ÖĞRETİM ELEMANLARININ AFET ve ACİL DURUMLAR İÇİN BİREYSEL HAZIRLIĞI: İSTANBUL ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 22 Sayı: 88, 2160 - 2180, 20.10.2023

Serap Tepe , Ahmet Çabuk , Serkan Eti

https://doi.org/10.17755/esosder.1315248

Öz

Afet ve acil durumu yaratan çeşitli tehlikeler bulunmaktadır. Bu tehlikeler yaşadığımız bölgede olduğu gibi başka bir bölgede bulunan tehlike kinetik tehlikeye geçerek oluşturacağı riskler yaşadığımız bölgeyi etkileyebilmektedir. Tehlikeden kaynaklı risklerinin oluşturduğu zarar ve hasarın etkisini ve şiddetini azaltmak için hazırlıklar yapılması doğru davranış ile hareket tarzının uygulanması gerekmektedir. Çalışma kapsamında İstanbul’da bulunan üniversitelerde görevli öğretim elemanlarının afet ve acil durumlara bireysel hazırlıkları incelenmiştir. Elde edilen bulgular analiz edilmiş ve sonuçlar karşılaştırılmıştır. Afet ve acil durumlara neden olan tehlike, tehlikeden kaynaklı riskler, risklerin oluşturacağı hasar ve zararlar konusunda bilgi ve farkındalık, durumun ciddiyeti, risklerin yaratacağı zarar ve hasarı azaltmada davranış değişikliğinin önemi, engeller ve hazırlıklar konusunda yaş, daha önce tehlikenin oluşturduğu riske maruz kalmak, eğitim düzeyi, idari görevin olup olmadığının etkisi belirlenmiştir. Üniversitelerde ve toplumda afet ve acil durumlara hazırlık konusunda öğretim elemanlarının önemi çalışmada vurgulanmış ve öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

ACİL DURUM, AFET, HAZIRLIK, ÖĞRETİM ELEMANI

Kaynakça

• Bulat, Ç. (2020), Üniversite Personelinin Afet Yönetimi Konusunda Bilgi, Tutum ve Davranışlarının İncelenmesi; Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Örneği, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale
• Bulut, Y. (2019), Afet ve Acil Durumlarda Hemşirelerin İlk Yardım Bilgi Düzeyleri, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ
• Çalışkan, C. (2020), Afet Okuryazarlığı Ölçek Geliştirme Çalışması, Yayınlanmış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara
• Dasgupta, S. ve Gupta, B. (2019), Espoused Organizational Culture Values as Antecedents of Internet Technology Adoption in an Emerging Economy. Information & Management, 56 (6), https://doi.org/10.1016/j.im.2019.01.004.
• Dorasamy, M., Raman, M. ve Kaliannan, M. (2017), Integrated community emergency management and awareness system: A knowledge management system for disaster support. Technological Forecasting and Social Change, 121, 139–167. https://doi.org/10.1016/J.TECHFORE.2017.03.017
• Elkady, S., Hernantes, J., Muñoz, M. ve Labaka, L. (2022), What do emergency services and authorities need from society to better handle disasters? International Journal of Disaster Risk Reduction, 72, 102864. https://doi.org/10.1016/J.IJDRR.2022.102864
• Gebbie, K. (2002), Emergency and Disaster Preparedness: Core Competencies for Nurses: Things everyone should know but might not know. American Journal of Nursing 102(1):pp 46-51, January 2002.
• Gerdan, S. (2014).Determination of Disaster Awareness, Attitude Levels and Individual Priorities at Kocaeli University. Eurasian Journal of Educational Research, 55, 159-176. http://dx.doi.org/ 4689/ejer.2014.55.10
• Grinerud, K., Aarseth, W. K. Ve Robertsen, R. (2021), Leadership Strategies, Management Decisions and Safety Culture in Road Transport Organizations. Research in Transportation Business & Management, 41, https://doi.org/10.1016/j.rtbm.2021.100670.
• Harada, T., Shoji, M., ve Takafuji, Y. (2023), Intergenerational spillover effects of school-based disaster education: Evidence from Indonesia. International Journal of Disaster Risk Reduction, 85, 103505. https://doi.org/10.1016/J.IJDRR.2022.103505
• Hu, I,, Dollard, M. F. ve Taris, T. W. (2022), Organizational Context Matters: Psychosocial Safety Climate as a Precursor to Team and Individual Motivational Functioning. Safety Science, 145, https://doi.org/10.1016/j.ssci.2021.105524.
• İnal, E. (2015), Acil Durumlara/ Afetlere Bireysel Hazırlığı Değerlendirmek için Sağlık İnanç Modeli’ne Dayalı Ölçek Geliştirme. Hacettepe Üniversitesi Halk Sağlığı Enstitüsü, Ankara (Yayınlanmış Doktora Tezi) İnternet Adresi: https://istatistik.yok.gov.tr/ İnternet Adresi: https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu
• İytemür A. (2020), Tekeli Yeşil S. Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Hastane Afet ve Acil Durum Planları ile İlgili Görüşlerinin İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 7(2): 138-148.
• Karagöz, Y. (2014), SPSS 21.1 uygulama, Biyoistatistik; syf. 698, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara
• Karasakal, N., (2019). Kocaeli Halkının Afet ve Acil Durum Yönetimi Konusundaki Farkındalıkları: Gölcük İlçesi Örneği, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli
• Kourtit, K., Nijkamp, P. ve Banica, A. (2023). An analysis of natural disasters’ effects – A global comparative study of ‘Blessing in Disguise.’ Socio-Economic Planning Sciences, 101599. https://doi.org/10.1016/J.SEPS.2023.101599
• Schulman, P. R. (2020), Organizational Structure and Safety Culture: Conceptual and Practical Challenges. Safety Science, Volume 126, https://doi.org/10.1016/j.ssci.2020.104669.
• Seddighi, H., Lopez Lopez, M., Zwitter, A., Muldoon, M. L., Sajjadi, H., ve Yousefzadeh, S. (2023), Non-formal disaster education programs for school students in Iran: A qualitative study of the challenges experienced by stakeholders. International Journal of Disaster Risk Reduction, 86, 103531. https://doi.org/10.1016/J.IJDRR.2023.103531
• Slepski, L. A. (2007), Emergency Preparedness and Professional Competency Among Health Care Providers During Hurricanes Katrina and Rita: Pilot Study Results. Disaster Management & Response, 5(4), 99–110. https://doi.org/10.1016/J.DMR.2007.08.001
• Sudan Aran, A. ve Erol, İ. (2022), Acil Durum Eylem Planları Farkındalığında Eğitimin Etkisi: İş Sağlığı ve Güvenliği Alanı Üzerinde Bir Uygulama. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 77 (4) , 679-707. http://doi.org/10.33630/ausbf.1134690
• T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü. (2012), 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, 30.06.2012 tarihli ve 28339 sayılı Resmî Gazete
• T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü. (2009), İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Tehlike Sınıfları Listesi Tebliğ, 25.11.2009 tarihli ve 27417 sayılı Resmi Gazete, Ankara
• T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü. (2012), Yönetmelik, İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği, 29.12.2012 tarihli ve 28512 sayılı Resmî Gazete
• T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü. (2021), İş Yerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik, 01.10.2021 tarihli ve 31615 sayılı Resmî Gazete
• T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurlu Başkanlığı. (2006), İş Müfettişleri Risk Değerlendirme Metodolojileri Eğitim Prosesi Değerlendirme Raporu, Ankara
• T.C. İstanbul Valiliği İl Afet ve Acil Durum Başkanlığı. (2022), İstanbul İl Risk Azaltma Planı – İRAP (2022), İstanbul
• Türk Standartları Enstitüsü. (2018), TS ISO 45001: 2018 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi, Ankara
• Ünal Y., Işık E., Şahin S. ve Tekeli Yeşil S. (2017), Sağlık afet çalışanlarının depremlere ilişkin bireysel hazırlık düzeylerinin değerlendirilmesi: Ulusal Medikal Kurtarma Ekipleri (UMKE) Derneği örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 31(2): 71-80.
• Wu, M., Cassim, F. A., Priambodo, A. ve Ko, C. (2022), Psychological Capital’s Impact on the Leadership- Organizational Climate Preference Relationship in Potential Leaders ∼ A Study Comparing Teachers and Sportsmen∼. Heliyon, 8(5), e09310. https://doi.org/10.1016/J.HELIYON.2022.E09310
• Xu, Y., ve Zeng, X. (2016), Necessity for disaster-related nursing competency training of emergency nurses in China. International Journal of Nursing Sciences, 3(2), 198–201. https://doi.org/10.1016/J.IJNSS.2016.04.009
• Yaman, F. (2020)., Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi Penceresinden Afet ve Acil Durum Yönetiminde İletişim. 4th International Symposium on Natural Hazards and Disaster Management 24-25 October 2020 (ISHAD2020 Bursa- Turkey), 3(2), 920- 927 https://doi.org/10.33793/acperpro.03.02.29
• Yip, j. A., Levine, E. E., Brooks, A. W., ve Schweitzer, M. E. (2020), Worry at Work: How Organizational Culture Promotes Anxiety. Research in Organizational Behavior, 40, https://doi.org/10.1016/j.riob.2020.100124.
• Yükseköğretim Kurulu. (2022), Üniversite İzleme ve Değerlendirme Genel Raporu. Yükseköğretim Kurulu, Ankara