Politik Söylem Çalışmalarında Kolektivist Toplum ve Kültür İlişkisi

Yıl 2024, Cilt: 23 Sayı: 92, 1745 - 1760, 08.10.2024

Taylan Özgür Üresin

https://doi.org/10.17755/esosder.1498634

Öz

ÖZ
Sosyal bilimlerde söylem çalışmalarının tarihi 1970’li yıllara kadar götürülebilir. Post-yapısalcı düşünürlerin, toplumsal değişkenleri açıklamada ideoloji kavramı yerine söylem kavramına merkezi bir rol vermesi, kavramın sosyal bilim araştırmalarında popüler hale gelmesini sağlamıştır. Bu dönemle birlikte sosyal bilimciler, söylemin dil ve göstergeler aracılığı ile toplumsal-kültürel bağlamdaki kullanımına önem vermiş, buradan hareketle politik davranışların ve sistemlerin karakteristik özelliklerini belirlemeye çalışmıştır. Bu noktada kültürün de politik arenada kendisini dil ve göstergeler aracılığı ile oluşturması, yapılacak çalışmalarda politik söylem ile kültür arasında sıkı bir bağ kurulmasına yol açmıştır. Kültürel ögeler, bir yandan insanların politik tutumlarını oluşturacak araç setini oluştururken, diğer yandan politikacılar bu araç setini kendi politikalarında kullanarak söylemlerine eklemlemişlerdir. Nitekim bu çalışmada da söylem, kültür ve toplum arasındaki bağa odaklanarak bu bağı oluşturan teorik arka plan üzerinde durulacaktır. Çalışmanın amacı, söylem ve kültür ilişkisinin kolektivist özellikler sergileyen toplumlarda politik ve sosyal yaşamı nasıl etkilediği ve bu etkinin politik söylem çalışmalarında hangi materyallere başvurarak incelenebileceğini ortaya koymaktır. Çalışmanın hedefi ise, kolektivist toplumlarda görülen “yüksek güç mesafesi” ve “yüksek belirsizlikten kaçınma” gibi kültürel özelliklerin, politik söylem çalışmalarının teorik arka planına ve söylem çözümlemelerine kaynak olan materyallerin incelenmesine alternatif bir bakış açısı oluşturmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Söylem, Kültür, Toplum, Kolektif Belek, Güç Mesafesi, Belirsizlikten Kaçınma

The Relationship Between Collectivist Society and Culture in Political Discourse Studies

Öz

Kaynakça

• Althusser, L. (2006). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları (A. Tümertekin, Çev.). 2. Baskı, İstanbul: İthaki Yayınları.
• Assmann, J. (2018). Kültürel Bellek (A. Tekin, Çev.). 3. Basım, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Berman, M. (2012). Katı Olan Her Şey Buharlaşıyor (Ü. Altuğ ve B. Peker, Çev.). 15. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bergesen, A. J. (1978). Rituals, Symbols, And Society-Explicating The Mechanisms of The Moral Order. American Journal of Sociology, 83(4), 1012-1021.
• Callero, P. L. (2003). The Sociology of the Self. Annual Review of Sociology, 29, 115-133.
• Chilton, S. (1988). Defining Political Culture. The Western Political Quarterly, 41(3), 419-445.
• Connerton, P. (2019). Toplumlar Nasıl Anımsar (A. Şenel, Çev.). 3. Basım, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Carnoy, M. (2015). Devlet ve Siyaset Teorisi (S. Coşar vd., Çev.). 2. Baskı, Ankara: Dipnot Yayınları.
• Çoban, B. (2003). Söylem, İdeoloji ve Eylem: İktidar ve Muhalefet Arasındaki Çözümleme Denemesi. Söylem ve İdeoloji (içinde). B. Çoban (Ed.), İstanbul: Su Yayınları, 245-284.
• Dittmer, L. (1977). Political Culture and Political Symbolism: Toward a Theoretical Synthesis. World Politics, 29(4), 552-583.
• Durkheim, E. (2019). Ahlak ve Toplum (D. Çenesiz, Çev.). 2. Baskı, İstanbul: Pinhan Yayınları.
• Dursun, Ç., İdeoloji Yaklaşımları Çerçevesinde Dil, Söylem ve Siyaset. https://www.teorivepolitika.net/index.php/arsiv/item/81-ideoloji-yaklasimlari-cercevesinde-dil-soylem-ve-siyaset (Erişim Tarihi: 20.03.2024).
• Deveci, C. (1999). Foucault’un İktidar Kavramsallaştırmasında Siyasal Boyutun Ayrıştırılamazlığı. Doğu-Batı Dergisi, 3(9), 25-44.
• Elkins, D. J. ve Simeon, R. E. B. (2000). A Cause of Search of Its Effect, or What Does Political Culture Explain?. Culture and Politics (içinde). L. Crothers ve C. Lochart (Ed.), New York: St. Martin’s Press, 21-38.
• Fairclough, N. (2003a). Söylemin Diyalektiği (B. Çoban, Çev.). Söylem ve İdeoloji (içinde). B. Çoban (Ed.), İstanbul: Su Yayınları, 173-184.
• Fairclough, N. (2003b). Dil ve İdeoloji (B. Çoban, Çev.). Söylem ve İdeoloji (içinde). B. Çoban (Ed.), İstanbul: Su Yayınları, 155-172.
• Finlayson, A. ve Martin, J. (2006). Poststructuralism. The State: Theories and Issues (içinde). Colin Hay vd. (Ed.), New York: Palgrave Macmillan, 155-171.
• Foucault, M. (2007). İktidarın Gözü-Seçme Yazılar: 4 (I. Ergüden Çev.). 2. Baskı, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2015). Biyopolitikanın Doğuşu (A. Tayla, Çev.). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Foucault, M. (2016). Özne ve İktidar-Seçme Yazılar: 2 (I. Ergüden ve O. Akınhay, Çev.). 5. Baskı, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Halbwachs, M. (2018). Kolektif Hafıza (B. Barış, Çev.). 2. Baskı, Ankara: Heretik Yayınları.
• Hofstede, G. (2001). Culture’s Consequences: Comparing Values, Behaviors, Institutions, and Organizations Across Nations. 2. Edition, California: Sage Publications.
• Ilgın, L. (2003). Söylem ve İdeoloji. Söylem ve İdeoloji (içinde). B. Çoban (Ed.), İstanbul: Su Yayınları, 285-298.
• Jasper, J. (2005). Culture, Knowledge, and Politics. The Handbook of Political Sociology (içinde). T. Janosky vd. (Ed.), Cambridge: Cambridge University Press, 115-134.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2019). Benlik, Aile ve İnsan Gelişimi: Kültürel Psikolojide Kuram ve Uygulamalar (Kolektif, Çev.). 5. Baskı, İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Kavanagh, D. (1972). Political Culture. New York: Macmillan Education.
• Keskin, F. (1999). Söylem, Arkeoloji ve İktidar. Doğu-Batı Dergisi, 3(9), 15-24.
• Kocaman, A. (2003). Dilbilim Söylemi. Söylem Üzerine (içinde). A. Kocaman (Ed.), 2. Basım, Ankara: METU Press, 1-11.
• Laclau, E. ve Mouffe, C. (1992). Hegemonya ve Sosyalist Strateji (A. Kardam ve D. Şahiner, Çev.). İstanbul: Birikim Yayınları.
• Laitin, D. D. ve Wildavsky, A. (1988). Political Culture and Political Preferences. The American Political Science Review, 82(2), 589-597.
• Mead, G. H. (2019). Zihin, Benlik ve Toplum (Y. Erdem, Çev.). Ankara: Heretik Yayınları.
• Miller, S. (1989). Foucault on Discourse and Power. A Journal of Social And Political Theory, 76, 115-125.
• Mills, S. (2003). Söylem ve İdeoloji (Z. Özarslan, Çev.). Söylem ve İdeoloji (içinde). B. Çoban (Ed.), İstanbul: Su Yayınevi, 113-130.
• Mouffe, C. (2017). Dünyayı Politik Düşünmek (M. Bozluolcay, Çev.), 2. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Oğuz, E. S. (2011). Toplum Bilimlerinde Kültür Kavramı. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 28(2), 123-139.
• Oğuz, H. Ş. (2014). Stuart Hall… Moment Dergi, 1(1), 125-136.
• Olick, J. K. (2014). Kolektif Bellek: İki Farklı Kültür (M. Güneşdoğmuş, Çev.). Moment Dergi, 1(2), 175-211.
• Özmakas, U. (2012). Foucault: İktidardan Biyoiktidara. Cogito Dergi, 70-71, 53-81.
• Purvis, T. ve Hunt, A. (2014). Söylem, İdeoloji, Söylem, İdeoloji, Söylem, İdeoloji…(S. Coşan, Çev.). Moment Dergi, 1(1), 9-36.
• Sancar, S. (2014). İdeolojinin Serüveni. 3. Baskı, Ankara: İmge Kitapevi.
• Sarıbay, A. Y. (2000). Türkiye’de Demokrasi ve Sivil Kültür. Türkiye’de Politik Değişim ve Modernleşme (içinde). E. Kalaycıoğlu ve A. Y. Sarıbay (Ed.), İstanbul: Alfa Yayınları, 447-462.
• Street, J. (1994). Political Culture - From Civic Culture to Mass Culture. British Journal of Political Science, 24(1), 95-113.
• Sewell Jr. ve William H. (1997). Geertz, Cultural Systems, and History: From Synchrony to Transformation. Representations, 59, 35-55.
• Triandis, H. C. (1995). Individualism&Collectivism. New York: Routledge.
• Turner, J. H. vd. (2018). Sosyolojik Teorinin Oluşumu (Ü. Tatlıcan, Çev.). 7. Baskı, Bursa: Sentez Yayınları.
• Wedeen, L. (2002). Conceptualizing Culture: Possibilities for Political Science. The American Political Sciences Review, 96(4), 713-728.
• Williams, R. (2013). Kültür ve Materyalizm (F. B. Aydar, Çev.). İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Wilson, J. (2003). Politik Söylem (Z. Özarslan, Çev.). Söylem ve İdeoloji (içinde), B. Çoban (Ed.), İstanbul: Su Yayınları, 131-154.
• Zeyrek, D. (2003). Söylem ve Toplum. Söylem Üzerine (içinde), A. Kocaman (Ed.), 2. Basım, Ankarar: METU Press, 27-47.