THE RELATIONSHIP BETWEEN THE LEVELS OF DIAGNOSING SAFETY MEASURES FOR HOME ACCIDENTS AND HEALTH LITERACY OF MOTHERS WITH 0-6 AGE GROUP CHILDREN

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 112 - 121, 31.01.2022

Hacer Demirköse , Asiye Uğraş Dikmen , Seçil Özkan

https://doi.org/10.35232/estudamhsd.991996

Cited By: 2

Öz

Home accidents in children can be prevented, it is an important public health problem. The aim of this study is to examine the relationship between health literacy and the level of diagnosing safety measures for home accidents of mothers with 0-6 age group children who applied to Gazi University Medical Faculty Hospital Pediatrics outpatient clinics. The type of research is cross-sectional. The number of samples calculated with 95% confidence, 5% error, 4% deviation, and 30% adequate-perfect SOY level was 443. In the research, a questionnaire containing descriptive features, the Turkish Health Literacy Scale, which evaluates the health literacy of mothers, and the Scale for Diagnosing the Mother's Safety Precautions for Home Accidents in Children aged 0-6 were used as data sources. The research data were evaluated through the SPSS 23.0 statistical package program. As statistical methods, Mann-Whitney U tests were used for statistical significance between two independent groups, and Kruskal Wallis tests were used for statistical significance between more than 2 independent groups. Spearman correlation test was applied to evaluate the relationship between the SOY score and the mothers' safety measures for home accidents diagnosis scale scores. 491 people were included in the study. 23.6% of the mothers participating in the study had an inadequate, 39.3% problematic-limited, 24.6% adequate, and 12.4% excellent HL levels. The mean score obtained by the mothers from the scale for diagnosing safety measures for home accidents is 164.84±19.71, with a median of 167 (min:95, max:200). As a result of the study, there is a moderate positive correlation between the health literacy level of the mothers and the scale scores of the safety measures taken for home accidents (r:0.487; p<0.001).

Anahtar Kelimeler

Home accident, child, mother, safety measures, health literacy

0-6 YAŞ GRUBU ÇOCUĞU OLAN ANNELERİN EV KAZALARINA YÖNELİK GÜVENLİK ÖNLEMLERİNİ TANILAMA DÜZEYLERİ İLE SAĞLIK OKURYAZARLIĞI İLİŞKİSİ

Öz

Çocuklarda ev kazaları önlenebilir, önemli bir halk sağlığı sorunudur. Bu çalışmanın amacı Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları polikliniklerine başvuran 0-6 yaş grubu çocuğu olan annelerin ev kazalarına yönelik güvenlik önlemlerini tanılama düzeyleri ile sağlık okuryazarlığı ilişkisinin incelenmesidir. Araştırmanın tipi kesitseldir. %95 güvenilirlik, %5 hata, %4 sapma ve %30 yeterli-mükemmel SOY düzeyi sıklığı ile hesaplanan örneklem sayısı 443’tür. Araştırmada veri kaynağı olarak tanımlayıcı özellikleri içeren bir anket formu, annelerin sağlık okuryazarlığını değerlendiren Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği ve 0-6 Yaş Çocuklarda Annenin Ev Kazalarına Yönelik Güvenlik Önlemlerini Tanılama Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma verisi SPSS 23,0 istatistik paket programı aracılığıyla değerlendirilmiştir. İstatistiksel yöntem olarak; iki bağımsız grup arasındaki istatistiksel anlamlılıklarda Mann-Whitney U, ikiden fazla bağımsız grup arasındaki istatistiksel anlamlılıklarda Kruskal Wallis testleri kullanılmıştır. SOY puanı ile annelerin ev kazalarına yönelik güvenlik önlemleri tanılama ölçek puanı ilişkisini değerlendirmek için Spearman korelasyon testi uygulanmıştır. Araştırmaya 491 kişi dahil edilmiştir. Araştırmaya katılan annelerin %23,6’sı yetersiz, %39,3’ü sorunlu sınırlı, %24,6’sı yeterli ve %12,4’ü mükemmel SOY düzeyine sahiptir. Annelerin ev kazalarına yönelik güvenlik önlemlerini tanılama ölçeğinden aldıkları puan ortalaması 164,84±19,71, ortancası 167 (min:95, max:200)’dir. Çalışma sonucunda, annelerin sağlık okuryazarlığı düzeyi ile ev kazalarına yönelik alınan güvenlik önlemleri ölçek puanları arasında orta düzeyde pozitif yönde bir korelasyon mevcuttur (r:0,487; p<0,001).

Anahtar Kelimeler

Ev kazası, çocuk, anne, güvenlik önlemleri, sağlık okuryazarlığı

Kaynakça

• 1. Akbaba M, Nazlıcan E, Demirhindi H. Characteristics of domestic accidents and related factors in Karataş district of Adana province, Turkey. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2015;14(3):229-34.
• 2. Kılıç B, Demiral Y. İzmir’de Bir Gecekondu Bölgesinde Evde Yaralanma İnsidansı. Toplum Hekimliği Bülteni. 2006;25(3):27-32.
• 3. Ministry of Social Affairs and Health and Finnish Central Organisation for Rescue Services. Safety at home: direction and ideas fort he prevention of domestic accidents and for first aid. 2004:2.
• 4. Paek H, Kim C. A safe community, Suwon 1999-2003. Suwon: Korea, Safe Community Counsil. 2004;26.
• 5. Türkiye Hastalık Yükü Çalışması. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı, Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü Yayınları; 2006.
• 6. Köse OÖ, Bakirci N. Çocuklarda ev kazaları. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2007;16(3):31-5.
• 7. Peden M, McGee K, Sharma G. The injury chart book: a graphical overview of the global burden of injuries. Geneva, World Health Organization. 2002.
• 8. Ulukol B, Şimşek F, Usubütün S, Gülnar S. 0-6 yaş grubu çocukların ev kazalarından korunmasında anne eğitiminin etkinliği. III. Ulusal Ana Çocuk Sağlığı Kongresi Bildiri Özetleri. 2005:22-14.
• 9. Altundağ S, Oztürk MC. The effects of home safety education on taking precautions and reducing the frequency of home accidents. TJTES. 2007;13(3):180-5.
• 10. Büyük E, Çavuşoğlu F, Teker E. Defining the security measures taken by mothers with zero to six years old children against home accidents. J DU Health Sci Inst. 2015;5(3):17-22.
• 11. Dowd MD, Keenan HT, Bratton SL. Epidemiology and prevention of childhood injuries. Crit Care Med. 2002;30(11):385-92.
• 12. Berkman ND, Sheridan SL, Donahue KE, Halpern DJ, Viera A, Crotty K, et al. Health literacy interventions and outcomes: an updated systematic review. Evid Rep Technol Assess. (Full Rep). 2011;199(1):941.
• 13. Özkan S, Uğraş Dikmen A, Baran Aksakal F, Çalişkan D, Tüzün H, Taşçı Ö, et al. Türkiye sağlık okuryazarlığı düzeyi ve ilişkili faktörleri araştırması. Sağlık Bakanlığı Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü. 2018.
• 14. Okyay P, Abacıgil F. Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçekleri Güvenilirlik ve Geçerlilik Çalışması. Sağlık Bakanlığı. 2016.
• 15. Çınar ND, Görak G. 0-6 yaş çocuklarda annenin ev kazalarına yönelik güvenlik önlemlerini tanılama ölçeğinin geliştirilmesi, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Çocuk Forumu. 2003;6:22-7.
• 16. Postacı F. Çocukluk Çağı Kazaları [Yüksek Lisans Tezi], İstanbul: İstanbul Üniversitesi Çocuk Sağlığı Enstitüsü; 1992.
• 17. Mull DS, Agran PF, Winn DG, Anderson CL. Injury in children of low-income Mexican, Mexican American, and non-Hispanic white mothers in the USA: a focused ethnography. Soc Sci Med. 2001;52(7):1081-91.
• 18. Boztaş G. 0-48 Aylık Çocukların Ev Kazaları Sonucu Oluşan Yaralanmalarına İlişkin Annelerin Davranış ve Görüşlerini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi [Uzmanlık tezi]. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı; 2008.
• 19. Karatepe TU, Nalan A. 0-6 yaş çocuklarda ev kazası geçirme sıklığı ve ilişkili faktörler. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2013;39(3):165-8.
• 20. Üçüncü M, Üçüncü M, Toprak D. The knowledge, attitude and behavior of mothers with children aged 0-6 years on home accidents and preventive measures. J Ist Faculty Med. 2019;82(4):219-29.
• 21. İnce T, Yalçın S, Yurdakök K. Parents’ Attitudes and Adherence to Unintentional Injury Prevention Measures in Ankara, Turkey. Balk Med J. 2017;34(4):335.