DİYABET TANISI ALMIŞ BİREYLERDE PARMAK DELME VE İNSÜLİN ENJEKSİYONU YAPMA KORKUSUNUN TEDAVİYE UYUM ÜZERİNE ETKİSİ

Yıl 2022, Cilt: 31 Sayı: 1, 51 - 59, 28.03.2022

Merve Dağdelen Gamze Muz , Rabiye Çırpan

https://doi.org/10.34108/eujhs.904283

Cited By: 2

Öz

Bu çalışma, Diyabet tanısı almış bireylerin parmak delme ve insülin enjeksiyonu yapma korkusunun tedaviye uyum üzerine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışma, Kasım 2018- Nisan 2019 tarihleri arasında 450 diyabetli birey ile yürütülmüştür. Verilerin toplanmasında; anket formu, Diyabetlilerde Kendi Kendine Enjeksiyon ve Test Yapma Korkusu Sorgulama Formu ve Tip 2 Diyabet Tedavisinde Hasta Uyum Ölçeği kullanılmıştır. Çalışmada bireylerin yaş ortalamasının 61.71±10.39 olduğu, %62.4'ünün kadın, %38.4'nün tanı yılının 10 yıl ve üzeri olduğu ve %57.3'ünün evde kan şekeri ölçümü yaptığı tespit edilmiştir. Kurulan regresyon modelinde bireylerin Tip 2 Diyabet Tedavisinde Hasta Uyum Ölçeği toplam puanı üzerine etki eden kendi kendine enjeksiyon yapma korku puanının istatistiksel olarak anlamlı olmadığı(p>0.05) ve kendi kendine test yapma ölçüm puanlarının etkisinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu belirlenmiştir (p<0.05).Kendi kendine test yapma korkusunun tedaviye uyum üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir. Bu nedenle bireylerin yaşadığı korkuların hemşireler tarafından detaylı bir şekilde ele alınması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Diyabet, parmak delme korkusu, enjeksiyon yapma korkusu, tedaviye uyum

THE EFFECT OF THE FEAR OF FINGER PUNCHING AND INSULIN INJECTION ON ADMINISTRATION TO THE TREATMENT IN INDIVIDUALS WITH A DIABETES DIAGNOSIS

Öz

This study was conducted with the aim of assessing the effects of diabetic individuals’ fears of finger lancing and insulin injection on treatment compliance.The study was conducted with 450 individuals with diabetes between November 2018 and April 2019. Patient information form, Diabetes Fear of Self Injecting and Self-testing Questionnaire-D-FISQ and Patient Compliance Scale in the Treatment of Type 2 Diabetes were used in data collection. It was determined that the mean age of the individuals was 61.71±10.39, 62.4% were women, 38.4% were diagnosed 10 years ago or more, and 57.3% had been measuring blood glucose at home. In the regression model, it was determined that the self-injection fear score, which affects the total score of the Patient Adherence Scale in the Treatment of Type 2 Diabetes, was not statistically significant (p>0.05).The effect of the self-test measurement scores was statistically significant (p<0.05). It has been determined that fear of injection has an effect on adherence to treatment. For this reason, it is recommended that the fear of injection should be handled in detail by the nurses.

Anahtar Kelimeler

Diabetes, fear of finger lancing, fear of self-injection, treatment compliance

Kaynakça

• 1. Olgun N, Aslan FE, Coşansu G, Çelik S. Diabetes Mellitus. In: Eti Arslan F, Karadakovan A (eds), Dahili ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım. Nobel Kitabevi, İstanbul 2011; ss 817-856.
• 2. Olgun N. Diyabet (Tip 2) ve Bakım. In: Durna Z (eds), Kronik hastalıklar ve Bakım. Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul 2012; ss.291-303
• 3. International Diabetes Federation Diabetes Atlas. 6th Edition, 2013. https://www.idf.org/component/attachments/attachments.html?id=811. Erişim Tarihi: 5 Ağustos 2018.
• 4. T.C. Sağlık Bakanlığı. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Türkiye Diyabet Programı (2015-2020), http://beslenme.gov.tr/content/files/diyabet/turkiyediyabetprogrami.pdf. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2018
• 5. Satman I, Yilmaz T, Sengül A, et al. Population-based study of diabetes and risk characteristics in Turkey: results of the Turkish diabetes epidemiology study (TURDEP). Diabetes Care. 2002; 25(9):1551-1556.
• 6. Satman I, Omer B, Tutuncu Y, et al. TURDEP-II Study Group. Twelve-year trends in the prevalence and risk factors of diabetes and prediabetes in Turkish adults. Eur J Epidemiol. 2013; 28(2):169-180.
• 7. American Diabetes Association. Standards of medical care in diabetes. Diabetes Care. 2013; 36:11-66.
• 8. Muslu L, Ardahan M. Kan şekeri regülasyonunda hemşirelik bakımının önemi.ACU Sağlık Bil Derg 2018; 9(4):344-348
• 9. Turan E, Kulaksızoğlu M. Tip 2 diyabet tedavisinde güncel yaklaşımlar. Okmeydanı Tıp Dergisi 2015; 31(ek sayı), 86-94.
• 10. Fu AZ, Qiu Y, Radican L. Impact of fear of insulin or fear of injection on treatment outcomes of patients with diabetes. Curr Med Res Opin 2009; 25(6):1413-20.
• 11. Berlin I, Bisserbe JC, Eiber R, et al. Phobic symptoms, particularly the fear of blood and injury, are associated with poor glycemic control in type I diabetic adults. Diabetes Care 1997; 20(2):176-178.
• 12. Rubin RR, Peyrot M, Kruger DF, Travis LB. Barriers to insulin injection therapy: patient and health care provider perspectives. Diabetes Educ 2009; 35(6):1014-22.
• 13. Ong WM, Chua SS, Ng CJ. Barriers and facilitators to self-monitoring of blood glucose in people with type 2 diabetes using insulin: a qualitative study. Patient Prefer Adherence 2014; 8:237-46.
• 14. Nakar S, Yitzhaki G, Rosenberg R, Vinker S. Transition to insulin in Type 2 diabetes: family physicians’ misconception of patients’ fears contributes to existing barriers. J Diabetes Complications 2007; 21(4):220-6.
• 15. İstek N, Karakurt P. Global Bir Sağlık Sorunu: Tip 2 Diyabet ve Öz-Bakım Yönetimi. G.O.P. Taksim E.A.H. JAREN. 2018; 4(3):179-182.
• 16. Çelik S, Kelleci M, Satman İ. Bazal-Bolus insülin tedavisi kullanan tip 2 diyabetlilerin kan şekeri ölçüm yönetimi ve uyumun önündeki engeller. Beslenme ve Diyet Dergisi 2017;45(1):20-27.
• 17. Fisher WA, Kohut T, Schachner H, Stenger P. Understanding self-monitoring of blood glucose among individuals with type 1 and type 2 diabetes. An information-motivation-behavioral skills analysis. Diabetes Educ 2011; 37(1):85-94
• 18. Hortensius J, Kars MC, Wierenga WS, et al. Perspectives of patients with type 1 or insulin treated Type 2 diabetes on self-monitoring of blood glucose: a qualitative study BMC Public Health 2012;12(1):167.
• 19. Mollema ED, Snoek FJ, Pouwer F, et al. Diabetes Fear of Injecting and Self-Testing Questionnaire: a psychometric evaluation. Diabetes Care 2000; 23(6):765-9.
• 20. Gençöz T. Korku sebepleri, sonuçları ve baş etme yolları. Kriz Dergisi 1998; 6(2):9-16.
• 21. Celik S, Pınar R. Diyabetli bireylerde insülin enjeksiyon ve parmak delme korkusu. Journal of Psychiatric Nursing 2014; 5(2):104-108.
• 22. Faul F, Erdfelder E, Lang, AG, Buchner A. G*Power 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behavior Research Methods 2007; 39(2): 175-191.
• 23. Snoek FJ, Mollema ED, Heine RJ, et al. Development and validation of the diabetes fear of injecting and self-testing questionnaire (D-FISQ): first findings. Diabetes Med. 1997; 14(10):871e6
• 24. Çelik S. Diyabetlilerde Kendi Kendine Enjeksiyon ve Test Yapma Korkusu Formunun Türkçeye Adaptasyonu ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul 2010.
• 25. Celik S, Pinar, R. Psychometric evaluation of a Turkish version of the diabetes fear of self-injecting and self-testing questionnaire (D-FISQ). Asian Nursing Research 2016;10(3):195-200.
• 26. Demirtaş A. Tip 2 Diabetes Mellitus Tedavisinde Hasta Uyumunun Değerlendirilmesine Yönelik Yeni Bir Ölçek Oluşturulması. Doktora tezi, Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Ankara 2014.
• 27. Demirtaş A, Akbayrak N. Development of an assessment scale for treatment compliance in type 2 Diabetes Mellitus in Turkish population: Psychometric evaluation. International Journal of Nursing Sciences 2017; 4(3):244-251.
• 28. Napitupulu D, Rahim R, Abdullah D, et al. Analysis of student satisfaction toward quality of service facility. In Journal of Physics: Conference Series, IOP Publishing 2018; 954 (1): 012019.
• 29. Care FRAM., Subagio, BS, Rahman H. Porous concrete basic property criteria as rigid pavement base layer in indonesia. In MATEC Web of Conferences, EDP Sciences 2018; 147:02008.
• 30. Polonsky WH, Fisher LF, Guzman S, et al. Psychologial insulin resistance in type 2 diabetes: The scop of the problem. Diabetes Care 2005; 28(10):2543-2545.
• 31. Al Hayek AA, Robert AA, Babli S, et al. Fear of self-injecting and self-testing and the related risk factors in adolescents with type 1 diabetes: a cross-sectional study. Diabetes Therapy 2017; 8(1):75-83.
• 32. Bayrak B. Diyabetli Bireylerde İnsülin Enjeksiyonu, Parmak Delme Korkusu ve Metabolik Kontrol Değişkenlerinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Manisa, 2019.
• 33. Yüksel M. Tip 2 Diyabetli Bireylerde Tedaviye Uyum ve Hipoglisemi Korkusu. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Antalya,2020.
• 34. Meneilly GS, Knip A, Miller DB, et al. Diabetes in older people (2018 Clinical Practice Guidelines) Canadian, Journal of Diabetes. 2018; 42 (Suppl 1):283-95.
• 35. Tanwani LK. Insulin therapy in the elderly patient with diabetes. The American Journal of Geriatric Pharmacotherapy. 2011;9(1):24-36.