1940-2020 DÖNEMİNDE NÜFUSUN EĞİTİM VE KÜLTÜR ÖZELLİKLERİ AÇISINDAN TUNCELİ İLİNİN ÜLKEDEKİ YERİ

Yıl 2021, Sayı: 13, 70 - 106, 31.10.2021

Hüseyin Şahbaz

https://doi.org/10.29157/etusbed.956902

Cited By: 4

Öz

Bu çalışmanın amacı, il olduktan sonraki süreçte Tunceli yaşayan nüfusun okuryazarlık ve en son (31 Aralık 2020) TÜİK verilerine göre de eğitim durumunun ortaya konmasıdır. Buna göre araştırmanın birinci amacı açısından konuya bakıldığında, Tunceli ilinde yaşayan nüfusun okuryazarlık oranının daima Türkiye ortalamasının altında seyrettiği görülmüştür. En son TÜİK verilerine göre eğitim durumuna bakıldığında ise sahanın (81 il içinde) ülkede; okuma yazma bilmeyenlerin oranı açısından 15., okuma yazma bilen fakat bir okul bitirmeyenlerin oranı açısından 46., ilkokul mezunlarının oranı açısından 65., ortaokul mezunlarının oranı açısından 81., lise mezunlarının oranı açısından 5., fakülte veya yüksekokul mezunlarının oranı açısından 5., yüksek lisans mezunlarının oranı açısından 25. ve doktora derecesine sahip olanların oranı açısındansa 29. sırada yer aldığı görülmektedir. Buna göre her ne kadar okuma yazma bilenlerin oranı açısından son sıralarda yer alsa da Tunceli ili, lise ve dengi meslek okulu ile fakülte veya yüksekokul mezunlarının oranı açısından ülkede oldukça iyi bir yere sahiptir. Bundan başka ilin eğitim verilerine cinsiyet açısından bakıldığında ise ataerkil toplumsal yapı sebebiyle kadınların, erkeklere nazaran daha geri planda kaldığı da görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Tunceli İli, Türkiye, Nüfus Özellikleri, Okuryazarlık, Eğitim

Kaynakça

• Arslan, M. (2009). Önsöz. M. Arslan (Ed.), Eğitim Bilimine Giriş içinde (3-4. ss.). Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Bircan, İ. ve Tekin, M. (2019). Türkiye’de okuma alışkanlığının azalması sorunu ve çözüm yolları. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 22(1), 393-410. doi: 10.1501/Egifak_0000000883
• Darkot, B. (1967). Şehir ayrımında nüfus sayısı ve fonksiyon kriterleri. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, 8(16), 3-8.
• DİE. (2001). 2000 Genel Nüfus Sayımı Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri, İl: Tunceli. Ankara: TC Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü.
• Ergün, M. (2015). Eğitim Felsefesi. Ankara: Pegem Akademi.
• Gölpek, F. (2012). Eğitim getirilerinin özel ve sosyal açıdan incelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, XIV (I), 43-53.
• İlköğretim ve Eğitim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. (2012). TC Resmî Gazete (28.261, 11 Nisan 2012).
• İlköğretim ve Eğitim Kanunu, Millî Eğitim Temel Kanunu, Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanunu, Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile 24.3.1988 Tarihli ve 3418 Sayılı Kanunda Değişiklik Yapılması ve Bazı Kâğıt ve İşlemlerden Eğitime Katkı Payı Alınması Hakkında Kanun. (1997). TC Resmî Gazete (4.306, 18 Ağustos 1997).
• Kılıç, A. F., Yurdabakan, A., Kılıç, A., Özoğlu, M., Gülabacı, M., Selçuk Süzme, P., Yıldız, R., Güzel, S., Canbolat, Y. (2015). Türk Eğitim Sistemi ve Ortaöğretim. E. Türk (Ed.), Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğü. Erişim adresi http://ogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_06/13153013_TES_ve_ORTAYYRETYM_son10_2.pdf
• Oktay, E. Y. (2014). Türkiye’de Cumhuriyet’in ilanından günümüze uygulanan nüfus politikaları. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 31-53. doi: 10.17828/yasbed.49556
• ÖSYM. Yükseköğretim ile İlgili Genel Bilgiler, Tanımlar. Erişim adresi https://www.osym.gov.tr/TR,1371/tanimlar.html
• Özgür, E. M. (1998). Türkiye Nüfus Coğrafyası, Ankara: GMC Yayınevi.
• Peran, T. ve Bilir, Y. (2007). Kalkınmada itici bir güç: eğitim. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 132-141.
• Sultana, A. (2012). Patriarchy and Women’s Subordination: A Theoretical Analysis. Arts Faculty Journal, 4, 1-18. https://doi.org/10.3329/afj.v4i0.12929
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. Cumhuriyetin İlk Dönemi Eğitim Kurumları (1921-1926) Telif ve Tercüme Heyeti. Erişim adresi https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_09/29164441_heyeti_ilmiye.pdf
• TC Anayasa Mahkemesi. 1924 Anayasası. Erişim adresi https://www.anayasa.gov.tr/tr/mevzuat/onceki-anayasalar/1924-anayasasi/
• TC MEB Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü. (2018). Yetişkinler I. Kademe Okuma Yazma Öğretimi ve Temel Eğitim Programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Tuncel, M. (2012). Tunceli. İslâm Ansiklopedisi. 41, 378-380. Ankara: TDV İSAM.
• Tunceli Vilâyetinin İdaresi Hakkında Kanun. (1935). TC Resmî Gazete (2.884, 25 Aralık 1935).
• TÜİK. (t.y.). Veri: Kapsam, Dönem ve Zamanlama. Erişim adresi https://tuikweb.tuik.gov.tr/PreIstatistikMeta.do?istab_id=201
• TÜİK. ADNKS (Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi) Sonuçları. Erişim adresi https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr
• TÜİK. Ulusal Eğitim İstatistikleri Veritabanı. Erişim adresi http://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=130&locale=tr
• Üçeçam Karagel, D. (2009). Doğu Anadolu Bölgesi Kırsalında Kadın Nüfusun Okuryazarlığı (2000). Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 8(1), 14-23.
• Yazıcı, H., Akpınar, E., Şahin, İ. F. (2011). Doğu Anadolu Bölgesi’nde hızla nüfus kaybeden tipik bir ilçe merkezi: Pülümür. Doğu Coğrafya Dergisi, 10 (13), 7-30.
• YÖK. Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi. Erişim adresi https://istatistik.yok.gov.tr/