ALİ BABA VE 7 CÜCELER FİLMİNDE BATILILIK TÜRKLÜK GERİLİMİ

Yıl 2019, Sayı: 12, 4 - 14, 31.12.2019

Özge Güven Akdoğan

Öz

Bu çalışmada, Batılılık ve Türklük gerilimine dair
temsiller barındıran Ali Baba ve 7
Cüceler (Cem Yılmaz, 2015) filmi, bu gerilimin tarihsel dayanakları
bağlamında analiz edilmektedir. Film, tarihsel bir çerçevede bu bu gerilimi
mizahi bir bakış açısıyla ele almaktadır. Çalışmada, bu mizahi bakış açısı,
Türkiye’nin Batı ile ilişkisindeki psikolojik konumlanışa göndermeler yapılarak
irdelenmektedir. Bu noktada, gecikmişlik hissiyatı ve bir tehdit olarak Batı
algısının filmsel anlatıda öne çıktığı vurgulanmaktadır. Anlatıda, Türk kimliği
bazen savunmacı biçimde bazen de yetersizlik hissiyatının ortaya konmasında
kullanılmaktadır. Türk kimliği savunmacı biçimde çerçevelendirilirken
milliyetçi coşkular; güçlü toplum motifi, geçmişe yapılan övgü dolu vurgular ve
Batılı olarak sunulanla alay edilmesiyle körüklenerek işlenmektedir.
Yetersizlik hissiyatı dillendirilirken ise, yabancı dil öğrenememe; özellikle
de İngilizce konuşamama ve erkeklerin kadınlarla iletişim kurma biçimlerindeki
kültürel eksiklikler işlenmektedir. Filmde aktarılan yetersizlik hissiyatında,
Batıya karşı yenilgi ve gecikmişlik duygularına karşı bir eksiklik tespiti
belirgindir. Sonuç olarak, milliyetçi refleksin Batılı olanla karşılaşmasındaki
saldırı ve savunma araçları değişebilmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Batılılık, Türklük, Ali Baba ve 7 Cüceler

Kaynakça

• AKAR, Serdar (Director). (2006). Kurtlar Vadisi Irak [Film]. Türkiye: Pana Film.
• AHISKA, Meltem (2005). Radyonun Sihirli Kapısı. Garbiyatçılık ve Politik Öznellik. İstanbul: Metis.
• ANDERSON, Benedict (2009). Hayali Cemaatler Milliyetçiliğin Kökeni ve Yayılması. çev. İskender Savaşır İstanbul: Metis.
• AYDIN, Suavi (2009). Türk Kimliğinin Yaratılması ve Ulusal Kimlik Sorunu Üzerine. Ankara: Maki Basın Yayın.
• BORA, Tanıl (2007). “Milliyetçiliğin Vatanı Neresi?”, Birikim. 213: 26-36.
• BÜKER, Seçil (2006). “Kurtlar Vadisi Irak’ta eksiği kahraman dolduruyor”, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 22: 137-156.
• CHATTARJEE, Parta (1996). Milliyetçi Düşünce ve Sömürge Dünyası. Çev. Sami Oğuz, İstanbul: İletişim Yayınları.
• ERTUĞRUL, Muhsin (Yönetmen). (1923). Ateşten Gömlek [Film]. Türkiye.
• ERTUĞRUL, Muhsin (Yönetmen). (1928). Ankara Postası [Film]. Türkiye.
• ERTUĞRUL, Muhsin (Yönetmen). (1932). Bir Millet Uyanıyor [Film]. Türkiye.
• Eurovision'da Türkiye'yi Temsil Edecek Şarkı 'Love Me Back, 22 Şubat 2012 tarihli haber. (https://www.haberler.com/eurovision-da-turkiye-yi-temsil-edecek-sarki-love-3386740-haberi/) Erişim Tarihi 17.02.2019
• GÖLE, Nilüfer (1998). Batı dışı Modernlik Üzerine Bir İlk Desen. Doğu-Batı. 1 (2): 65-73.
• GÜRBİLEK, Nurdan (2016). Kör Ayna Kayıp Şark: Edabiyat ve Endişe. İstanbul: Metis.
• HEGEL, G. W. F. (2011). Tinin Görüngübilimi. (çev.) A. Yardımlı. İstanbul: İdea.
• http://www.hurriyet.com.tr/gundem/cuvalin-rovansi-alindi-iddiasi-231323 (05.06.2004 tarihli haber). Erişim Tarihi: 22.02.2019İnalcık, Halil (1998). “Türkiye ve Avrupa: Dün ve Bugün” Doğu Batı 2: 13-35.
• KALİBER, Alper (2002). “Türk Modernleşmesini Sorunsallaştıran Üç Ana Paradigma Üzerine.” Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce. 3: 107-124.
• KAYA, İbrahim (2006). Sosyal Teori ve Geç Modernlikler. Türk Deneyimi. İstanbul: İmge Kitabevi.
• KOÇAK, Orhan (2006). “1920’lerden 1970’lere Kültür Politikaları”. Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce. Cilt 2 Kemalizm. 370-418. İstanbul: İletişim.
• KRAMER, Lloyd (1997). “Historical Narratives and the Meaning of Nationalism”, Journal of the History of Ideas, 58 (3): 525-545.
• MÜJDE, Gani (Yönetmen). (1999). Kahpe Bizans [Film]. Türkiye.
• PERTAN, Ersin (Yönetmen). (1997). Kuşatma Altında Aşk [Film]. Türkiye.
• ÖZGÜÇ, Agâh (2005). Türlerle Türk Sineması. Dönemler/Modlar/ Tiplemeler. İstanbul: Dünya Yayıncılık.
• ÖZÖN, Nijat (1995). Karagözden Sinemaya I-II, İstanbul: Kitle Yayınları.
• SCOGNAMİLLO, Giovanni; Demirhan, Metin (2005). Fantastik Türk Sineması. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• SHAYEGAN, Daryush (2002). Yaralı Bilinç, Geleneksel Toplumlarda Kültürel Şizofreni. çev. Haldun Bayrı. İstanbul: Metis Yayınları.
• TEKELİ, İlhan (2007). “Türkiye’de Siyasal Düşüncenin Gelişimi Konusunda Bir Üst Anlatı” Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce. Cilt 3: 19-24.
• YAŞİN, Cem (2006). Kurtlar Vadisi Irak Filminin Bilişsel Yapısı. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 22, 157-181.
• YERES, Artun (2005). 65 Yönetmenimizden Yerellik, Ulusallık Evrensellik Geriliminde Sinemamız. İstanbul: Donkişot Yayınları.
• YILMAZ, ATIF (Yönetmen). (1971). Battal Gazi Destanı [Film]. Türkiye.
• YILMAZ, Cem (Yönetmen). (2015). Ali Baba ve 7 Cüceler [Film]. Türkiye: CMYLMZ Fikir Sanat.