MALATYA BATTALGAZİ YURDUNDA KALAN KIZ ÖĞRENCİLERİN ORTOREKSİYA NERVOZA DÜZEYLERİ İLE SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARININ İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 3, 253 - 263, 31.10.2021

Berfin Oktay , Ayşe Gökçe , Ali Özer

https://doi.org/10.35232/estudamhsd.882155

Cited By: 1

Öz

Yeme bozuklukları, son dönemde artış göstermesi ve genç yetişkin kadınların risk grubunda olması ile araştırmaların odağı haline gelmiştir. Bu çalışmanın amacı, Battalgazi Yurdunda kalan kız öğrencilerin ortoreksiya nervoza düzeylerinin belirlenmesi ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile ilişkisinin incelenmesidir. Kesitsel tipteki bu çalışmanın evrenini; Malatya Battalgazi Yurdunda kalan kız öğrenciler oluşturmaktadır. Örneklem büyüklüğü; %95 güven aralığında %80 güçle minimum 289 olarak hesaplanmıştır. Anket formunda sosyodemografik sorular, beslenme alışkanlıklarına yönelik sorular, Ortoreksiya Nervoza Değerlendirme Ölçeği ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II kullanılmıştır. İstatistiksel analizlerde Ki-Kare testi, Student t testi, One Way ANOVA, Spearman Korelasyon Analizi kullanılmıştır ve anlamlılık değeri p<0,05 olarak kabul edilmiştir. Çalışma grubundaki öğrencilerin %16,7’sinin ortoreksiya eğiliminde olduğu ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği toplam puan ortalamasının 120,8±19,05 olduğu bulunmuştur. Yaş, bölüm, anne baba eğitim düzeyi ve beden kütle indeksi gruplarına göre Orto 15 risk durumunda anlamlı faklılık saptanmamıştır (p>0,05). Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği toplam puanı ortoreksiya nervoza eğilimi olanlarda 124,8±14,61 iken ortoreksiya nervoza eğiliminde olmayan öğrencilerde 120,0±19,74 olarak bulunmuştur. Buna göre ortoreksiya nervoza eğilimi risk durumuna göre; Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği toplam puanı arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmıştır (p=0,03). Ortoreksiya nervoza eğilimi olan öğrencilerin; Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği toplam puanı daha yüksektir. Araştırma grubunda eğitim alınan bölüm, anne baba eğitim düzeyi ve beden kütle indeksi durumuna göre ortoreksiya eğilimi arasında ilişki saptanmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Ortoreksiya nervoza, öğrenci, sağlıklı yaşam biçimi davranışları

Examination of the relationship between orthorexia nervosa levels and healthy lifestyle behaviors of female students staying at the Malatya Battalgazi Dormitory

Öz

Eating disorders have become the focus of studies, with their recent increase and the fact that young adult women are in the risk group. The aim of this study is to determine the levels of orthorexia nervosa of female students in X: Malatya Battalgazi Dormitory and to examine the relationship between these levels and healthy lifestyle behaviors. The target population of this cross-sectional study; female students staying in X: Malatya Battalgazi Dormitory constitute. It is calculated as a minimum 289 with 80% power at 95% confidence interval. In the questionnaire form used in the study; sociodemographic characteristics of the students, questions about nutritional habits, Orthorexia Nevrosa Assessment Scale, and Healthy Lifestyle Behaviors Scale II were used. In statistical analysis; Chi-square test, Student t-test, One Way ANOVA, Spearman Correlation Analysis were used and the significance value was accepted as p< 0.05. It was found that 16.7% of students had an inclination towards ON and the mean of the total Healthy Lifestyle Behavior score was 120.8±19.05. According to age, department, parental education level, and body mass index groups, there was no significant difference in Ortho 15 risk status (p>0.05). While the average Healthy Lifestyle Behavior score total was 124.8±14.61 in students who displayed ON tendencies, those that did not show such tendencies had a mean score of 120.0±19.74. Accordingly, a statistically significant difference has been found between Healthy Lifestyle Behaviors Scale-II total score according to Orthorexia Nevrosa tendency risk status (p=0.03). The total score of Healthy Lifestyle Behaviors Scale II is higher for students with Orthorexia Nevrosa tendency. In the study group, there was no relationship between orthorexia status according to the department of education, parents' education level, and body mass index.

Anahtar Kelimeler

Orthorexia nervosa, student, healthy lifestyle behaviors

Kaynakça

• 1. Chaki B, Pal S, Bandyopadhyay A. Exploring scientific legitimacy of orthorexia nervosa: a newly emerging eating disorder. J Hum Sport Exerc. 2013;8(4):1045–53. doi:10.4100/jhse.2013.84.14.
• 2. Bundros J, Clifford D, Silliman K, Neyman Morris M. Prevalence of orthorexia nervosa among college students based on Bratman’s test and associated tendencies. Appetite 2016;101(3):86-94. doi:10.1016/j.appet.2016. 02.144.
• 3. Gömleksiz M, Yakar B, Pirinçci E. Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve İlişkili Faktörler. Dicle Tıp Dergisi. 2020;47(2):347-58. doi:10.5798/dicletip.755736.
• 4. Hunt J, Eisenberg D. Mental ealth problems and help-seeking behavior among college students. J Adolesc Health 2010;46(1):3-10. doi:10.1016/j.jadohealth.2009.08.088.
• 5. Yardımcı H, Özçelik A Özfer. Üniversite Öğrencilerinin Öğün Düzenleri ve Beslenme Eğitiminin Beslenme Bilgisine Etkisi. Bes Diy Der [Internet]. 15 Nisan 2015 [cited at 2021 May 31];43(1):19-6. Available from: https://beslenmevediyetdergisi. org/index.php/bdd/article/view/121
• 6. Mathieu J. What is orthorexia? J Am Diet Assoc. 2005;105(10):1510-2. doi: 10.1016/j.jada.2005.08.021.
• 7. DSM-5, Amerikan Psikiyatri Birliği ruhsal bozuklukların tanısal ve sayımsal el kitabı (Çev: Ertuğrul Köroğlu) Ankara: Hekimler Yayın Birliği, 2013.
• 8. Dunn TM, Bratman S. On orthorexia nervosa: a review of the literature and proposed diagnostic criteria. Eating Behaviors. 2016;4(21):11-7. doi:10.1016/j.eatbeh.2015.12.006.
• 9. Walker SN, Sechrist KR, Pender NJ. The health promoting lifestyle profile development and psychometric characteristics. Nursing Research. 1987; 36(2):76-81. doi:10.1097/00006199-198703000-00002.
• 10. Karaçil Ermumcu MŞ, Acar Tek N. Sağlık profesyonellerinde sağlikli beslenme kaygısı: ortoreksiya nervoza. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016; 1(2):59-71.
• 11. Arusoğlu G. Sağlıklı beslenme takıntısı (ortoreksiya) belirtilerinin incelenmesi Orto-15 ölçeğinin uyarlanması. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beslenme ve Diyetetik Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, 2006.
• 12. Pehlivan E, Mete B, Fırıncı B, Doğan E. Üniversite öğrencilerinde ortoreksiya nervoza yaygınlığı ve sağlık okuryazarlığı ile ilişkisi. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi. 2019;4(2):166-75. doi:10.35232/estudamhsd.500538.
• 13. Kaya Z. Beslenme ve diyetetik bölümü öğrencilerinde sağlıklı yeme takıntısının (ortoreksiya nervozanın) değerlendirilmesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beslenme ve Diyetetik Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Okan Üniversitesi; 2018.
• 14. Erol Ö, Özer A. Determination of Orthorexia Nervosa Symptoms and Eating Attitudes in Medicine Students. European Journal of Public Health. 2019;29(Supp 4):186-280. doi.org/10.1093/eurpub/ckz186.280.
• 15. Arslantaş H, Adana F, Öğüt S, Ayakdaş D, Korkmaz A. Hemşirelik öğrencilerinin yeme davranışları ve ortoreksiya nevroza (sağlıklı beslenme takıntısı) ilişkisi: Kesitsel bir çalışma. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2017;8(3):137-44. doi:10.14744/phd.2016.36854.
• 16. Brytek-Matera A, Donini LM, Krupa M, Poggiogalle E, Hay P. Orthorexia nervosa and self-attitudinal aspects of body image in female and male university students. J Eat Disord. 2015;3(5):2-6. doi:10.1186/s40337-015-0038-2.
• 17. Alvarenga M, Martins M, Sato K, Vargas S, Philippi S, Scagliusi F. Orthorexia nervosa behavior in a sample of Brazilian dietitians assessed by the Portuguese version of ORTO-15. Eating and Weight Disorders Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity. 2012;17(2):29-35. doi:10.1007/BF03325325.
• 18. Varga M, Thege BK, Dukay-Szabó S, Túry F, Furth EF. When eating healthy is not healthy: Orthorexia nervosa and its measurement with the ORTO-15 in Hungary. BMC Psychiatry. 2014;14(1):59-70. doi:10.1186/1471-244X-14-59.
• 19. Fidan T, Ertekin V, Işikay S, Kirpinar I. Prevalence of orthorexia among medical students in Erzurum, Turkey. Compr Psychiatry. 2010;51(6):49-54. doi:10.1016/j.comppsych.2009.03.001.
• 20. Oğur S, Aksoy A. Üniversite öğrencilerinde ortoreksiya nervoza eğiliminin belirlenmesi. Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi. 2015;4(2):93-102. doi:10.17798/beufen.95626.
• 21. Arusoğlu G. Beslenme ve diyetetik bölümü erkek öğrencilerinde ortoreksiya nervoza eğiliminin belirlenmesi. J Academic Soc Sci. 2018;6(86):56-71. doi:10.16992/ASOS.14457.
• 22. Sünbül Ş. Üniversite öğrencilerinin yeme tutumu ve ortoreksiya nevroza eğilimlerinin belirlenmesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çocuk Gelişimi ve Ev Yönetimi Eğitimi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi; 2019.
• 23. Missbach B, Dunn TM, König JS. We need new tools to assess orthorexia nervosa. A commentary on “prevalence of orthorexia nervosa among college students based on bratman’s test and associated tendencies. Appetite. 2016;108(521):1-4. doi: 10.1016/j.appet.2016.07.010.
• 24. Tatarlar Ercen M. Üniversite öğrencilerinin ortoreksiya nervosa düzeyleri ile beden algısı ve obsesif kompülsif bozukluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Lefkoşa: Yakın Doğu Üniversitesi; 2015.
• 25. Erol İ. Üniversite öğrencilerinde sosyodemografik verilere göre mükemmeliyetçilik algısı ve ortoreksiya nervoza arasındaki ilişkinin incelenmesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Klinik Psikoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Üsküdar Üniversitesi; 2019.
• 26. Öztürk ME, Yabancı Ayhan N. Üniversite öğrencilerinde ortoreksiya nervoza görülme durumu ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile ilişkisi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2017;5(51):455-65. doi:10.16992/ASOS.12562.
• 27. Gramaglia C, Gambaro E, Delicato C, Marchetti M, Sarchiapone M, Ferrante D, et al. Orthorexia nervosa, eating patterns and personality traits: A cross-cultural comparison of Italian, Polish and Spanish university students. BMC Psychiatry. 2019;19(235):2-11. doi:10.1186/s12888-019-2208-2.
• 28. Cihangiroğlu Z. Elazığ Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi; 2010.
• 29. Karaca T, Aydın Özkan S. Evaluation of healty lifestyle behaviours scale which consist of nursing students and nurses as sample in studies: A review study. HumanSciences [Internet]. 2016 [cited at 2021 May 31];13(2):3588-601. Available from: https://j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/view/3869
• 30. Suraj S, Singh A. Study of sense of coherence health promoting behavior in north Indian students. Indian J Med Res. 2011;13(4):645-52. doi:10.4103/0971-5916.90989.