DETERMINATION OF TEACHER CANDIDATES' PERCEPTIONS OF HIDDEN CURRICULUM

Yıl 2023, Cilt: 22 Sayı: 88, 1895 - 1909, 20.10.2023

Aysemin Duran

https://doi.org/10.17755/esosder.1289107

Öz

ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖRTÜK PROGRAM ALGILARININ BELİRLENMESİ

Öz

Eğitim-öğretim sürecine dâhil olan bir öğrenci okullarda resmi ve örtük olmak üzere iki tip programın amaçları ile karşılaşmaktadır. Resmi programın kapsamında öğrencilere kazandırılmak istenen hedef-davranışlar, içerik, eğitim durumları ve değerlendirme yazılı olarak yer alıyorken örtük programın kapsamında yer alan okul kuralları, okul binasının mimari özellikleri, derslere ayrılan süreler, ders dışı faaliyetler; okul- çevre arasındaki etkileşimleri toplumsal norm ve değerler, ideoloji, ders kitapları; öğretmenlerin görüş ve beklentileri, öğretmenlerin önyargıları, sınıf kuralları, öğretmen davranışları, öğrenci özellikleri ve öğrenci başarıları yazılı olarak bir yerde yer almamaktadır. Buna rağmen bahsedilen değişkenler öğrencilerin başarılarını ve tutumlarını oldukça etkilemektedir. Bu önem doğrultusunda, araştırma öğretmen adaylarının örtük programa ilişkin algılarını belirlemeyi amaçlamıştır. Örtük Program Ölçeği kullanılarak bir vakıf üniversitesinin eğitim fakültesinden öğrenim gören toplam 281 öğretmen adayından veri toplanmıştır. Elde edilen veriler doğrultusunda ulaşılan bulgular, erkek öğretmen adaylarının örtük program algısının daha yüksek olduğunu, bölüme ve sınıfa göre görüşlerin farklılaştığını ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Örtük program algısı, ders içerikleri, öğrenme-öğretme süreci, değerlendirme süreci

Kaynakça

• Akbulut, N. ve Aslan, S. (2016). Örtük program ölçeği: Ölçek geliştirme çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(56), 169-176.
• Aksu, M. B., Çivitçi, A., ve Duy, B. (2008). Yükseköğretim öğrencilerinin öğretim elemanlarının ders uygulamaları ve sınıf içi davranışlarına ilişkin görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(16), 17-42.
• Alkan, M. F. (2017). Öğretmenlerin örtük program kavramına yönelik algılarının metaforlar aracılığıyla incelenmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(9), 204-211 .
• Apple, M.W. (1982). Education and power. Routledge and Kegan Paul. https://www.jstor.org/stable/1392870
• Atalmış, E.H.(2019). Araştırma yönteminin seçimi. S.Şen ve İ. Yıldırım (Ed.) Eğitimde araştırma yöntemleri (s.97-115) içinde. Nobel Yayıncılık.
• Bolat, Y. (2014). Öğrenci gözüyle sınıfın örtük programı. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(18), 510-536. https://doi.org/10.14520/adyusbd.763
• Bowles, S. & Gintis, H. (1976). Schooling in capitalist America. Basic Book.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri (7. Baskı). Pegem A Yayıncılık.
• Coşkun, N. (2016). Eğitim fakültesi öğrencilerinin ve öğretim elemanlarınn öğretmenlik meslek etiği değerlerine ilişkin görüşleri: Mesleki etik değerlerin kazanımı sürecinde örtük program (Yayımlanmamış doktora tezi). Adnan Menderes Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Cotton, D., Winter, J., & Bailey, I. (2013). Researching the hidden curriculum: intentional and unintended messages. Journal of Geography in Higher Education, 37(2), 192–203.
• Çelikten, M. (2006). Kültür ve öğretmen metaforları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 269-283.
• Çengel, M. ve Türkoğlu, A. (2016). Meslek lisesi sınıflarında öğretmen davranışları: Örtük program açısından bir inceleme. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 6(11), 1-15.
• Demir, O. ve Duruhan, K. (2015). Psikolojik danışma ve rehberlik programında örtük program algısı (İnönü Üniversitesi örneği): Bir durum çalışması. Bilgisayar ve Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(6), 32-70. https://doi.org/10.18009/jcer.73377
• Demirel, Ö. (2004). Eğitimde program geliştirme. Pegem Yayıncılık.
• Dreeben, R. (1976). The unwritten curriculum and its relation to values. Journal of Curriculum Studies, 8(2), 111-124. https://doi.org/10.1080/0022027760080203
• Eisner, E.W. (1992). Curriculum ideologies: Handbook of research on curriculum. A project of the American Educational Research Association. (Ed. P.W. Jackson). Mac Millan Publishing Company.
• Ercan İ., Yüksel S., Özkaya G., Ocakoğlu G., Yüksel A. ve Uncu, Y. (2009). Tıp fakültesi örtük program ölçeğinin geliştirilmesi. Cerrah¬paşa Tıp Dergisi, 40(3), 81-87.
• Filiz, B. ve Doğar, Y. (2012). Beden eğitimi öğretmenlerinin davranışlarının örtük program açısından öğrenci görüşlerine değerlendirilmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 21-50.
• Gair, M. & Mullins, G. (2001). Hiding in plain sight. The Hidden Curriculum in Higher Education (Ed. Eric Margolis). Routledge, 21-41.
• Goodwin, A., L., & Kosnik, C. (2013) Quality teacher educators = quality teachers? Conceptualizing essential domains of knowledge for those who teach teachers. Teacher Development, 17(3), 334-346. https://doi. org/10.1080/13664530.2013.813766
• Gordon, D. (1982). The concept of the hidden curriculum. Journal of Philosophy of Education, 16(2), 187-198. https://doi.org/10.1111/j.1467-9752.1982.tb00611.x
• Gündoğdu, S. ve Yaşar, M. (2016). Öğretim elemanı- öğrenci arasındaki örtük ilişkiler ile öğrencilerin başarıları arasındaki ilişki. Milli Eğitim, 212, 81-92.
• Harnish, R. J., & Bridges, K. R. (2011). Effect of syllabus tone: Students’ perceptions of instructor and course. Social Psychology of Education, 14(3), 319-330.
• Jackson, P. W. (1968). Life in classrooms. Holt, Rinehart and Winston Inc., https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=W46Gu6wwYsQC&oi=fnd&pg=PP9&dq=Jackson,+P.+W.+(1968).+Life+in+classrooms.+Holt,+Rinehart+and+Winston+Inc.,&ots=q_YuzKuZlB&sig=MXr92QQcmisZhOuapfGoqyIhZyI&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
• Karakaya, A., Kılıç, İ. ve Uçar, M. (2016). Üniversite öğrencilerinin öğretim kalitesi algısı üzerine bir araştırma. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Özel Sayı 2, 40-55.
• Kavgaoğlu, D. ve Fer, S. (2020). Örtük program, resmi program ve okul dışı etmenlerin değerleri kazandırma etkililiğinin incelenmesi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 404-420. https://doi.org/10.17336/igusbd.450338
• Kaya, M.F., Sungurtekin, D., ve Deniz, S. (2017). Üniversitelerde öğretim elemanı kaynaklı iletişim sorunları. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 0-0.
• Knight, P., Tait, J., & Yorke, M. (2006) The Professional learning of teachers in higher education. Studies in Higher Education, 31(3) 319-339. https://doi. org/10.1080/03075070600680786
• Kumral, O. (2009). Öğretmen adaylarının öğretim elemanlarının davranışlarına yönelik algıları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(25), 92-102.
• Lakomski, G. (1988). Witches, weather gods, and phlogiston: The demise of the hidden curriculum. Curriculum Inquiry, 18(4), 451-563.
• Lynch, K. (1989). The hidden curriculum: Reproduction in education, a reappraisal. The Falmer Press.
• Margolis, E. & Romero, M. (1998). The department is ver male, very old and very conservative: The functioning of the hidden curriculum in graduate sociology departments. Harvard Educational Review, 68(1), 1-32.
• Martin, J.R. (1976). What should we do with a hidden curriculum when we find one?, Curriculum Inquiry, 6(2), 135-151.
• Orgun, F., Özkütük, N. ve Akçakoca, B. (2018). Öğrenci hemşirelerin öğrenim gördükleri fakültedeki örtük programa ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(3), 1337-1345. https://doi.org/10.24106/kefdergi.3149.
• Özaslan, D. (2019). Eğitim fakültesi öğrencilerinin örtük program algılarının incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Öztürk, A. ve Taşpınar, M. (2021). Türkiye’de örtük program üzerine yapılmış çalışmaların analizi: Bir metasentez araştırması. GEFAD/GUJGEF, 41(1), 251-305.
• Portelli, J.P. (1993). Exposing the hidden curriculum. Journal of Curriculum Studies, 25(4), 343-358. https://doi.org/10.1080/0022027930250404
• Ryan, K. (1993). Mining the values in the curriculum. Educational Leadership, 51(3), 16-18.
• Sambell, K., & McDowell, L. (1998). The con- struction of the hidden curriculum: messages and meanings in the assessment of student learning. Assessment & Evaluation in Higher Education, 23(4), 391–402.
• Sarı, M. (2007). Demokratik değerlerin kazanımı sürecinde örtük program: Düşük ve yüksek “okul yaşam kalitesi”ne sahip iki ilköğretim okulunda nitel bir çalışma (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi . https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Saylor, J.G., William, M.A. & Lewis, A.J. (1981). Curriculum planning for better teaching and learning. Holt, Rineheart and Winston.
• Senemoğlu, N. (2013). Gelişim, öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya (23. Baskı). Yargı Yayınevi.
• Tombul, E., Çelik, K., ve Taş, A. (2012). Justice in the classroom: evaluation of teacher behaviours according to students’ Perceptions. Eurasian Journal of Educational Research, 48(1), 59-72.
• Tortop, H. S. (2012). Öğretmen adaylarının üniversite hocası hakkındaki metaforları ve bir değerlendirme aracı olarak metafor. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3(2), 153-160.
• Tuncel, İ. ve Demirel, Ö. (2017). Değerlendirme sürecinin örtük program açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31, 221-230, https://doi.org/10.30794/pausbed.414827
• Tyson, K. (2001). Integration interrupted. Oxford University Press.
• Ünal, D. P. (2018). Öğretmen adaylarının mesleğe yönelik tutumlarını etkileyen örtük bir öğe olarak öğretim üyesi davranışları. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 7(3), 430-440, https://doi.org/ 10.5961/jhes.2017.220
• Yalçıner, M. (2006). Eğitimde gözlem ve değerlendirme. Anı Yayıncılık.
• Yavuz, C. ve Yüce, G. (2010). Öğretim elemanlarının iletişim davranışlarına yönelik öğrenci algı ve beklentileri. (Ordu Üniversitesi Ünye İ. İ. B. F’de bir araştırma). İletişim Kuram ve Araştırmaları Dergisi, 30(1), 225-240.
• Yıldırım, İ. (2019). Örneklem ve örnekleme yöntemleri. İçinde S, Şen ve İ. Yıldırım (Eds.) Eğitimde araştırma yöntemleri (61-92). Nobel Yayıncılık.
• Yurtseven, N. (2019). Öğretimi planlama ve uygulama sürecinde örtük programın rolüne ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Ulusal Eğitim Akademisi Dergisi (UEAD), 3(1), 62-83. https://doi.org/10.32960/uead.513425 Yüksel, S. (2002). Yükseköğretimde eğitim-öğretim faaliyetleri ve örtük program. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XV(1), 361-370.
• Yüksel, S. (2004). Örtük program: Eğitimde saklı uygulamalar. Nobel Yayıncılık.
• Yüksel, S. (2007). Örtük programın öğretmen adaylarının öğretmenlik meslek derslerine yönelik düşüncelerindeki etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 50, 321-345.