Beliren Yetişkinlerde Romantik Yalnızlığın Yordanmasında Bağlanma ve Flört Kaygısının Rolü

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 2, 517 - 542, 29.12.2020

Seda Yonar , İlkay Demır

Öz

Bu çalışmanın temel amacı beliren yetişkinlerde romantik yalnızlığın yordayıcıları olarak bağlanma boyutları ve flört kaygısının incelenmesidir. Çalışmada veriler İstanbul Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa’nın çeşitli fakültelerinde lisans düzeyinde öğrenimine devam eden ve uygun örnekleme yöntemiyle seçilen 441 beliren yetişkinin katılımıyla toplanmıştır. Katılımcılara Kişisel Bilgi Formu, Yakın İlişkilerde Yaşantılar Ölçeği-Kısa Form, Flört Kaygısı Envanteri-Ergen Formu ve Sosyal ve Duygusal Yalnızlık Ölçeği uygulanmıştır. Çalışmanın temel amacı doğrultusunda, beliren yetişkinlerin yaşlarının, cinsiyetlerinin ve kaçınan bağlanma, kaygılı bağlanma, flört kaygısı değişkenlerinden aldıkları puanların romantik yalnızlık düzeylerini anlamlı bir şekilde yordayıp yordamadığı çok yönlü hiyerarşik regresyon analizi işlemi yapılarak incelenmiştir. Regresyon analizi sonuçlarına göre; romantik yalnızlık yaşla olumsuz, kaçınma, iletişim ve beğenilmeme kaygısı ile ise olumlu yönde ilişkilidir. Diğer yandan, bu değişkenlerin romantik yalnızlığın yordanmasındaki görece katkıları incelendiğinde, kayıtsız bağlanma boyutunun modele en güçlü katkıyı yaptığı, iletişim ve beğenilmeme kaygısının modele katkısının orta düzeyde olduğu ve yaşın katkısının ise görece zayıf olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Romantik yalnızlık, Bağlanma, Flört kaygısı, Beliren yetişkinlik

Kaynakça

• Adamczyk, K., & Segrin, C. (2016). The mediating role of romantik desolation and dating anxiety in the association between interpersonal competence and life satisfaction among Polish young adults. Journal of Adult Development, 23(1), 1-10. doi: 10.1007/s10804-015-9216-3
• Allen, M., Bourhis, J., Emmers-Sommer, T., & Sahlsteind, E. (1998). Reducing dating anxiety: A meta-analysis. Communication Reports, 11(1), 49–55. doi:10.1080/08934219809367684
• Arkowitz, H., Hinton, R., Perl, J., & Himadi, W. (1978). Treatment strategies for dating anxiety in college men based on real-life practice. The Counseling Psychologist, 7(4), 41-46.
• Arnett, J. J. (2000). Emerging adulthood: A theory of development from the late teens through twenties. American Psychologist, 55(5), 469–480. doi: 10.1037//0003-066X.55.5.469
• Arnett, J. J. (2004). Emerging adulthood: The winding road from the late teens through the twenties. New York: Oxford University Press.
• Aslan-Tomaç, O. (2015). Ergenlikte flört kaygısının yordanması. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Atak, H. (2009). Big five traits and loneliness among Turkish emerging adults. International Journal of Social, Behavioral, Educational, Economic, Business and Industrial Engineering, 3(7), 1494-1498.
• Ayçiçegi-Dinn, A., & Caldwell-Harris, C. L. (2011). Individualism–collectivism among Americans, Turks and Turkish immigrants to the U.S. International Journal of Intercultural Relations,35(1), 9–16. doi:10.1016/j.ijintrel.2010.11.006
• Bartholomew, K., & Horowitz, L.M. (1991). Attachment styles among young adults: A test of a four category model. Journal of Personality and Social Psychology, 61 (2), 226-244.
• Brehm, S. Kassin, S., & Fein, S. (2002). Social psychology (5. Basım). Boston: Houghton Mifflin Company.
• Brennan, K. A., Clark, C. L., & Shaver, P. R. (1998). Self report of measurement of adult attachment: An integrative overview. J. A. Simpson ve W. S. Rholes (Ed.). Attachment Theory and Close Relationships içinde (s. 46-76). New York: The Guildford Press.
• Buluş, M. (1997). Üniversite öğrencilerinde yalnızlık. Pamukkale Eğitim Fakültesi Dergisi, 3, 82-90.
• Büyükşahin, A. (2006). Yakın ilişkilerde bağlanım: Yatırım modelinin bağlanma stilleri ve bazı ilişkisel değişkenler yönünden incelenmesi. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Chorney, D. B., & Morris, T. L. (2008). The changing face of dating anxiety: issues in assessment with special populations. Clinical Psychology: Science and Practice, 15(3), 224-238.
• Cutrona, C. E. (1982). Transition to college: Loneliness and the process of social adjustment. L. A. Peplau, & D. Pearlman (Ed.), Loneliness: A sourcebook of current theory,research and practice içinde (s. 291-309). New York: Wiley Inter-Science.
• Çapkın, M. (2012). Romantik kıskançlığın, bağlanma stilleri, benlik saygısı, kişilik özellikleri ve evlilik doyumu açısından yordanması. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çeçen, A.R. (2007). The Turkish version of the social and emotional loneliness scale for adults (SELSA-S): Initial development and validation. Social Behaviour and Personality, 35(6), 717- 734. doi: 10.2224/sbp.2007.35.6.717
• Çiftçi, Z. (2018). Üniversite öğrencilerinin algıladıkları anne baba tutumları ve flört kaygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzincan.
• Danış, M. Z., Yıldız, R., Tekin, H. E., & Alkan, P. (2017). Sosyal hizmet öğrencilerinin yalnızlık düzeyleri ve bunu etkileyen faktörler: Sakarya örneği. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 9-22.
• Demir, Y., & Kutlu, M. (2016). Üniversite öğrencilerinde sosyal etkileşim kaygısı ile mutluluk arasındaki ilişki: Yalnızlığın aracı rolü. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(1), 195-210
• Demirli, A. (2007). Cinsiyetin, bağlanma tipinin ve aile yapısının üniversite öğrencilerinin yalnızlık düzeyi üzerindeki rolü. Yüksek Lisans Tezi. Orta Doğu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Demirli, A. (2013). Algılanan ana-baba tutumları, bağlanma boyutları, yalnızlık ve umudun yapısal ilişkileri. Doktora Tezi. Orta Doğu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Deniz, M. E., Hamarta, E., & Arı, R. (2005). An investigation of social skills and loneliness levels of university students with respect to their attachment styles in a sample of Turkish students. Social Behavior and Personality, 33(1), 19-32.
• DiTommaso, E., Brannen, C., & Best, L. A. (2004). Measurement and validity characteristics of the short version of the Social and Emotional Loneliness Scale for adults. Educational and Psychological Measurement, 64(1), 99-119. doi:10.1177/0013164403258450
• DiTommaso, E., Brannen-McNulty. C., Ross. L., & Burgess, M. (2003). Attachment styles, social skills and loneliness in young adults. Personality and Individual Differences, 35(2), 303-312. doi:10.1016/s0191-8869(02)00190-3
• DiTommaso, E., & Spinner, B. (1993). The development and initial validation of the Social and Emotional Loneliness Scale for Adults (SELSA). Personality and Individual Differences, 14(1), 127-134. doi: 10.1016/0191-8869(93)90182-3
• DiTommaso, E., & Spinner, B. (1997). Social and emotional loneliness: A reexamination of Weiss' typology of loneliness. Personality and Individual Differences, 22(3), 417-427. doi: 10.1016/S0191-8869(96)00204-8
• Erözkan, A. (2009). Ergenlerde yalnızlığın yordayıcıları. İlköğretim Online, 8(3), 809-819.
• Eryılmaz, A., & Ercan, L. (2010). Beliren yetişkinlikte romantik yakınlığı başlatma: Yakınlığa karşı yalıtılmışlık mı? Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(34), 119-127.
• Feeney, J.A., & Noller, P. (1990). Attachment style as a predictor of adult romantic relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 58(2), 281-291. doi: 10.1037/0022-3514.58.2.281
• Fincham, F. D., & Cui, M. (Ed.). (2011). Romantic relationships in emerging adulthood. New York: Cambridge University Press.
• Fraley, R.C., & Shaver, P.R. (2000). Adult romantic attachment: Theoretical developments, emerging controversies, and unanswered questions. Review of General Psychology, 4(2), 132-154. doi: 10.1037//1089-2680.4.2.132
• Gizir, C. A. (2012). İlişki İnançları Ölçeği’nin uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 37-45.
• Glickman, A. R., & La Greca, A. M. (2004). The Dating Anxiety Scale for Adolescents: Scale development and associations with adolescent functioning. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 33, 566-578.
• Hayali-Emir, S. (2014). Üniversite birinci sınıf öğrencilerinin bağlanma stilleri ile stresle başa çıkma biçimleri, kendilik algıları ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Hazan, C., & Shaver, P. R. (1987). Romantic love conceptualized as an attachment process. Journal of Personality and Social Psychology, 52(3), 511-524.
• Hoover, S., Skyja, A., & Cosper, J. (1979). Correlates of college students' loneliness. Psychological Reports, 44, 1116. doi: 10.2466/pr0.1979.44.3c.1116
• İlhan, T. (2012). Üniversite öğrencilerinde yalnızlık: Cinsiyet rolleri ve bağlanma stillerinin yalnızlığı yordama güçleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(4), 2377-2396.
• Jang, M., & Kim, Y. H. (2012). The effect of group sandplay therapy on the social anxiety, loneliness and self-expression of migrant women in international marriages in South Korea The Arts in Psychotherapy, 39(1), 38-41. doi:10.1016/j.aip.2011.11.008
• Kalkan, M. (2008). Dating anxiety on adolescents: Scale development and effectiveness of cognitive-behavioral group counseling. Eurasian Journal of Educational Research, 32, 55-68.
• Kalkan, M., & Karadeniz-Özbek, S. (2011). Çocukluk çağı örselenme yaşantıları ergenlerdeki flört kaygısını yordar mı? Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 18(1), 35-44.
• Karakuş, Ö. (2012). Ergenlerde bağlanma stilleri ve yalnızlık arasındaki ilişki. Journal of Society & Social Work, 23(2), 33-46.
• Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi (30. baskı). Ankara: Nobel Akademi.
• Katalan, C. (2014). The relationships between parenting styles, attachment styles and romantic relationshıp satisfaction, romantic relationship anxiety among young Turkish adults. Yüksek Lisans Tezi. Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Keldal, G., & Atli, A. (2016). Üniversite öğrencilerinin yalnızlık düzeylerinin yordayıcısı olarak kişilik özellikleri. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 45(2), 131-146.
• Kılıç, M. (2015). Üniversite öğrencilerinin sosyal görünüş kaygıları ile benlik saygıları ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Kirkpatrick, L. A., & Hazan, C. (1994). Attachment styles and close relationships: A four-year prospective study. Personal Relationships, 1(2), 123-142. doi: 10.1111/j.1475-6811.1994.tb00058.x
• Kozaklı, H. (2006). Üniversite öğrencilerinde yalnızlık ve sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişkilerin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• LaGreca, A. M., & Mackey, E.R. (2007). Adolescents' anxiety in dating situations: the potential role of friends and romantic partners. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 36(4), 522-533. doi:10.1080/15374410701662097
• Mikulincer, M., & Shaver, P. R. (2003). The attachment behavioral system in adulthood: Activation, psychodynamics, and interpersonal processes. M. Zanna (Ed.), Advances in experimental social psychology (Vol. 35) içinde (s.53-152). New York: Academic Press.
• Mikulincer, M., & Shaver, P.R. (2007). Attachment in adulthood-structure, dynamics, and change. New York: The Guilford Press.
• Morsünbül, Ü. (2014). İnternet bağımlılığının bağlanma stilleri, kişilik özellikleri, yalnızlık ve yaşam doyumu ile ilişkisi. International Journal of Human Sciences, 11(1), 357-372. doi: 10.14687/ijhs.v11i1.2727
• Odacı, H., & Kalkan, M. (2010). Problematic Internet use, loneliness and dating anxiety among young adult university students. Computers & Education, 55(3), 1091-1097. doi: 10.1016/j.compedu.2010.05.006
• Oishi, D., Diener, E., Suh, E. M., & Lucas, R. E. (1999). Value as amoderator in subjective well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 69, 915–924. doi: 10.1111/1467-6494.00051
• Özdemir, U., & Tuncay, T. (2008). Correlates of loneliness among university students. Child and Adolescent Psychiatry and Mental Health, 2(1), 29. doi: 10.1186/1753-2000-2-29.
• Özgür, H. (2014). Lise öğrencilerinin bağlanma stilleri ve flört davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Mardin örneği). Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Pakdaman, S., Saadat, H., Shahyad, S., Ahmadi, K., & Hosseinialhashemi, M. (2016). The role of attachment styles and resilience on loneliness. International Journal of Medical Research & Health Sciences, 5(9), 268-274.
• Peplau, L.A., Miceli, M., & Morasch, B. (1982). Loneliness and self-evaluation. L.A. Peplau, & D. Perlman (Ed.) Loneliness: A Sourcebook & Current Theory, Research and Therapy içinde (s.135-151). New York: Wiley Inter-Science.
• Pietromonaco, P. R., & Feldman-Barrett, L. (2000). The internal working models concept: What do we really know about the self in relation to others. Review of General Psychology, 4(2), 155–175. doi: 10.1037111089-2680.4.2.155
• Prisbell, M. (1988) Dating competence as related to levels of loneliness. Communication Reports, 1(2), 54-59. doi: 10.1080/08934218809367465
• Russell, D., Cutrona, C. E., Rose, J., & Yurko, K. (1984). Social and emotional loneliness: an examination of Weiss's typology of loneliness. Journal of Personality and Social Psychology, 46(6), 1313-1321. doi: 10.1037/00223514.46.6.1313
• Sabiston, C. M., Sedgwick, W. A., Crocker, P. R. E., Kowalski, K. C., & Mack, D. E. (2007). Social physique anxiety in adolescence: An exploration of influences, coping strategies, and health behaviors. Journal of Adolescent Research, 22(1), 78-101. doi: 10.1177/0743558406294628
• Savcı, M., & Aysan, F. (2016). Yakın İlişkilerde Yaşantılar Ölçeği Kısa Formu’nun Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. VIII. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi. Çanakkale; 837-846.
• Sawir, E., Marginson, S., Deumert, A., Nyland, C., & Ramia, G. (2008). Loneliness and international students: An Australian study. Journal of Studies in International Education, (12)2, 148-180. doi: 10.1177/102831530729969
• Solano, C. H., Batten, P. G., & Parish, E. A. (1982). Loneliness and patterns of self disclosure. Journal of Personality and Social Psychology, 43(3), 524-531. doi:10.1037/0022-3514.43.3.524
• Tang, S., & Zuo, J. (2000). Dating attitudes and behaviors of American and Chinese college students. The Social Science Journal, 37(81), 67-78.
• Uçar, S. (2018). Beliren yetişkinlikte romantik ilişki deneyimleri. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Wei, M., Russell, D. W., Mallinckrodt, B., & Vogel, D. L. (2007). The Experiences in Close Relationship Scale (ECR)-short form: Reliability, validity, and factor structure. Journal of Personality Assessment, 88(2), 187-204. doi: 10.1080/00223890701268041
• Wei, M., Shaffer, P. A., Young, S. K., & Zakalik, R. A. (2005). Adult attachment, shame, depression, and loneliness: The mediation role of basic psychological needs satisfaction. Journal of Counseling Psychology, 52(4), 591-601. doi: 10.1037/0022 0167.52.4.591
• Weiss, R.S. (1973). Loneliness: The experience of emotion and social isolation. Cambridge, MA: MIT Press.
• Wiseman, H., Mayseless, O., & Sharabany, R. (2006). Why are they lonely? Perceived quality of early relationships with parents, attachment, personality predispositions and loneliness in first-year university students. Personality and Individual Differences, 40(2), 237-248. doi: 10.1016/j.paid.2005.05.015
• Yüksel, G. (2002). Üniversite öğrencilerinin utangaçlık düzeylerini etkileyen faktörler. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(3), 37-57.
• Zakahi, W. R., & Duran, R. L. (1985). Loneliness, communicative competence, and communication apprehension: Extension and replication. Communication Quarterly, 33(1), 50-60. doi: 10.1080/0146337850936957