Orta Çağ Almanya'sında Engizisyon

Yıl 2022, Sayı: 5, 6 - 23, 30.12.2022

Banu Çetin Ünal

Öz

Engizisyon kurumu Orta Çağ Avrupa’sının karanlık tarafını temsil etmektedir. Orta Çağ Avrupa’sı Engizisyon sebebiyle oldukça kötü zamanlar yaşamıştır. Bu durum, bu dönemin karanlık olarak algılanmasının nedenlerinden biridir. Hristiyanlıktan dönen ya da Kiliseye başkaldıran kişi ya da gruplar bu dönemde heretik olarak adlandırılırken Kilise ve Engizisyon, bunlara karşı sürekli bir mücadele halinde olmuştur. Çalışmamızda Orta Çağ Almanya’sının bazı bölgelerindeki heretik grupların ya da bir şekilde hedef tahtasına oturtulan grupların varlığından ve bunlara Engizisyon tarafından uygulanan cezalardan bahsettik. Özellikle Orta Çağ Almanya’sında Engizisyon tarafından işkenceye uğrayan Yahudi topluluklarının ve cadı olarak suçlanan kişilerin hangi işkencelere maruz kaldıkları üzerinde durulmuştur. Özellikle cadı olarak nitelendirilen kişilere yapılan eziyetler son derece acımasızdır. Genel olarak Orta Çağ Avrupa’sında birçok kişi cadı damgasıyla öldürülmüş olsa da bu oranın neredeyse yarısının Almanya’ya ait olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Orta Çağ, Almanya, Engizisyon, Kilise, Heretik.

Kaynakça

• Akın, Haydar, Ortaçağ Avrupası’nda Cadılar ve Cadı Avı, 3.Baskı, Phoenix, Ankara 2015.
• Aksan, Yücel, “1450-1750 Yılları Arasında Avrupa’da Cadılık”, Tarih İncelemeleri Dergisi, XXVIII / 2, 2013, s.355-368.
• Behringer, Wolfgang (Ed.), Hexen und Hexenprozesse in Deutschland, Deutscher Taschenbuch Verlag, Munich 1988.
• Behringer, Wolfgang, Hexen: Glaube, Verfolgung, Vermarktung, 2. Auflage, C.H. Beck, München 2000.
• Berktay, Fatmagül, “Avrupa’da Cadılık ve Cadı Avı: Çok Katmanlı Bir Karanlık Tarihsel Olgu”, Doğu/Batı Düşünce Dergisi, S.84, 2018, s.57-84.
• Bosworth, Lucy E., Perceptions of the Origins And Causes of Heresy in Medieval Heresiology, University of Edinburgh, Doktora Tezi, Edinburgh 1995.
• Buşgut, Hayriye, Katoliklikten Protestanlığa Luteran Reform ve Heretikler, Bursa Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bursa 2021.
• Çetin Ünal, Banu, “Avrupa’nın Felaketler Yüzyılında Bir Devrimci Olarak John Wycliffe’in Etkisi”, Ortaçağ Araştırmaları Dergisi, Vol. 2 Issue. 1, Haziran 2019, s.80-94.
• Deane, Jennifer Kolpacoff, “Archiepiscopal Inquisitions in the Middle Rhine: Urban Anticlericalism and Waldensianism in Late Fourteenth-Century Mainz”, The Catholic Historical Review, Vol. 92, No. 3, 2006, s.197-224.
• Demirci, Kürşat, “Engizisyon”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), C.11, Ankara 1995, s.238-241.
• Doğan, Cem, “Osmanlı Devleti’nde Cadı Avı Var Mıydı? (Karsılastırmalı Bir İnceleme)”, Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, Vol. 2, No. 1, Karabük 2013, s. 218-240.
• Ercan, Ferhan, Dinsel Şiddet, İstanbul 1997.
• Esgin, Mehmet, “Engizisyonun günümüze hatırlattıkları”, Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1,1, 2012, s.91-99.
• Esgin, Mehmet, “İşkence ve Engizisyon”, Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3,3, 2013, s.39-60.
• Gorham, Charles T., The Medieval Inquisition, Watts & Co, London 1918.
• Işık, Halim, “Katharlar: Balkan Kökenli, Avrupa Ortaçağında Katoliklerce Yakılarak Öldürülen Heretik Hristiyan Dinî Hareket Üzerine Bir İnceleme”, mevzu, S.2, Eylül 2019, s.279-321.
• Kirsch, J.P., “Conrad of Marburg”, The Catholic Encyclopedia, Vol.4, The Encyclopedia Press, New York 1913, s.259-260.
• Lambert, Malcolm, Ortaçağda Dinsel Sapkınlıklar, Çev. Erdem Gökyaran, Kabalcı Yayıncılık, İstanbul 2015.
• Özer, Gülnur, “Avrupa Tarihinin Akışını Değiştiren Mucize Kadınlardan Biri: Jeanne D’arc”, Uluslararası İnsan ve Toplum Bilimleri Sempozyumu, Ed. Sami Baskın, Saybilder Yayıncılık, Antalya 2018, s.166-177.
• Pavlac, Brian A., “Hammer of Witches”, Medieval Germany: An Encyclopedia, Ed. John M. Jeep, Garland Publishing, New York 2001, s.321.
• Peters, Edward (Ed.), Heresy and Authority in Medieval Europe, University of Pennsylvania Press, Philadelphia 1980.
• Pixton, Paul B., “Conrad of Marburg (ca. 1180–1233)”, Medieval Germany: An Encyclopedia, Ed. John M. Jeep, Garland Publishing, New York 2001, s.144-145.
• Roper, Lyndal, Witch Craze: Terror and Fantasy in Baroque Germany, Yale University Press, New Haven 2004.
• Ruff, Julius R., Violence in Early Modern Europe 1500-1800, Cambridge University Press, Cambridge 2001.
• Schwerhoff, Gerd, Die Inquisition: Ketzerverfolgung in Mittelalter und Neuzeit, C. H. Beck, München 2004.
• Thomsett, Michael C., The Inquisition: A History, McFarland & Company, Inc, North Carolina 2010.
• Ülgen, Pınar ve Özer, Gülnur, “Batıl İnançlarda Kadın Algısı (Öncesi ve Orta Çağ’ı ile)”, Cappadocia Journal of History and Social Sciences, Vol.10, April 2018, s.188-206.
• Ülgen, Pınar, Orta Çağ Avrupa Tarihi, 1. Baskı, Yeditepe, İstanbul 2020.
• Yavaş, Halil, “Geç Ortaçağ İngiltere’sinde Bir Devrimci Hareket: 1381 Köylü İsyanları”, Ortaçağ Araştırmaları Dergisi, C.3, S.1, Haziran 2020, s.11-21.