Sağlik Çalişanlarinin Görüşlerine Göre Hastane Ortamlarinda Yer Alan Sanatsal Fiziki Ögelerin Ve Düzenlemelerin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 2, 233 - 255, 29.12.2019

Bülent Salderay , Zeynep Gönülay Çalımlı

Öz

Bu araştırmanın genel amacı; sağlık çalışanlarının
görüşlerine göre hastane ortamlarında yer alan sanatsal fiziki ögeler ve
düzenlemelerin incelenmesidir. Bu araştırma, nicel araştırmalar kapsamında
betimsel bir çalışmadır. Bu doğrultuda; 22.11.2017- 30.05.2018 tarihleri
arasında Ankara ilinde yer alan psikiyatri hizmeti sunan hastaneler araştırma
kapsamına alınmış ve toplamda 71 sağlık personeli değerlendirmeye alınmıştır.
Araştırma kapsamında elde edilen veriler, SPSS 22 paket programı ile analiz
edilerek tablolaştırılmıştır. İlgili birimlerde sanatsal öge olarak en çok
resim çalışmalarının bulunduğu; hasta muayene odalarında %64,8 (f = 46),
koridorlarda %71,8 (f = 51), bekleme salonlarında %56,3 (f  = 40) ve sağlık personeli odalarında %62 (f =
44) olduğu bulgusuna varılmıştır. Katılımcıların %49,3 (f = 35) çoğunluğu
çalıştığı birimde sanatsal ögelerin olduğunu ancak yetersiz olduğunu
düşündükleri bulgulanmıştır. Hasta odalarının %38’i (f = 27) beyaz ve %62’si (f
= 44) bej; koridorların %36,6’sı (f = 26) beyaz ve %66,2’si (f = 47) bej;
bekleme salonların %36,6’sı (f = 26) beyaz ve %66,2’si (f = 47) bej; sağlık
personeli odalarının %39,4’ü (f = 28) beyaz ve %63,4’ü (f = 45) bej renkte
olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Katılımcıların %78,9’u (f = 56) bu renklerin
uygun olduğu görüşündedir. Katılımcıların %94’ü (f = 67) hastaların tedavi
aldıkları ortamların hastaların üzerinde etkili olduğunu görüşünde oldukları
belirlenmiştir. Sağlık personelinin görüşlerine göre; (1) ilgili birimlerde yer
alan sanatsal ögelerin kendileri açısından memnuniyet sağlayacak sayıda
olmadığı; (2) mekânların ağırlıklı olarak beyaz ve bej renklerinde olduğu ve bu
renklerden memnun oldukları; (3) ilgili mekânların hastalar açısından önemli
olduğu ve hastalarının tedavilerinde etkili olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Görsel Sanatlar, Sanatsal Öğe, Hastane Ortamı, Tedavi

Destekleyen Kurum

Tübitak

Teşekkür

Bu makale, Zeynep GÖNÜLAY ÇALIMLI tarafından hazılanan Bülent SALDERAY danışmanlığında yürütülen doktora tezi kapsamında yazılmıştır. Bu tez 04/2018-01 kodlu BAP projesidir. Ayrıca, TÜBİTAK 2211-A yurt içi doktora burs programı tarafından desteklenmiştir.

SURVEY OF MEDICAL PROFESSIONALS' OPINIONS ON ARTISTIC PHYSICAL OBJECTS AND ARRANGEMENTS IN HOSPITAL SETTINGS

Öz

The overall aim of this research is to survey health
professionals' opinions on artistic physical objects and arrangements in
hospital settings. This study is a descriptive analysis within the scope of
quantitative research. In this respect, the hospitals providing psychiatry
service within the borders of Ankara province were included in the scope of
this research between 22 November 2017 and 30 May 2018. Totally 71 health
professionals participated in the study. The analysis of data obtained
throughout the study was performed and charted with SPSS Version 22 software
program. Painting artworks were found to be the most common artistic objects in
the hospital units providing psychiatry service, with 64,8 percent (f = 46) in
patient examination rooms, 71,8 percent (f = 51) in the hallways, 56,3 percent
(f  = 40) in the waiting rooms, and 62
percent (f = 44) in the staff rooms. It was found out that 49,3 percent (f =
35) of the participants have the opinion that artistic objects exist at their
workplace yet insufficiently. It is also revealed that 38 percent (f = 27) of
the patient rooms are painted in white and 62 percent (f = 44) beige, 36,6
percent (f = 26) of the hallways white and 66,2 (f = 47) beige, 36,6 percent (f
= 26) of the waiting rooms white and 
66,2 percent (f = 47) beige, and 
39,4 percent (f = 28) of the staff rooms white and 63,4 percent (f = 45)
beige. 78,9 percent (f = 56) of the participants think that these colors are
appropriate. It has been identified that 94 percent (f = 67) of the
participants are of the opinion that the settings where the patients receive
medical treatment have impact on the patients. According to the views of the
health professionals, it is concluded that (1) the number of the artistic
objects in the hospital units where they offer services is not at a satisfying
level from their point of view, (2) that the colors of the settings are
predominantly white and beige and they are satisfied with these colors, and (3)
that the areas that psychiatry services are provided are of importance for the
patients and effective in their treatment. 

Anahtar Kelimeler

Visual Arts, Artistic Elements, Hospital Setting, Medical Treatment

Kaynakça

• Ball, P. (2018). The art of medicine giving meaning to art in hospital care. The Lancet, 391, 1016-1017. doi: 10.1016/S0140-6736(18)30557-9
• Baş Yanarateş, D. (2018). Mimaride yaratıcılığın sanat ve tasarım bağlamında bilişsel değerlemesi. Uluslararası Hakemli Tasarım ve Mimarlık Dergisi, 15, 209-232. doi: 10.17365/TMD.2018.3.2
• Behrman, P. (1997). Art in hospitals: why is it there and what is it for? The Lancet, 350, 584-585. doi:10.1016/S0140-6736(97)03019-5
• Biley, F. C. (1996). Hospitals: healing environments?. Complementary Therapies In Nursing And Midwifery, 4(2),110-115. doi: 10.1016/S1353-6117(96)80087-4
• Caspari, S., Eriksson,& K., Nåden, D. (2006). The aesthetic dimension in hospitals: An investigation into strategic plans. International Journal of Nursing Studies, 43(7), 851-859. doi: 10.1016/j.ijnurstu.2006.04.011
• Çobanoğlu, N. (2009). Görsel estetik ögelerin iyileştirici etkisi. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 29(2): 501-507
• Dalke, H.,& Matheson, M. (2007). Colour design schemes for long-term healthcare environments. London: Design Research Centre. https://eprints.kingston.ac.uk/1163/1/Dalke-H-1163.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Dalke, H., Little, J., Niemann, E., Camgoz, N., Steadman, G., Hill, S., et al. (2006). Colour and lighting in hospital design. Optics & Laser Technology, 38(4-6), 343-365. doi: 10.1016/j.optlastec.2005.06.040
• Delamothe, T. (1989). Hospital art and its problems. British Medical Journal (BMJ), 298(6681): 1164-1165.
• Devlin, A. S., & Arneill, A. B. (2003). Health care environments and patient outcomes: A review of the literature. Environment and Behavior, 35(5), 665-694.
• Dijkstra, K., Pieterse, M. E., & Pruyn, A. T. H. (2008). Individual differences in reactions towards color in simulated healthcare environments: The role of stimulus screening ability. Journal of Environmental Psychology, 28(3), 268-277.
• Ergün, G., Işık, I.,& Dikeç, G. (2016). Ülkemizdeki psikiyatri kliniklerinin tedavi edici ortam yönünden incelenmesi. Vehbi Koç Vakfı Hemşirelik Fonu tarafından desteklenmiş proje, 8-46.
• Hathorn, K.,& Nanda, U. (2008). A guide to evidence-based art (A White Paper for the Environmental Standards Council) Center for Health Design,1-22. https://www.healthdesign.org/sites/default/files/Hathorn_Nanda_Mar08.pdf sayfsından erişilmiştir.
• Iyendo, T. O.,& Alibaba, H. Z. (2014). Enhancing the hospital healing environment through art and day-lighting for user’s therapeutic process. International Journal of Arts and Commerce, 3(9), 101-119.
• Karlin, B. E., & Zeiss, R. A. (2006). Best practices: environmental and therapeutic issues in psychiatric hospital design: toward best practices. Psychiatric Services, 57(10), 1376-1378.
• Kılıç, L. (1994). Görüntü estetiği. İstanbul: Yapı kredi.
• Moss, H.,& O’Neill, D. (2014). Aesthetic deprivation in clinical settings. The Lancet, 383:1032-1033 doi: 10.1016/S0140-6736(14)60507-9
• Özdemir, T. (2005). Tasarımda renk seçimini etkileyen kriterler. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 391-401.
• Salderay, B. (2014). Sanatla kendimi keşfediyorum hamur-kil çalışmalarının eğitim ve rehabilitasyon boyutu. Ankara: Eğiten Kitap.
• Salderay, B. (2018). Hastane ortamında iyileştirme sürecine katkı sağlayan disiplinler arası bir tasarım: Kemali hoca’nın gökyüzü odası projesi. The Journal of International Lingual Social and Educational Sciences(JILSES), 4(2), 279-292.
• Stichler, J. F. (2001). Creating healing environments in critical care units. Critical Care Nursing Quarterly, 24(3), 1-20.
• Sungur Ergenoğlu,A.,& Aytuğ, A. (2007). Sağlık kurumlarında değişen paradigmalar ve iyileştiren hastane kavramının mimari tasarım açısından irdelenmesi. Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi E-Dergisi (MEGARON), 2(1), 44-63.
• Sungur Ergenoğlu, A., & Tanrıtanır, A. (2013). Genel hastanelerde kullanıcı memnuniyeti açısından hasta odalarında mimari mekân kalitesinin irdelenmesi: Gaziantep ilinde bir alan çalışması. Yıldız Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi E-Dergisi (MEGARON), 8(2), 61-75. doi: 10.5505/MEGARON.2013.09797
• Suter, E., &Baylin, D. (2007). Choosing art as a complement to healing. Applied Nursing Research, 20 (1), 32-38. doi: 10.1016/j.apnr.2005.11.004
• Urlich, R., Zimring, C., Quan, X., Joseph, A.,& Choudhary, R. (2004). The role of the physical environment in the hospital of the 21st century. The Center for Health Design. Report to The Center for Health Design for the Designing the 21st Century Hospital Project. This project is funded by the Robert Wood Johnson Foundation: 2-69
• Velioğlu, S. (2000). İnsan ve yaratma edinimi. İstanbul: Kültür.
• Wise, B. K.,& Wise, J. A. (1988). The human factors of color in environmental design: A critical review. (NASA Ames Research Centre, Moffett Field, California, 94035) Department of Psychology, The University of Washington, Washington, 60-134.