çalışan personelin örgütsel güven algıları (Ankara ili örneği). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi).Gazi Üniversitesi.
• Özer, N., Dönmez, B. ve Atik, S. (2016). Ortaokul ve lise öğrencilerinin okul müdürüne ve öğretmenlere güven düzeylerinin incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 40(1): 259-280. https://dergipark.org.tr/tr/ download/article-file/ 224675 adresinden erişilmiştir.
• Özgen, I. ve Sürgevil, O., (2009), Örgütsel Sessizlik Olgusu ve Turizm İşletmeleri Açısından Değerlendirilmesi. İçinde: Turizm İşletmelerinde Örgütsel Davranış. Editör: Zeyyat Sabuncuoğlu. MKM Yayınları, 303-328.
• Özgen, M. K. (2005). Farabi’nin mutluluk anlayışı. (Yayınlanmamış doktora tezi), Erciyes Üniversitesi.
• Özler, D.E., Atalay, C.G. ve Şahin, M.D. (2010), “Örgütlerde Sinizm Güvensizlikle mi Bulaşır?”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2 (2), 47-57.
• Paschoal, T., & Tamayo, A. (2008). Construction and validation of the work well-being scale. Avaliação Psicológica, 7(1), 11-22.
• Perlow, L., & Williams, S. (2003). Is silence killing your company?. Ieee Engineering Management Review, 31(4).
• Pinder, C. C., & Harlos, K. P. (2001). Employee silence: Quiescence and acquiescence as responses to perceived injustice. In. Research in personnel and human resources management 20, Emerald Group Publishing Limited.
• Rego, A., & Cunha, M. P. (2008), ‘Authentizotic climates and employee happiness: Pathways to individual performance?’, Journal of Business Research, 61(7), 739-752.
• Robertson, I. T., & Cooper, C. L., & Johnson, S. (2011). Well-being: Productivity and happiness at work (Vol. 3). Palgrave Macmillan
• Salas-Vallina, A., Alegre, J., & Fernandez, R. (2017), ‘Happiness at work and organisational citizenship behaviour: is organisational learning a missing link?’, International Journal of Manpower, 38 (3), pp.470-488.
• Seligman, A. B. (1997). The problem of trust. New Jersey: Princeton University Press.
• Smith, J. B. ve Barclay, D. W. (1997). The effects of organizational differences and trust on the effectiveness of selling partner relationships. The Journal of Marketing, 61(1), 3-21.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics. (Pearson new international edition) Pearson Higher Ed.
• Tarter, C. J. (1995). Middle School Climate, Faculty Trust, and Effectiveness: A Path Analysis. Journal of Research and development in Education, 29(1), 41-49.
• Tösten, R., Avcı, Y. E., ve Şahin, Ç. Ç. (2017). Öğretmenlerin kültürel sermaye yeterliklerinin incelenmesi: Meslek liseleri örneği. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (35), 130-143.
• Tschannen-Moran, M. (2001). Collaboration and the need for trust. Journal of Educational Administration. 39 (4), 306-331
• Tschannen-Moran, M., & Hoy, W. K. (2000). A multidisciplinary analysis of the nature, meaning, and measurement of trust. Review of educational research, 70(4), 547-593.
• Tschannen-Moran, M. (1998). Trust and collaboration in urban elementary schools. The Ohio State University.
• Tüzün, İ. K. (2007). Güven, örgütsel güven ve örgütsel güven modelleri. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2007(2), 93- 118.
• Yılmaz, E. (2006). Okullardaki örgütsel güven düzeyinin okul yöneticilerinin etik liderlik özellikleri ve bazı değişken açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi. YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez no:189460).