ADULT INDIVIDUAL DIAGNOSED WITH LYMPHOMA NURSING CARE BY ROY ADAPTATION MODEL

Yıl 2021, Cilt: 30 Sayı: 2, 230 - 237, 15.09.2021

Ezgi Yıldız , Şerife Karagözoğlu

https://doi.org/10.34108/eujhs.856076

Öz

The treatment process of cancer affects the life of an individual physiologically, psychologically, and socially. In this study, a patient who was admitted to the hematology service of a university hospital with the diagnosis of diffuse large B-cell lymphoma (Stage-IV) was evaluated. Nursing care was provided to the patient in the hospital in line with the modes of adaptation included in the Roy Adaptation Model, and the patient's adaptation with the disease and treatment process the patient needs were supported by home visits after discharge. İ.T. received a total of 6 cycles of chemotherapy treatment at 3-week intervals. The patient was hospitalized for 4 days for each chemotherapy cure. İ.T. was evaluated according to the four adaptation areas of the Roy Adaptation Model every day he was hospitalized. Throughout the treatment, the patient was diagnosed with nausea and acute pain in physiologic mode, deteri- oration in the body image in self-concept mode, ineffective role performance in role function mode, and changes in family processes in interdependence mode and provided with appropriate nursing interventions. By planning a home visit after each discharge, a total of 5 training sessions, each of which lasted 60 minutes, were provided for four modes of adaptation. Counseling was provided by telephone, in addition to the interview determined when needed. Written and verbal consent of the patient was obtained. According to the results of the study, positive progress was made in all Roy Adaptation Model adaptation modes of the patient who received diffuse large B-cell lymphoma, and it was concluded that the use of Roy Adaptation Model was appropriate for the systematic and holistic evaluation of the patient.

Anahtar Kelimeler

Lymphoma, nursing care, Roy adaptation model

LENFOMA TANISI ALAN YETİŞKİN BİREYİN ROY ADAPTASYON MODELİNE GÖRE HEMŞİRELİK BAKIMI

Öz

Kanserin tedavi süreci bireyin hayatını fizyolojik, psikolojik ve sosyal alanlarda etkilemektedir. Bu çalışmada, bir üniversite hastanesinin hematoloji servisine Diffüz Büyük B Hücreli Lenfoma (Evre- IV) tanısı alarak yatışı yapılan bir olgu değerlendirilmiştir. Hastaya Roy Adaptasyon Modeli’nde yer alan uyum alanları doğrultusunda hastanede hemşirelik bakımı verilmiş olup, taburculuk sonrasında ev ziyaretleri yapılarak gereksinim duyduğu eğitimler ile hastalık ve tedavi sürecine uyumu desteklenmiştir. İ.T. 3 hafta aralıklarla toplamda 6 kür kemoterapi tedavisi almıştır. Her kemoterapi kürü için hastanede 4 gün yatışı olmuştur. İ.T. hastaneye her yatışında her gün Roy Adaptasyon Modeli’nin dört uyum alanına göre değerlendirilmiştir. Hastaya tedavi boyunca fizyolojik uyum alanına yönelik bulantı ve akut ağrı; benlik kavram uyum alanına yönelik beden imgesinde bozulma; rol fonksiyon uyum alanına yönelik etkisiz rol performansı ve karşılıklı bağlılık uyum alanına yönelik aile süeçlerinde değişiklik hemşirelik tanıları konulmuş ve uygun hemşirelik girişimleri sağlanmıştır. Her taburculuk sonrası 1 kez ev ziyareti planlanarak 60 dakika sürecek şekilde dört uyum alanına yönelik toplam 5 kez eğitim verilmiştir. Gereksinim duyduğunda belirlenen görüşme dışında telefon ile danışmanlık sağlanmıştır. Bireyden yazılı ve sözlü olarak bilgilendirilmiş olur alınmıştır. Çalışma sonucuna göre, Diffüz Büyük B Hücreli Lenfoma tanısı alan hastanın tüm Roy Adaptayon Modeli uyum alanlarında olumlu önde bir ilerleme sağlanmış, hastanın sistematik ve bütüncül değerlendirilmesi için Roy Adaptasyon Modeli’nin kullanımının uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik bakımı, lenfoma, roy adaptasyon modeli

Kaynakça

• 1. Lymphoma Research Foundation. [Internet]. 2020. [Erişim Tarihi: 10.11.2020]. Erişim adresi: https://lymphoma.org/aboutlymphoma/nhl/dlbcl/
• 2. American Canser Society. [Internet]. 2020. [Erişim Tarihi: 10.11.2020]. Erişim adresi: https://www.cancer.org/cancer/non-hodgkin-lymphoma/treating/b-cell-lymphoma.html
• 3. Ferhanoğlu B, Özbalak M. Difüz Büyük B Hücreli Lenfoma. Hematolog. 2013;3(2):355-82.
• 4. Singh R, Dubey AP, Rathore A, Kapoor R, Sharma, D, Kumar Singh N, Maggo S. Diffuse Large B-Cell Lymphoma-Review. J Med Sci. 2018:38(4):137 43.
• 5. Gogia A, Das CK, Kumar L, Sharma A, Tiwari A, Sharma MC, ve ark. Diffuse large B-cell lymphoma: An institutional analysis. South Asian J Cancer. 2018;7(3):200-2.
• 6. Fawcett J. Using the Roy Adaptation Model to Guide Research and/or Practice: Construction of Conceptual Theoretical-Empirical Systems of Knowledge. 2009; 9(3):297-306.
• 7. Kacaroğlu Vicdan A. Hemşirelik Bakımında Model Kullanımına Bir Örnek: Modifiye Radikal Mastektomi Olmuş Bir Bayanın, Roy Adaptasyon Modeline Göre İncelenmesi. Maltepe Üniversitesi Bilim ve Sanat Dergisi. 2010;2(3):106-18.
• 8. McCurry MS, Hunter Rewell S, Roy C. Knowledge For the Good of The Invidual and Socienty: Linking Philosophy, Disciplinary Goals, Theory and Practice. Nursing Philosophy. 2010;11(1):42-52.
• 9. Roy C. Theory Adaptation Model. Upper Saddle River. New Jersey: Pearson Education.
• 10. Kacaroğlu Vicdan A, Karabacak BG. Hemşirelik Modellerinden: Roy Adaptasyon Modeli. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014;5(4):255-59.
• 11. Roy C. Extending the Roy adaptation model to meet changing global needs. Nurs Sci Q. 2011;24(4):345-51.
• 12. Phillips KD. Harris R. “Roy’s adaptation model in nursing practice”. Alligood MR, Tomey AM, editors. Nursing theory: utilization and application. United States: Elsevier Mosby; 2014.
• 13. Gürlek Kısacık Ö, Ciğerci Y. Dil Kanseri Nedeniyle Hemiglossektomi Olan Bireye Roy Uyum Modeline Temellendirilmiş Hemşirelik Yaklaşımı. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2019;16(3):268-75.
• 14. Yoldaş G, Yıldırım Y, Fadıloğlu Ç, Şenuzun Aykar F. Esansiyel Hipertansiyon’u Olan Bir Hastada Roy Adaptasyon Modeline Göre Hemşirelik Yaklaşımı. Turk J Cardiovasc Nurs. 2019;10(21):33–9.
• 15. Uzun Ş. Sister Callistta Roy: Adaptasyon Modeli. Karadağ A, Çalışkan N, Baykara ZG, editors. Hemşirelik Teorileri ve Modelleri. İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık; 2017.
• 16. Sayar S, Vural F. Rektum Kanseri Nedeni ile Kolostomi Açılan Olgunun Roy Uyum Modeli’ne Göre Hemşirelik Bakımı. Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2017;9(1): 91-8.
• 17. Ordin Y, Karayurt Ö, Wellard S. (2013). Investigation of adaptation after liver transplantation using Roy’s Adaptation Model. Nursing and Health Sciences. 2013;15(1):31-8.
• 18. Masters K. Framework for Professional for Nursing Practice. 2019. [Erişim Tarihi: 01.05.2019]. Erişim adresi: http://samples.jbpub.com/9781449691509/81982_CH02_Pass1.pdf.
• 19. Yıldız E, Dedeli Ö, Çınar Pakyüz S. Kanser Hastalarına Bakım Veren Aile Üyelerinin Bakım Yükü ve Yaşam Kalitesinin İncelenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2016:13(3):216-25.
• 20. Kacaroğlu Vicdan A, Demirel T. Histerektomi Sonrası Hemşirelik Bakımında Roy Adaptasyon Modelinin Kullanımı. Uluslararası Hakemli Kadın Hastalıkları ve Anne Çocuk Sağlığı Dergisi. 2015:2(2):1-10.
• 21. Rosińczuk J. Kołtuniuk A, Górska M, Uchmanowicz I. The Application of Callista Roy Adaptation Model in the Care of Patients with Multiple Sclerosis – Case Report. The Journal of Neurological and Neurosurgical Nursing. 2015;4(3):121-29.
• 22. Seah XY, Tham XC. Management of Bulimia Nervosa: A Case Study with the Roy Adaptation Model. Sage Journals. 2015;28(2):136-41.
• 23. Tosun Ö, Kadiroğlu T. Tip I Diyabetes Mellitusu Olan Adölesanın İnsülin Pompası Uyum Sorunlarının Çözümünde Model Kullanımı: Roy Adaptasyon Modeli. Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016;25(3):165-69.
• 24. Arslan S, Burucu R. Parkinson Tanısı Almış Bir Olgunun “Roy Uyum Modeli” Kullanılarak Hemşirelik Bakımının Planlanması. Clinical Experimental Health Sciences. 2017;7(1):36-8.
• 25. Yeşilçınar İ., Acavut G., Şahin E. Perinatal Kayıp Yaşayan Kadına Yönelik Roy Uyum Modeline Göre Hazırlanan Hemşirelik Bakım Planı. EGE HFD. 2019;35(2):85-92.
• 26. Yılmaz M, Yılmaz P. Bariatrik Cerrahi Geçiren Hastaların Roy’un Uyum Modeline Göre Değerlendirilmesi: İki Olgu Sunumu. HUHEMFAD. 2019;6(1):65-73.
• 27. Eren H, Durmuş İ. Kemoterapi Alan Mide Kanserli Bir Vakanın Roy Adaptasyon Modeli’ne Göre Hemşirelik Bakımı. Selçuk Tıp Dergisi. 2019;35(1):58-62.
• 28. Topal Hançer A, Yılmaz M. Kök Hücre Tedavisi Yapılan Periferik Arter Hastalarının Roy Uyum Modeli’ne Göre Değerlendirilmesi: İki Olgu Sunumu” Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2020;12(1):166-72.
• 29. Akçay D, Gözüm S. Kemoterapi Alan Meme Kanserli Hastalarda, Kemoterapinin Yan Etkilerine İlişkin Verilen Eğitim ve Evde İzlemin Yaşam Kalitesine Etkisinin Değerlendirilmesi. The Journal of Breast Health. 2012;8(4):191-99.
• 30. Tarakçıoğlu Çelik GH. Onkoloji Hemşireliğinde Semptom Yönetimi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016;5(4):93-100.
• 31. Kuzu A, Bayraklı B, Ergöl Ş. Yatarak ve Ayaktan Kemoterapi Alan Kanser Hastalarında Depresyon ve Etkileyen Faktörler. Journal of Human Sciences. 2016;13(3):5223-33.
• 32. Bahrami M, Mohamadirizi M, Mohamadirizi S, Hosseini SA. Evaluation of body image in cancer patients and its association with clinical variables. J Educ Health Promot. 2017;6(1):1-5.