Öz
Klasik Türk edebiyatında Hz. Muhammed (s.a.v.) ile ilgili olarak onun hayatını, mucizelerini, ahlakını, savaşlarını anlatan, söz ve davranışlarını ele alan pek çok türde eser yazılmıştır. Bunlar arasında Hz. Muhammed’in (s.a.v.) hadisleri ayrı bir tür olarak ele alınmış, sanatçılar tarafından kırk, yüz, bin gibi belirli sayılarda bir araya getirilerek manzum, mensur ya da manzum-mensur karışık halde işlenmiştir. Öyle ki tek bir hadisi bile bir eserin konusu olmuş, sanatçı o hadis etrafında duygu ve düşüncelerini dile getirmiştir. Bunlardan biri de Ömer Fuâdî’nin “Risâle-i ‘Aseliyye” adlı eseridir. Ömer Fuâdî, bu eserinde Hz. Muhammed’in (s.a.v.) bir hadisini aktarmış ve bu hadisini destekleyen rivayetlerden bahsetmiştir. Bu rivayetler, Çehar Yar-i Güzin olarak bilinen ve Hz. Muhammed’in (s.a.v.) dört büyük halifesi olan Hz. Ebu Bekir, Hz. Ömer, Hz. Osman, Hz. Ali ve kızı Hz. Fatıma ile eşi Hz. Ayşe arasında geçtiği söylenen olayla ilgilidir. Sonraları halk arasında “Bal Tefsiri” adıyla anılan bu olay, söz konusu kişilerin bir tasta bulunan ve içine kıl düşmüş balla ilgili olarak tas, bal ve kıl hakkındaki yorumlarıdır. Ömer Fuâdî de bu rivayetlere ek olarak kendisi de tas, bal ve kıl hakkında yorum yapar. Çalışmada Ömer Fuâdî hakkında kısaca bilgi verilerek söz konusu hadis ve rivayetler kaynaklar ışığında tahlil edilecek ve risalenin transkripsiyonlu metni çalışmaya eklenecektir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Kur’ân-ı Kerim Meali. (2011). Türkiye Diyanet Vakfı Yay. (Haz. Doç. Dr. Halil Altuntaş - Dr. Muzaffer Şahin), Ankara.
- BAYSAR, Hilâl (1991). Ömerü'l-Fuâdî Hayatı, Edebî Şahsiyeti, Eserleri, Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi.
- Bursalı Mehmet Tâhir, Osmanlı Müellifleri, Haz: A. Fikri Yavuz- İ. Özen, İstanbul,1972,II, 173-174.
- CEYHAN, Â. Koyuncu, F. (2017). Dört Halifeye Dair Menkıbeler ve Râfizî’ye Nasihatler. CÜ Sosyal Bilimler Dergisi 41(1), 1-43.
- ÇAVUŞOĞLU, Ali (2005). İslamî Türk Edebiyatının İlk Ürünlerinde Hulefâ-yı Râşidîn. İstem 3(6), 237-244.
- ÇELEBİOĞLU,Amil (1998). Türk Edebiyatında Manzum Dini Eserler, Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları, İstanbul, s.s. 348-365.
- ÇİNAR, Fatih (2022). Raşit Halifelerin Sünnetinin Fıkhi Kaynak Değeri, Fecr Yay. Ankara, s. 53.
- el-Hāfız Ebūbekr el-Beyhakí; el-Medhal, Tahkík: Dr. Muhammed Ziyāü’d-dín el-‘Azamí, Kuveyt 1404, s. 162-164, Hadís No.: 151-154
- el-Aclūní, İsmā‘íl b. Muhammed; Keşfü’l-Hafā ve Muzílu’l-ilbās ‘amme’ş-teheremine’l-ehādísi ‘alāelsineti’n-nās, 3. bs., Beyrut 1351h, C I, s. 132.
- ERŞAHİN, Seyfettin (2005). “Osmanlı Toplumunun Hz. Muhammed Hakkındaki Bilgi Kaynakları Üzerine Bir Bibliyografya Denemesi”, İslami Araştırmalar Dergisi, c. 18, sayı 3, Ankara 2005, ss. 335-338.
- FAYDA, Mustafa (1998). Hulefâ-yi Râşidin. (Cilt. 28, s. 324-325). Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
- KANDEMİR, M. Yaşar (1991). “Bal”, İslam Ansiklopedisi. C.4, s.s. 552-553.
- KARAKUŞ, Yasin (2021). Klasik Edebiyatımızda “Çehâr Yâr-i Güzîn” ve 17. Yüzyıla Ait Bir İhyâ Tercümesinde Yer Alan “Çehâr Yâr-i Güzîn”. USBAD Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi 3(6), 1086-1126.
- LEVEND, Agâh Sırrı (1971). “İslami Edebiyatın Esasları ve Kaynakları”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı (TDAY) Belleten, Ankara, s.s. 159-194.
- LEVEND, Agâh Sırrı (1973). “Dinî Edebiyatımızın Başlıca Ürünleri”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı (TDAY) Belleten, Ankara, s.s. 35-80.
- Milli Kütüphane-Ankara, Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu, Manzûme-i Tecvîd, 06 Mil Yz A 4817/3 vr. 28a-28b.
- Milli Kütüphane-Ankara, Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu, Aristotalis Hakîm'in İskender'e Gönderdiği Pend-nâme, 06 Mil Yz A 37/3, vr. 265b-267b.
- Ömer Fu’ādí. Risāle-i ‘Aseliyye, Süleymāniye Ktp. Hacı Mahmud Ef. 2287, 248b-252a.
- ÖZTÜRK, Ali (2019). Türk Edebiyatında Dört Büyük Sahâbeye Hürmet Geleneği. Derin Tarih Dört Halife Devri Özel sayısı 14, 8-11.
- PEKOLCAY Necla; ERAYDIN, Selçuk; TAHRALI, Mustafa; UZUN, Mustafa; SUBAŞI, Hüsrev (1981). İslamî Türk Edebiyatında Şekil ve Nev‘ilere Giriş, Dergah Yayınları, İstanbul.
- RIHTIM, Mehmet (2013). “Yahyâ-yı Şirvânî), İslam Ansiklopedisi. C. 43, s.s. 264-266.
- Seyyid Yahyâ Şirvânî, Şifâü’l-Esrâr, Süleymaniye Kütüphanesi Hacı Mahmud Efendi koleksiyonu, No 2283 vr.196a – 196b.
- Şemseddin Sivasî, (2017). Menâkıb-ı Çehâr-yâr-ı Güzîn, (Haz. Mehmet Arslan), İstanbul.
- TÂTCI, Mustafa; SEVER, Mustafa (2012). Ömer Fuâdî Halvetî Divânçe-i İlâhiyât-Sadefiye-Pendiyye, İstanbul: Şeyh Şaban-ı Veli Kültür ve Sanat Derneği Yay.
- UĞUR, Abdullah (2019). Yazıcıoğlu Ahmed Bîcân Efendi Ve Envârü’l-Âşıkîn Adlı Eseri (İnceleme-Metin), Doktora Tezi, İstanbul Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
- ÜNAL, Asuman (2008). Ömer Fuadi'nin Risale-i Virdiyye Adlı Eserindeki Tasavvufi Görüşleri, Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.
- YARDIM, Ali (1989). “Hz. Peygamber’i Anlatan İlim Dalları ve Şemail Nevi”, Diyanet Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 4, s.s. 213-220.
- Yazıcıoğlu Ahmed Bîcân, Envârü’l-Âşıkîn, Hacı Selim Ağa 467, vr. 195a-195b.
- YAZAR, İlyas (1999). “Osmanlı’nın Kültür Şehirlerinden Kastamonu’da Yetişmiş Bir Şâir: Ömer Fuâdî”, Folklor Edebiyat Dergisi, 20:113-124
- YAZAR, İlyas (2001). Ömer Fuâdî: Hayatı, Eserleri, Edebî Kişiliği ve Bülbüliyyesinin Metni, İstanbul: Hamle Yay.
- YAZAR, İlyas (2007). "Ömer Fuâdî". İslam Ansiklopedisi. C.34, s.s. 61-63.
- YAZAR, İlyas (2013). “Ömer Fuâdî”, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/fuadi-omer (ET: 16.03.2022)
- ZAVOTÇU, Gencay; YORGANCI, Duygupınarı . "FUÂDÌ VE RİSÂLE-İ ŞEVKİYYE FÎ DEVERÂN-I SÛFÎYYE’Sİ". Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature 5 / 2 (Nisan 2019): 324-336 . https://doi.org/10.20322/littera.554954
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | MAKALELER |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 27 Nisan 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 5 Sayı: 1 |
