Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

A REVIEW OF THE NEWS CONTENT OF HIGH-CIRCULATING DOMESTIC AND FOREIGN INTERNET NEWSPAPERS ON CORONAVIRUS DISEASE 2019

Yıl 2020, Cilt: 5 - COVID-19 Özel Sayısı, 47 - 60, 28.09.2020
https://doi.org/10.35232/estudamhsd.793067

Öz

The internet, which has become a very important information platform today, is targeted to be used in informing the masses in the COVID-19 pandemic. In this study, it was aimed to examine the categories of news on COVID-19 in national and foreign internet newspapers and the distribution of health news by topics in terms of quantity and quality. In this study, 12,829 news in the three most clicked local and three foreign internet newspapers between 17.01.2020 and 10.03.2020 were analyzed using content analysis method. The news (n = 768; 5.50%) in the health category, which ranked fourth among all news, were analyzed in terms of content and classified according to the topics they covered. It was determined that the average number of daily news increased statistically significantly in national newspapers on the 6th week and in foreign newspapers on the 6th and 7th weeks. In the health category, there was a significant increase in the 7th week in national newspapers and in the 6th week in foreign newspapers. When the distribution of all news was examined, the first place was "world" (n = 5628; 43.9%) and the fourth place was the "health" (n = 818; 6.40%) category.In the distribution of health news by subject, it was determined that the highest number of news was in "preventive policy" (n = 115; 59%) and the least number of news was in the "treatment" category (n = 152; 19.8%). As a result, internet newspapers can play important roles in pandemic control when they work in coordination with health authorities.

Kaynakça

  • 1. Yüksel E, Kaya A, Koçak A, Aydın S. Türkiye’de Sağlık Konulu Yayınların Analizi. Projeleri AÜBA, TUBITAK. 2010:17-43.
  • 2. Yıldız İ. Türkiye'de 2012 yılında sağlık haberlerinin ulusal yazılı basında yer alış biçimleri ve bilgilendirme düzeyleri: Habertürk, Hürriyet, Posta, Sabah, Sözcü ve Zaman gazeteleri örneği/The form of appearance of the health news on the national print media in 2012 in turkey and their informing levels: The examples of the newspapers Habertürk, Hürriyet, Posta, Sabah, Sözcü and Zaman. 2013.
  • 3. Damlapınar Z, Umur I. Sağlık içerikli basın haberleri ve çocuğa yaklaşımı: Bir içerik analizi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi. 2017;5(1): 373-98.
  • 4. Avcı K, Avşar Z. Sağlık iletişimi ve yeni medya. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi. 2014(39):20-30.
  • 5. Ata F. Yeni medyada gerçeğin yeni inşacıları: Okurlar: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2015.
  • 6. Yegen C. İnternet haberciliğinde kadın cinayeti haberlerinin sunumu: Posta Gazetesi Örneği. 2014.
  • 7. Hernández-García I, Giménez-Júlvez T. Assessment of health information about COVID-19 prevention on the internet: infodemiological study. JMIR public health and surveillance. 2020;6(2):e18717.
  • 8. The state of broadband 2017: International Telecommunications Union: UNESCO; September, 2017; [cited 2020 Aug. 05]; Available from: www.itu.int/dms_pub/itu-s/opb/pol/s-pol-broadband.18-2017-pdf-e.pdf.
  • 9. Din HN, McDaniels-Davidson C, Nodora J, Madanat H. Profiles of a Health Information–Seeking Population and the Current Digital Divide: Cross-Sectional Analysis of the 2015-2016 California Health Interview Survey. Journal of medical Internet research. 2019;21(5):e11931.
  • 10. Son üç ay içinde İnternet kullanan bireylerin İnterneti kişisel kullanma amaçları : Türkiye İstatistik Kurumu, 2019; [cited 2020 Aug. 03]; Available from: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.doid=6308&tb_id=3.
  • 11. Dönmez H, Yurdakul H. Sağlık Kültür Endüstrisinin Bir Aracı Olarak Yazılı Basında Sağlık ve Yaşam Haberleri. 2018.
  • 12. Rovetta A, Bhagavathula AS. Global Infodemiology of COVID-19: Focus on Google web searches and Instagram hashtags. medRxiv. 2020.
  • 13. Bento AI, Nguyen T, Wing C, Lozano-Rojas F, Ahn Y-Y, Simon K. Evidence from internet search data shows information-seeking responses to news of local COVID-19 cases. Proceedings of the National Academy of Sciences. 2020;117(21):11220-2.
  • 14. Effenberger M, Kronbichler A, Shin JI, Mayer G, Tilg H, Perco P. Association of the COVID-19 pandemic with internet search volumes: a google trendstm analysis. International Journal of Infectious Diseases. 2020.
  • 15. COVID-19 Küresel Salgın Değerlendirme Raporu 2020 TUBA (Türkiye Bilimler Akademisi); Nisan 06, 2020; [cited 2020 Jul. 04]; Available from:http://www.tuba.gov.tr/files/images/2020/kovidraporu/T%C3%9CB A%20Covid-19%20Raporu%206.%20G%C3%BCncelleme.pdf.
  • 16. Zhu N, Zhang D, Wang W, Li X, Yang B, Song J, et al. A novel coronavirus from patients with pneumonia in China, 2019. New England Journal of Medicine. 2020:727-73.
  • 17. Covid-19 SARS-CoV-2 Enfeksiyonu Rehberi T.C. Sağlık Bakanlığı 2020. [cited 2020 Jul.11]; Available from:https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/depo/rehberler/COVID-19_Rehberi.pdf?type=file.
  • 18. Chen H, Guo J, Wang C, Luo F, Yu X, Zhang W, et al. Clinical characteristics and intrauterine vertical transmission potential of COVID-19 infection in nine pregnant women: a retrospective review of medical records. The Lancet. 2020;395(10226):809-15.
  • 19. Weekly Operational Update on COVID-19 WHO September 4, 2020; [cited 2020 Sep. 4]; Available from: https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/wou-4-september-2020-approved.pdfsfvrsn=91215c78_2.
  • 20. Novel CPERE. The epidemiological characteristics of an outbreak of 2019 novel coronavirus diseases (COVID-19) in China. Zhonghua liu xing bing xue za zhi=Zhonghua liuxingbingxue zazhi. 2020;41(2):145.
  • 21. Soylu ÖB. Türkiye Ekonomisinde COVID-19’un Sektörel Etkileri Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi.7(6):169-85.
  • 22. Berelson B. Content analysis in communication research (1952).
  • 23. Selahaddin Ö. İçerik Çözümlemesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi 1991;24(1):213-20.
  • 24. Smith H. Strategies of social research. the methodological imagination. estrategias? de investigacion social. la imaginacion metodologica (1975).
  • 25. Tavsancil E, Aslan E. İcerik analizi ve uygulama ornekleri (Content analysis and application examples) Istanbul, Turkey: Epsilon. 2001.
  • 26. WHO Director-General's statement on IHR Emergency Committee on Novel Coronavirus (2019 nCoV): WHO; January 30, 2020; [cited 2020 Aug. 27]; Available from:https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-statement-on-ihr-emergency-committee-on-novel-coronavirus-(2019-ncov).
  • 27. Korunmak ve bulaştırmamak için maske şart: Sabah, Ocak 30, 2020; [cited 2020 Jan. 31]; Available from: https://www.sabah.com.tr/yasam/2020/01/30/korunmak-ve-bulastirmamak-icin-maske-sart.
  • 28. Koronavirüs Salgını İstanbul Havalimanında maske satışlarını artırdı: Hürriyet, Ocak 30, 2020; [cited 2020 Jan. 02]; Available from: https://www.hurriyet.com.tr/video/koronavirus-salgini-istanbul-havalimanindamaske-satislarini-arttirdi-41432958.
  • 29. Bir kutu maske 10 liradan 40 liraya çıktı: Sözcü, Şubat 1, 2020; [cited 2020 Feb. 02]; Available from: https://www.sozcu.com.tr 2020/ekonomi/gemiyle-yolladilar-ucakla-geri-istiyorlar-5601434/.
  • 30. WHO. WHO Timeline - COVID-19 2020 (updated 2020 April 27). [cited 2020 May. 20]; Available from: https://www.who.int/news-room/detail/27-04-2020-who-timeline---covid-19.
  • 31. Welle D. İkinci Dünya Savaşı'ndan beri en büyük kriz | DW |, Birleşmiş Milletler, 2020; [cited 2020 Jun. 02]; Available from: https://www.dw.com/tr/bm-ikinci-dünya-savaşından-beri-en-büyük-kriz/a-52974468.
  • 32. How to protect yourself from coronavirus, 2020; Fox News, January 23, 2020; [cited Aug. 31,2020]; Available from: https://www.foxnews.com/health/how-to-protect-yourself-from-coronavirus.
  • 33. How to Disinfect Your Space on an Airplane: The New York Times; [updated February 21, cited Jan. 23, 2020]; Available from: https://www.nytimes.com/2020/03/03/travel/how-to-clean-your-airplane-seat-and-space. html.
  • 34. Corona virüsünden korunmanın 4 yolu! Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı belirtileri anlattı. Sözcü, Şubat 01, 2020; [cited 2020 Feb. 02]; Available from: https://www.sozcu.com.tr/2020/saglik/enfeksiyon-hastaliklari-uzmani-dr-kadir-gokturk-anlatti-koronavirusten-korunmanin-4-yolu-5600628/.
  • 35. İBB’den ‘corona virüsü’ alarmı: Çalışmalar hızlandı. Sözcü, Mart 10, 2020; [cited 2020 Mar. 11]; Available from: https://www.sozcu.com.tr/2020/gundem/ibbden-calismalar-hizlandi-alarmicalismalar-hizlandi-5671219/.
  • 36. Yeni Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) Pandemisine Türkiye’de Hazırlıklılık Ve Yanıt: 28. Gün Değerlendirmesi HASUDER, Nisan 12, 2020; [cited 2020 Sep. 03]. Available from: https://korona.hasuder.org.tr/wp-content/uploads/Yeni-Koronaviru%CC%88sPandemisindeHaz%C4%B1rl%C4%B1kl%C4%B1l%C4%B1k-ve-Yan%C4%B1t-Tu%CC%88rkiye28.gu%CC%88n-Deg%CC%86erlendirmesi.pdf.
  • 37. Corona Virüsüne Karşı Bitkisel Çözüm Ortalığı Karıştırdı! Sözcü, Şubat 2, 2020; [cited 2020 Feb. 03]; Available from: https://www.sozcu.com.tr/2020/dunya/corona-virusune-karsi-bitkiselcozum-ortaligi-karistirdi-5602678/.
  • 38. Kaya A, Yüksel E, Öğüt P. Sağlık Haberlerinde “Mucize Tedavi” ler. Selçuk İletişim. 2013;7(1):49-64.

YÜKSEK TİRAJ YAPAN YERLİ VE YABANCI İNTERNET GAZETELERİNİN KORONAVİRÜS HASTALIĞI İLE İLGİLİ HABER İÇERİKLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 5 - COVID-19 Özel Sayısı, 47 - 60, 28.09.2020
https://doi.org/10.35232/estudamhsd.793067

Öz

Günümüzde çok önemli bilgi platformu haline gelen internetin, COVID-19 pandemisinde kitlelerin bilgilendirilmesinde kullanılması hedeflenmektedir. Çalışmada, yerli ve yabancı internet gazetelerinde COVID-19 ile ilgili yer alan haberlerin kategorileri ve sağlık haberlerinin konularına göre dağılımlarının nicelik ve nitelik yönünden incelenmesi amaçlandı. Çalışmada 17.01.2020 ile 10.03.2020 tarihleri arasında en çok tıklanan üç yerli ve üç yabancı internet gazetesinde yer alan 12.829 haber içerik analizi yöntemi ile incelendi. Tüm haberler içerisinde dördüncü sırada olan sağlık kategorisinde yer alan haberler (n=768; %5,50) içerik açısından analiz edilip, ele aldığı konulara göre kategorilendirildi. Günlük ortalama haber sayısının yerli gazetelerde 6’ncı haftada, yabancı gazetelerde 6 ve 7’nci haftalarda istatiksel olarak anlamlı artış gösterdiği saptandı. Sağlık kategorisindeki haberlerde ise yerli gazetelerde 7’nci ve yabancı gazetelerde 6’ncı haftada anlamlı artış görüldü. Tüm haberlerin dağılımı incelendiğinde ilk sırada ‘’dünya’’ (n=5628; %43,9) ve 4. sırada ise ‘’sağlık‘’ (n=818; %6,40) kategorisindeki haberler yer almaktaydı. Sağlık haberlerinin konusuna göre dağılımında ise en çok sayıda haberin ‘’koruyucu önlem’’ (n=115; %59), en az sayıda haberin ‘’tedavi’’ kategorisinde (n=152; %19,8) olduğu tespit edildi. Sonuç olarak internet gazeteleri sağlık otoriteleri ile eşgüdümle çalıştıklarında pandemi kontrolünde önemli görevler üstlenebilirler.

Kaynakça

  • 1. Yüksel E, Kaya A, Koçak A, Aydın S. Türkiye’de Sağlık Konulu Yayınların Analizi. Projeleri AÜBA, TUBITAK. 2010:17-43.
  • 2. Yıldız İ. Türkiye'de 2012 yılında sağlık haberlerinin ulusal yazılı basında yer alış biçimleri ve bilgilendirme düzeyleri: Habertürk, Hürriyet, Posta, Sabah, Sözcü ve Zaman gazeteleri örneği/The form of appearance of the health news on the national print media in 2012 in turkey and their informing levels: The examples of the newspapers Habertürk, Hürriyet, Posta, Sabah, Sözcü and Zaman. 2013.
  • 3. Damlapınar Z, Umur I. Sağlık içerikli basın haberleri ve çocuğa yaklaşımı: Bir içerik analizi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi. 2017;5(1): 373-98.
  • 4. Avcı K, Avşar Z. Sağlık iletişimi ve yeni medya. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi. 2014(39):20-30.
  • 5. Ata F. Yeni medyada gerçeğin yeni inşacıları: Okurlar: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2015.
  • 6. Yegen C. İnternet haberciliğinde kadın cinayeti haberlerinin sunumu: Posta Gazetesi Örneği. 2014.
  • 7. Hernández-García I, Giménez-Júlvez T. Assessment of health information about COVID-19 prevention on the internet: infodemiological study. JMIR public health and surveillance. 2020;6(2):e18717.
  • 8. The state of broadband 2017: International Telecommunications Union: UNESCO; September, 2017; [cited 2020 Aug. 05]; Available from: www.itu.int/dms_pub/itu-s/opb/pol/s-pol-broadband.18-2017-pdf-e.pdf.
  • 9. Din HN, McDaniels-Davidson C, Nodora J, Madanat H. Profiles of a Health Information–Seeking Population and the Current Digital Divide: Cross-Sectional Analysis of the 2015-2016 California Health Interview Survey. Journal of medical Internet research. 2019;21(5):e11931.
  • 10. Son üç ay içinde İnternet kullanan bireylerin İnterneti kişisel kullanma amaçları : Türkiye İstatistik Kurumu, 2019; [cited 2020 Aug. 03]; Available from: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.doid=6308&tb_id=3.
  • 11. Dönmez H, Yurdakul H. Sağlık Kültür Endüstrisinin Bir Aracı Olarak Yazılı Basında Sağlık ve Yaşam Haberleri. 2018.
  • 12. Rovetta A, Bhagavathula AS. Global Infodemiology of COVID-19: Focus on Google web searches and Instagram hashtags. medRxiv. 2020.
  • 13. Bento AI, Nguyen T, Wing C, Lozano-Rojas F, Ahn Y-Y, Simon K. Evidence from internet search data shows information-seeking responses to news of local COVID-19 cases. Proceedings of the National Academy of Sciences. 2020;117(21):11220-2.
  • 14. Effenberger M, Kronbichler A, Shin JI, Mayer G, Tilg H, Perco P. Association of the COVID-19 pandemic with internet search volumes: a google trendstm analysis. International Journal of Infectious Diseases. 2020.
  • 15. COVID-19 Küresel Salgın Değerlendirme Raporu 2020 TUBA (Türkiye Bilimler Akademisi); Nisan 06, 2020; [cited 2020 Jul. 04]; Available from:http://www.tuba.gov.tr/files/images/2020/kovidraporu/T%C3%9CB A%20Covid-19%20Raporu%206.%20G%C3%BCncelleme.pdf.
  • 16. Zhu N, Zhang D, Wang W, Li X, Yang B, Song J, et al. A novel coronavirus from patients with pneumonia in China, 2019. New England Journal of Medicine. 2020:727-73.
  • 17. Covid-19 SARS-CoV-2 Enfeksiyonu Rehberi T.C. Sağlık Bakanlığı 2020. [cited 2020 Jul.11]; Available from:https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/depo/rehberler/COVID-19_Rehberi.pdf?type=file.
  • 18. Chen H, Guo J, Wang C, Luo F, Yu X, Zhang W, et al. Clinical characteristics and intrauterine vertical transmission potential of COVID-19 infection in nine pregnant women: a retrospective review of medical records. The Lancet. 2020;395(10226):809-15.
  • 19. Weekly Operational Update on COVID-19 WHO September 4, 2020; [cited 2020 Sep. 4]; Available from: https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/wou-4-september-2020-approved.pdfsfvrsn=91215c78_2.
  • 20. Novel CPERE. The epidemiological characteristics of an outbreak of 2019 novel coronavirus diseases (COVID-19) in China. Zhonghua liu xing bing xue za zhi=Zhonghua liuxingbingxue zazhi. 2020;41(2):145.
  • 21. Soylu ÖB. Türkiye Ekonomisinde COVID-19’un Sektörel Etkileri Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi.7(6):169-85.
  • 22. Berelson B. Content analysis in communication research (1952).
  • 23. Selahaddin Ö. İçerik Çözümlemesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi 1991;24(1):213-20.
  • 24. Smith H. Strategies of social research. the methodological imagination. estrategias? de investigacion social. la imaginacion metodologica (1975).
  • 25. Tavsancil E, Aslan E. İcerik analizi ve uygulama ornekleri (Content analysis and application examples) Istanbul, Turkey: Epsilon. 2001.
  • 26. WHO Director-General's statement on IHR Emergency Committee on Novel Coronavirus (2019 nCoV): WHO; January 30, 2020; [cited 2020 Aug. 27]; Available from:https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-statement-on-ihr-emergency-committee-on-novel-coronavirus-(2019-ncov).
  • 27. Korunmak ve bulaştırmamak için maske şart: Sabah, Ocak 30, 2020; [cited 2020 Jan. 31]; Available from: https://www.sabah.com.tr/yasam/2020/01/30/korunmak-ve-bulastirmamak-icin-maske-sart.
  • 28. Koronavirüs Salgını İstanbul Havalimanında maske satışlarını artırdı: Hürriyet, Ocak 30, 2020; [cited 2020 Jan. 02]; Available from: https://www.hurriyet.com.tr/video/koronavirus-salgini-istanbul-havalimanindamaske-satislarini-arttirdi-41432958.
  • 29. Bir kutu maske 10 liradan 40 liraya çıktı: Sözcü, Şubat 1, 2020; [cited 2020 Feb. 02]; Available from: https://www.sozcu.com.tr 2020/ekonomi/gemiyle-yolladilar-ucakla-geri-istiyorlar-5601434/.
  • 30. WHO. WHO Timeline - COVID-19 2020 (updated 2020 April 27). [cited 2020 May. 20]; Available from: https://www.who.int/news-room/detail/27-04-2020-who-timeline---covid-19.
  • 31. Welle D. İkinci Dünya Savaşı'ndan beri en büyük kriz | DW |, Birleşmiş Milletler, 2020; [cited 2020 Jun. 02]; Available from: https://www.dw.com/tr/bm-ikinci-dünya-savaşından-beri-en-büyük-kriz/a-52974468.
  • 32. How to protect yourself from coronavirus, 2020; Fox News, January 23, 2020; [cited Aug. 31,2020]; Available from: https://www.foxnews.com/health/how-to-protect-yourself-from-coronavirus.
  • 33. How to Disinfect Your Space on an Airplane: The New York Times; [updated February 21, cited Jan. 23, 2020]; Available from: https://www.nytimes.com/2020/03/03/travel/how-to-clean-your-airplane-seat-and-space. html.
  • 34. Corona virüsünden korunmanın 4 yolu! Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı belirtileri anlattı. Sözcü, Şubat 01, 2020; [cited 2020 Feb. 02]; Available from: https://www.sozcu.com.tr/2020/saglik/enfeksiyon-hastaliklari-uzmani-dr-kadir-gokturk-anlatti-koronavirusten-korunmanin-4-yolu-5600628/.
  • 35. İBB’den ‘corona virüsü’ alarmı: Çalışmalar hızlandı. Sözcü, Mart 10, 2020; [cited 2020 Mar. 11]; Available from: https://www.sozcu.com.tr/2020/gundem/ibbden-calismalar-hizlandi-alarmicalismalar-hizlandi-5671219/.
  • 36. Yeni Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) Pandemisine Türkiye’de Hazırlıklılık Ve Yanıt: 28. Gün Değerlendirmesi HASUDER, Nisan 12, 2020; [cited 2020 Sep. 03]. Available from: https://korona.hasuder.org.tr/wp-content/uploads/Yeni-Koronaviru%CC%88sPandemisindeHaz%C4%B1rl%C4%B1kl%C4%B1l%C4%B1k-ve-Yan%C4%B1t-Tu%CC%88rkiye28.gu%CC%88n-Deg%CC%86erlendirmesi.pdf.
  • 37. Corona Virüsüne Karşı Bitkisel Çözüm Ortalığı Karıştırdı! Sözcü, Şubat 2, 2020; [cited 2020 Feb. 03]; Available from: https://www.sozcu.com.tr/2020/dunya/corona-virusune-karsi-bitkiselcozum-ortaligi-karistirdi-5602678/.
  • 38. Kaya A, Yüksel E, Öğüt P. Sağlık Haberlerinde “Mucize Tedavi” ler. Selçuk İletişim. 2013;7(1):49-64.
Toplam 38 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Halk Sağlığı, Çevre Sağlığı
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Sevda Sungur 0000-0002-0186-0331

Ezgi Yücel 0000-0001-9359-3877

Selma Metintas 0000-0002-5002-5041

Muhammed Fatih Önsüz 0000-0001-7234-3385

Yayımlanma Tarihi 28 Eylül 2020
Gönderilme Tarihi 10 Eylül 2020
Yayımlandığı Sayı Yıl 2020 Cilt: 5 - COVID-19 Özel Sayısı

Kaynak Göster

Vancouver Sungur S, Yücel E, Metintas S, Önsüz MF. YÜKSEK TİRAJ YAPAN YERLİ VE YABANCI İNTERNET GAZETELERİNİN KORONAVİRÜS HASTALIĞI İLE İLGİLİ HABER İÇERİKLERİNİN İNCELENMESİ. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi. 2020;5:47-60.

Uluslararası Hakemli Dergi

Crossref Content Registration logo

Dergimiz Açık Erişim Politikasını benimsemiş olup dergimize gönderilen yayınlar için gerek değerlendirme gerekse yayınlama dahil yazarlardan hiçbir ücret talep edilmemektedir. 

by-nc.eu.png

Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.