BÜYÜK VERİ, SOSYAL MEDYA VE ETİK: FACEBOOK ÖRNEĞİNDE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2018, Sayı: 10, 53 - 64, 28.12.2018

Yunus Ergen

Öz

Büyük Veri, çok
büyük veri setleri ve depolama tesislerinin oluşturulmasına, değiştirilmesine
ve yönetilmesine olanak sağlayan araçlara, süreçlere ve prosedürlere atıfta
bulunur. Büyük Veri, pazarlamadan eğitime, bilimden siyasete kadar hemen her
alanda kullanılmaktadır. Günümüzde Büyük Verinin oluşmasına katkı sağlayan en
önemli araçların başında ise sosyal medya platformlarının geldiği söylenebilir.
Sosyal medya platformları kullanıcıların kişisel bilgilerini paylaştıkları
mahrem alanlar olması hasebiyle birçok kişisel veriyi bünyesinde
barındırmaktadır. Söz konusu bu verilerin yeteri düzeyde korunup korunmadığı,
başka kişi veya kurumlarla paylaşılıp paylaşılmadığı etik düzlemde tartışılan
konular arasındadır. Özellikle son dönemde Facebook’un yaklaşık 50 ile 100
milyon arasındaki kullanıcının bilgisini Cambridge Analytica şirketiyle
paylaşması bu tartışmaların başka bir boyut kazanmasını sağlamıştır. Buradan
hareketle bu çalışma, büyük veri ve sosyal medya ilişkisini genel olarak
değerlendirmeyi ve bu ilişkiden doğan/doğabilecek olan etik sorunların neler
olduğunu Facebook örneği üzerinden ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Çalışmada,
Facebook’un kullanıcılarının bilgilerini paylaşmasıyla, özel yaşamın gizliliği,
mahremiyetin korunması, kişisel verilerin güvenliğinin sağlanması gibi etik
değerleri ihlal ettiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Büyük Veri, Sosyal Medya, Etik, Facebook

Kaynakça

• KaynakçaALTUNIŞIK, Remzi (2015). Büyük Veri: Fırsatlar Kaynağı mı Yoksa Yeni Sorunlar Yumağı mı?. Yildiz Social Science Review, 1(1), 45-76.BUDAK, Burak (2018a). Bilmeniz gerekenler: Cambridge Analytica hikayesi, Facebook ve büyük veri. https://webrazzi.com/2018/03/22/cambridge-analytica-hikayesi-facebook-ve-buyuk-veri/, Erişim: 24.05.2018.BUDAK, Burak (2018b). Cambridge Analytica skandalı sonrası Facebook kullanımı arttı. https://webrazzi.com/2018/05/21/cambridge-analytica-skandali-sonrasi-facebook-kullanimi-artti/, Erişim: 28.05.2018BUNNIK, Anno - CAWLEY, Anthony - MULQUEEN, Michael - ZWITTER, Andrej (2016). Big Data Challenges: Society, Security, Innovation and Ethics. London: Springer.CHANNEL 4 NEWS. (2018). Cambridge Analytica Uncovered: Secret filming reveals election tricks. https://www.youtube.com/watch?v=mpbeOCKZFfQ, Erişim: 24.05.2018.CHEN, Min - MAO, Shiwen - ZHANG, Yin - LEUNG, Victor CM (2014). Big data: related technologies, challenges and future prospects. Heidelberg: Springer.DAVIS, Kord – PATTERSON, Doug (2012). Ethics of Big Data: Balancing risk and innovation. USA: O'Reilly Media, Inc.DAVIES, Harry (2015). Ted Cruz using firm that harvested data on millions of unwitting Facebook users. https://www.theguardian.com/us-news/2015/dec/11/senator-ted-cruz-president-campaign-facebook-user-data, Erişim: 24.05.2018.DERİNÖZLÜ, Cenk (2017). Büyük Veri ve Mahremiyet. 1.Ulusal Bulut Bilişim ve Büyük Veri Sempozyumu,19-20 Ekim, Antalya.DOĞAN, Korcan - ARSLANTEKİN, Sacit (2016). Büyük Veri: Önemi, Yapısı ve Günümüzdeki Durum. DTCF Dergisi, 56(1), 15-36.DÜLGER, Ümit (2016). Büyük Veri Nedir?. Yeni Türkiye Dergisi, 22(88), 503-508.IŞIKLI, Şevki (2014). Büyük Veri, Epistemoloji ve Etik Tartışmalar. AJIT-e:Online Academic Journal of Information Technology, 5(17), 90-122.JURKIEWICZ, Carole L (2018). Big Data, Big Concerns: Ethics in the Digital Age. Public Integrity,1, 1-14.JORDAN, Sara R (2014). Beneficence and the expert bureaucracy: Ethics for the future of big data governance. Public Integrity, 16(4), 375-394.JOUHKI, Jukka - LAUK, Epp - PENTTINEN, Maija - SORMANEN, Niina - USKALI, Turo (2016). Facebook’s emotional contagion experiment as a challenge to research ethics. Media and Communication, 4(4), 75-85.NARİN, Bilge - AYAZ, Bahar - FIRAT, Feyyaz - FIRAT, Derya (2017). Büyük Veri ve Gazetecilik İlişkisi Bağlamında Veri Gazeteciliği. AJIT-e: Online Academic Journal of Information Technology, 8(30), 215-235.RAJAN, Amol (2018). Facebook's biggest challenge yet. http://www.bbc.com/news/entertainment-arts-43481330, Erişim: 28.05.2018.SORMANEN, Niina - LAUK, Epp (2016). Issues of ethics and methods in studying social media. Media and Communication, 4(4), 63-65.TWITTER. (2018). https://twitter.com/search?l=&q=deletefacebook%20since%3A2018-03-01%20until%3A2018-04-01&src=typd&lang=tr, Erişim: 26.05.2018.ÖZCAN, Barış (2018). Facebook'u silelim mi? #deletefacebook Psikografik Propaganda Teknikleri ve Cambridge Analytica. http://barisozcan.com/facebooku-silelim-mi/, Erişim: 24.05.2018.ÖZTÜRK, Şerife (2015). Sosyal Medyada Etik Sorunlar. Selçuk İletişim, 9(1), 287-311.ÖZTÜRK, Zeynel A (2018). Facebook Veri Skandalı Hakkında Her Şey!. https://www.chip.com.tr/haber/facebook-veri-skandali-hakkinda-her-sey_75100.html, Erişim: 24.05.2018.PETERS, Brad (2012). The Age of Big Data. https://www.forbes.com/sites/bradpeters/2012/07/12/the-age-of-big-data/#52da16954f66, Erişim: 05.05.2018.ÜNSAL, Burçak (2018). Facebook kişisel veri skandalı hakkında bilmeniz gereken her şey. http://digitalage.com.tr/facebook-kisisel-veri-skandali-hakkinda-bilmeniz-gereken-her-sey/, Erişim: 24.05.2018.ZADROZNY, Peter - KODALI, Raghu (2013). Big Data Analytics Using Splunk. Berkeley: Apress.ZUCKERBERG, Mark (2018). Cambridge Analytica situation. https://www.facebook.com/zuck/posts/10104712037900071, Erişim: 28.05.2018ZWITTER, Andrej (2014). Big data ethics. Big Data & Society, 1(2), 1-6.ZWITTER, Andrej (2016). The Network Effect on Ethics in the Big Data Age. Bunnik, A., Cawley, A., Mulqueen, M., & Zwitter, A. (Eds.). Big Data Challenges: Society, Security, Innovation and Ethics. London: Springer.we are social. (2018). Global Digital Report 2018. https://digitalreport.wearesocial.com/, Erişim: 24.05.2018.