ACCOUNTING OF TRANSACTIONS SPECIFIC TO SPORTS JOINT STOCK COMPANIES ACCORDING TO TMS/TFRS

Yıl 2024, Cilt: 23 Sayı: 90, 481 - 501, 16.04.2024

Birsel Sabuncu

https://doi.org/10.17755/esosder.1358646

Öz

SPOR ANONİM ŞİRKETLERİNE ÖZGÜ ÖZELLİKLİ İŞLEMLERİN TMS/TFRS AÇISINDAN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ

Öz

Türkiye’de spor kuruluşlarından dernek olarak kurulanlarda Türk Medeni Kanunu ve Dernekler Kanunu hükümleri geçerlidir. Anonim şirket olarak kurulanlarda ise hukuki düzenlemeler için Türk Ticaret Kanunu hükümleri uygulanır. 31946 Sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan yönetmeliğe göre, spor anonim şirketi tanımlanmıştır. Spor anonim şirketi, spor kulübünden bağımsız şekilde ya da bağlı ortaklığı veya iştiraki olarak ve spor faaliyetinde bulunmak amacıyla kurulan Bakanlığa tescilini yaptıran şirkettir. Spor anonim şirketleri halka açık ise sermaye piyasası mevzuatı uygulanmaktadır.
Spor anonim şirketlerinin kendilerine özel birtakım işlemleri vardır. Bunlar, lisans sözleşmeleri, ilişkili taraf işlemleri, transfer ücretleri, reklamcılık gelirleri, sponsorluk gelirleri, maç hasılatları, isim hakkı gelirleri, bilet satışları, reklam sponsorluk gelirleri, turnuva gelirleri, sporcu ve teknik direktör harcamaları, transfer ve genel yönetim giderleridir.
Bu çalışmada spor anonim şirketlerinin sektöre özgü işlemlerine ilişkin muhasebe kayıtları üzerinde Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları (TMS/TFRS)’ nin etkisine yer verilmektedir. Sektöre özgü özellikli işlemler dikkate alınarak muhasebeleştirme esasları TMS/TFRS açısından örneklendirilmiş ve literatüre katkı sağlamak hedeflenmiştir. Spor anonim şirketlerine özgü özellikli işlemlerin muhasebeleştirilmesinde, gelirler için TFRS 15 Standardı, lisans sözleşmeleri için TMS 38 Standardı, şarta bağlı yükümlülük ve varlıklar için TMS 37 Standardı, yabancı para işlemleri için TMS 21 Standardı ve satış amaçlı elde tutulan sporculara ilişkin işlemler için TFRS 5 Standardı hükümlerinin esas alınacağı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Spor, Spor Anonim Şirketleri, Spor Anonim Şirketlerinin Özellikli İşlemleri, TMS/TFRS, Muhasebe

Kaynakça

• Bengtsson, M., & Wallström, J. (2014). Accounting and Disclosure of Football Player Registrations: Do They Present a True and Fair View of the Financial Statements? A Study of Top European Football Clubs [Master Tez]. Jönköping Universitiy, Jönköping International Business School. http://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:721716/FULLTEXT01.pdf
• Çatı, K., Eş, A., & Özevin, O. (2017). Futbol Takımlarının Finansal ve Sportif Etkinliklerinin Entropi ve Topsis Yöntemiyle Analiz Edilmesi: Avrupa’nın 5 Büyük Ligi ve Süper Lig Üzerine Bir Uygulama. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(1), 199- 222.
• Çetinkaya, G., &Yıldırım, Ü. (2021). Türk Futbolundaki Yabancı Futbolcu Transferlerinin Kâr-Zarar Analizi. The Journal of Social Science, 5 (9), 176-188. doi: 10.30520/tjsosci.846934
• Demirci Ş. D., & Küçüker, M. (2020). Muhasebe Standartları Çerçevesinde Futbolcu Bonservis Bedellerinin Muhasebeleştirilmesi. Mali Çözüm Dergisi, 30 (159), 129- 154.
• Devecioğlu, S., Çoban, B., Karakaya, Y. E., & Karataş, Ö. (2012). Türkiye’de Spor Kulüplerinin Şirketleşmeye Yönelimlerinin Değerlendirilmesi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, X (2) 35-42.
• Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Hesap Planı Taslağı. (2018). http://kgk.gov.tr/ContentAssingmentDetail/2531/Finansal-Raporlama-Standartlarına-Uygun-Hesap-Planı-Taslağı Jönsson, F., Johansson, K., & Aronsson, S. (2004). Accounting for Football-Let's Give It a Shot. [Doktora Tez]. School of Economic and Commercial Law AT Göteborg University. https://gupea.ub.gu.se/bitstream/2077/1571/1/03-04-107.pdf
• Krabbenbos, T. (2013). Commercialization Strategies in Football [Master Tez]. Business Administration University of Twente. https://essay.utwente.nl/62826/1/Masterthesis_TPKrabbenbos.pdf
• Özulucan, A. (2022). TMS-37 Çerçevesinde Karşılıkların, Koşullu Borçların, Koşullu Varlıkların Karşılaştırılmalı Olarak İncelenmesi ve Muhasebe Uygulamaları. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 399–418
• Saban, M., & Demirci, F. (2016). Finansal Fair Play ve Türkiye'deki Dört Büyük Futbol Kulübünün Uyum Düzeyinin İncelenmesi. Mali Çözüm Dergisi, 26 (137), 25-49.
• Sevim, A., & Bülbül, S. (2020). Spor Kulüplerinde Finansal Raporlama ve Türkiye Muhasebe Standartlarına (TMS) Göre Özellikli İşlemlere İlişkin Örnek Yevmiye Kayıtları. Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ocak (85), 45-64.
• Sevim, A., & Bülbül, S. (2017). UEFA Finansal Fair Play (FFP) Kriterleri Kapsamında Türk Futbolunda Finansal Raporlamanın Önemi ve Bir Sistem Gerekliliği. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 27 (2), 187-212.
• Sermaye Piyasası Kanunu (SPK). (2012). Kanun Numarası: 6362 Kabul Tarihi: 6/12/2012, 30.12.2012 Sayı: 28513 Resmi Gazete. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6362.pdf
• Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu (7405 sayılı Kanun), 26 Nisan 2022 tarih 31821 Sayılı Resmi Gazete. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/04/20220426-8.htm
• Spor Kulüpleri Tarafından Tutulacak Defter ve Kayıtlar Hakkında Yönetmelik (2022). 07.09.2022 Tarih 31946 Sayılı Resmi Gazete. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/09/20220907-1.htm
• Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) Uygulama Kapsamına İlişkin Kurul Kararı. (2018). 19 Eylül 2018 tarihli ve 30540 sayılı Resmi Gazete, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/09/20180919-11.pdf
• TFRS 15 Müşteri Sözleşmelerinden Hasılat. https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TMS_TFRS_Setleri/2023/Mavi_Kitap/TFRS/TFRS%2015.pdf
• TFRS 5 Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler. https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TMS_TFRS_Setleri/2023/Mavi_Kitap/TFRS/TFRS%205.pdf
• TMS 21 Kur Değişiminin Etkileri. https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TMS_TFRS_Setleri/2023/Mavi_Kitap/TMS/TMS%2021.pdf
• TMS 38 Maddi Olmayan Duran Varlıklar. https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TMS_TFRS_Setleri/2023/Mavi_Kitap/TMS/TMS%2038.pdf
• TMS 37 Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklar. https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TMS_TFRS_Setleri/2023/Mavi_Kitap/TMS/TMS%2037.pdf
• Ulusoy, T., Esmer, Y., & Dayı, F. (2019). Spor İşletmelerinde Nakit Yönetimi: BİST’ de Bir Uygulama. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (2), 1889-1905.
• Wılson, R., & Plumley, D. (2018). Finance and Accounting in Football. In: Chadwıck, Simon, Parnell, Daniel, Wıddop, Paul and Anagnostopoulos (Christos, Ed.). Routledge Handbook of Football Business and Management. Routledge, 186-198. https://shura.shu.ac.uk/23740/8/Plumley_finance_and_accounting%28AM%29.pdf
• Yazarkan, H. (2016). Futbolcu Transfer/Bonservis Ücretlerinin TMS 38 Maddi Olmayan Duran Varlıklar Standardına Uygun Olarak Muhasebeleştirilmesi. Mali Çözüm Dergisi, Eylül-Ekim, 137, 91-120.
• 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu (1984). 02.11.1984 Tarih ve 18563 Sayılı Resmi Gazete. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.3065.pdf
• 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu (2006). 21.06.2006 Tarih ve 26205 Sayılı Resmi Gazete. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/06/20060621-1.htm