BULANIK TOPSIS YÖNTEMİ İLE ALIŞVERİŞ MERKEZİ KURULUŞ YERİ SEÇİMİ: UŞAK İLİNDE BİR UYGULAMA

Yıl 2014, Cilt: 3 Sayı: 2, 103 - 132, 01.12.2014

Mustafa Soba Ali Şimşek , Mustafa Bayhan

Öz

Şehirleşme arttıkça insanların boş zamanları azalmaktadır. Şehirleşme sürecinde insanlar, boşzamanlarını en etkin ve verimli şekilde geçirmek istemektedirler. Müşteri istek ve ihtiyaçlarınınhızlı değişime çabuk cevap vermesi gereken işletmeler günümüzde alışveriş merkezlerineyönelmektedirler. Bu çalışmada, Bulanık TOPSIS yöntemi kullanılarak Uşak ilinde en uygun yenibir alışveriş kuruluş yerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda Uşak ilisınırları içinde; Ankara yolu, İzmir yolu, Çivril yolu, Ulubey yolu, Elmalıdere ve Halk Konutlarıçevresi olmak üzere altı alternatif kuruluş yeri belirlenmiştir. Alternatifleri değerlendirilmesi vekriterlerinin Yatırım maliyetleri, binanın fiziksel şartları, ulaşım ve rakip sayısı önemdeğerlerinin belirlenmesi için 6 karar vericinin görüşlerine başvurulmuştur. Değerlendirme vehesaplamalar sonucunda, Uşak ilinde İzmir yolu üzerine bir alışveriş merkezi kurulması en uygunkuruluş yeri olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Alışveriş Merkezi, Kuruluş Yeri Seçimi, Bulanık Mantık, Bulanık TOPSIS

CHOOSING THE PLACE OF THE SHOPPING CENTRE WITH FUZZY TOPSIS METHOD: AN APPLICATION IN THE CITY, UŞAK

Öz

As long as the urbanization increases, the free time of human decreases. People in the process of urbanization would like to enjoy their free time effectively and efficiently. Businesses which need to respond quickly to the rapid changes of customer requests and requirements are nowadays heading for shopping centers. In this study, the most proper place for shopping center among 6 alternatives in Uşak will be determined using Fuzzy TOPSIS method. In the way of this aim 6 alternatives are; Ankara route, İzmir route, Çivril route, Ulubey route, Elmalıdere and Halk Konutları rounds. In considering for alternatives 6 decision makers are asked for determining of importance weight. Criteria are as cost of Project, physical condition of building, transportation and the number of rivals. In consequence, İzmir route was determined in selecting optimal place for Shopping Centre in Uşak

Anahtar Kelimeler

Shopping Centre, Selection of Place, Fuzzy Logic, Fuzzy TOPSIS

Kaynakça

• Alp, S. ve Gündoğdu, C. E. (2012), “Kuruluş Yeri Seçiminde Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi Uygulaması”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1): 7-25.
• Athawale, V. M. ve Chakraborty, S. (2010), “Facility Location Selection using PROMETHEE II Method”, Proceedings of the 2010 International Conference on Industrial Engineering and Operations Management Dhaka, Bangladesh, 9-10 Ocak: 59-64.
• Awasthi, A., Chauhan, S. S. ve Omrani, H. (2011), “Application Of Fuzzy TOPSIS in Evaluating Sustainable Transportation Systems”, Expert Systems with Applications, 38(10): 12270-12280.
• Bayar, R. (2005), “CBS Yardımıyla Modern Alışveriş Merkezleri İçin Uygun Yer Seçimi: Ankara Örneği”, Coğrafi Bilimler Dergisi, 3(2): 19-38.
• Bellman, B. E. ve Zadeh, L. A. (1970), “Decision-Making in A Fuzzy Environment”, Management Science, 17(4): 141–164.
• Boa, Q., Ruan, D., Shen, Y., Hermans, E. ve Janssens, D. (2012), “Improved Hierarchical Fuzzy TOPSIS For Road Safety Performance Evaluation”, Knowledge-Based Systems, 32: 84-90.
• Boran, F. E. (2011), “An Integrated Intuitionistic Fuzzy Multi Criteria Decision Making Method for Facility Location Selection”, Mathematical and Computational Applications, 16(2): 487-496.
• Büyüközkan, G. ve Çifçi, G. (2012), “A Novel Hybrid MCDM Approach Based on Fuzzy DEMATEL, Fuzzy ANP and Fuzzy TOPSIS to Evaluate Green Suppliers”, Expert Systems with Applications, 39(3): 3000-3011.
• Cebeci, U. ve Beskese, A. (2002), “An Approach to the Evaluation of Quality Performance of the Companies in Turkey”, Managerial Auditing Journal, 17(1/2): 92-100.
• Chebat, J. C., Gelinas-Chebat, C. ve Therrien, K. (2005), “Lost in A Mall, The Effects of Gender, Familiarity with The Shopping Mall and The Shopping Values on Shoppers’ Way Finding Processes”, Journal of Business Research, 58(11): 1590-1598.
• Chen, C.-T. (2000), “Extensions of the TOPSIS For Group Decision-Making Under Fuzzy Environment”, Fuzzy Sets and Systems, 114(1): 1-9.
• Chen, C.-T. (2001), “A Fuzzy Approach to Select the Location of The Distribution Center”, Fuzzy Sets and Systems, 118(1): 65-73.
• Chen, C.-T., Lin, C.-T. ve Huang, S.-F. (2006), “A Fuzzy Approach for Supplier Evaluation and Selection in Supply Chain Management”, International Journal of Production Economics, 102(2): 289-301.
• Cheng, E. W. L., Li, H. ve Yu, L. (2007), “A GIS Approach to Shopping Mall Location Selection”, Building and Environment, 42(1): 884-892.
• Chou, S.-Y., Chang, Y.-H. ve Shen, C.-Y. (2008), “A Fuzzy Simple Additive Weighting System Under Group Decision-Making For Facility Location Selection With Objective/Subjective Attributes”, European Journal of Operational Research, 189(1): 132-145.
• Chou, T.-Y. ve Liang, G.-S. (2001), “Application of a Fuzzy Multi-Criteria Decision-Making Evaluation”, Maritime Policy&Management, 28(4): 375-392. Model for Shipping Company Performance
• Chou, T.-Y., Hsu, C.-L. ve Chen, M.-C. (2008), “A Fuzzy Multi-Criteria Decision Model for International Tourist Hotels Location Selection”, International Journal of Hospitality Management, 27(2): 293-301.
• Cinnioğlu, H. (2006), Otel İşletmeleri’nde Yatırım Projeleri’nin Ekonomik Yönden Hazırlanması ve Kuruluş Yeri Seçimi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Çınar, N. T. (2010), “Kuruluş Yeri Seçiminde Bulanık TOPSIS Yöntemi ve Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama”, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(18): 37-45.
• Demirel, T., Demirel, N. Ç. ve Kahraman, C. (2010), “Multi-Criteria Warehouse Location Selection Using Choquet Integral”, Expert Systems with Applications, 37(5): 3943-3952.
• Deng, H. (1999), “Multi-criteria Analysis With Fuzzy Pairwise Comparison”, International Journal of Approximate Reasoning, 21(3): 215-231.
• Ecer, F. (2007), “Bulanık Ortamlarda Mağaza Kuruluş Yerlerinin Değerlendirilmesi: Bir Karar Verme Aracı Olarak Bulanık TOPSIS Yöntemi”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1): 143-170.
• Eleren, A. (2006), “Kuruluş Yeri Seçiminin Analitik Hiyerarşi Süreci Yöntemi ile Belirlenmesi; Deri Sektörü Örneği”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(2): 405-416.
• Eleren, A. (2007), “Kuruluş Yeri Seçiminin Fuzzy TOPSIS Yöntemi İle Belirlenmesi: Deri Sektörü Örneği”, Akdeniz İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(13): 280-295.
• Ertuğrul, İ. (2010), “Fuzzy Group Decision Making for the Selection of Facility Location”, Group Decision and Negotiation, 20(6): 725-740.
• Ertuğrul, İ. ve Karakaşoğlu, N. (2008), “Comparison of Fuzzy AHP and Fuzzy TOPSIS Methods for Facility Location Selection”, The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 39(7/8): 783-795.
• Ertuğrul, M. S. (1998), “Otel İşletmelerinde Kuruluş Yeri Seçimi: İstanbul’daki Dört ve Beş Yıldızlı Oteller ile İlgili Bir Alan Çalışması”, Anatolia: Turizm Araştırma Dergisi, 9(2): 33-38.
• Herrera, F., Herrera-Viedma, E. ve Verdegay, J. L. (1996), “A Model of Consensus in Group Decision Making under Linguistic Assessments”, Fuzzy Sets and Systems, 78(1): 73-87.
• Hu, Y., Wu, S. ve Cai, L. (2009), “Fuzzy Multi-criteria Decision-making TOPSIS for Distribution Center Location Selection”, Networks Security, Wireless Communications and Trusted Computing, 25-26 Nisan: 707
• Kaboli, A., Aryenazhad, M. B., Shahanaghi, K. ve Moghaddam, R. T. (2007), “A Holistic Approach Based On MCDM For Solving Location Problems”, International Journal of Engineering, 20(3): 251-262.
• Kahraman, C., Raun, D. ve Doğan, İ. (2003), “Fuzzy Group Decision-Making For Facility Location Selection”, Information Sciences, 157: 135-153.
• Kahya, E. (2003), İnsangücü Seçiminde Bulanık Uzman Sistemler Yardımı ile İş Başvuru Formlarının Değerlendirilmesi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Kangari, R. ve Riggs, L., S. (1989), “Construction Risk Assessment by Linguistics”, IEEE Transactions on Engineering Management, 36(2): 126-131.
• Karakaş, E. (2002), “Kuruluş Yeri Açısından Doğan Erdil Yağ Fabrikası (Elazığ)”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2): 47-62.
• Knight, K. G. (2001), A Fuzzy Logic Model for Predicting Commercial Building Design Cost Overruns, (Master of Science), Construction Engineering and Management, University of Alberta, Canada.
• Köksal, Y. ve Emirza, E. (2011), “Kuruluş Yeri Açısından Cadde ve Alış Veriş Merkezi Mağazacılığının Karşılaştırılması: Ankara İlinde Bir Araştırma”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16): 75-87.
• Krajewski, L. I., Pitzman, L. P. ve Malhotra, M. K. (2013), Üretim Yönetimi: Süreçler ve Tedarik Zincirleri (Operations Management: Processes and Supply Chains), (Çeviren: Birgül, S.), 9. Basımdan Çeviri, Nobel Yayıncılık (Pearson Edition), Ankara.
• Lee, K. H. (2005), First Course on Fuzzy Theory and Applications, Springer, Germany.
• Mahapatra, S. ve Mahapatra, S. S. (2009), “A Fuzzy Multi-Criteria Decision Making Approach for Supplier Selection in Supply Chain Management”, African Journal of Business Management, 3(4): 168 -177.
• Mucuk, İ. (2006), Temel İşletme Bilgileri, Türkmen Kitabevi Yayıncılık, İstanbul.
• Ömürbek, N., Üstündağ, S. ve Helvacıoğlu, Ö. C. (2013) “Kuruluş Yeri Seçiminde Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) Kullanımı: Isparta Bölgesi’nde Bir Uygulama”, Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(21): 101
• Özcan, B. (2007), “Rasyonel Satın Alma ve Boş Zaman Sürecine Ait Alışveriş Eylemlerinin Birlikte Sergiledikleri Mekanlar: Alışveriş Merkezleri”, Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2): 39-68.
• Özdağoğlu, A. (2008), “Tesis Yeri Seçiminde Farklı Bir Yaklaşım: Bulanık Analitik Serim Süreci”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(1): 421-451.
• Öztürk, B. A. ve Başkaya, Z. (2011), “Bulanık TOPSIS Algoritmasında Üçgen Bulanık Sayılar İle Satış Elemanlarının Değerlendirilmesi”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, (16): 1-21.
• Partovi, F. Y. (2006), “An Analytic Model For Locating Facilities Strategically”, Omega, 34(1): 41-55.
• Shen, C.-Y. ve Yu, K.-Z (2009), “A Generalized Fuzzy Approach For Strategic Problems: The Empirical Study On Facility Location Selection Of Authors’ Management Consultation Client As An Example”, Expert Systems with Applications, 36(3): 4709-4716.
• Tabari, M., Kaboli, A., Aryenazhed, M. B., Shahanaghi, K. ve Siadat, A. (2006), “A New Method for Location Selection: A Hybrid Analysis”, Applied Mathematics and Computation, 206(2): 598-606.
• Tekin, M. (2010), Üretim Yönetimi-Cilt 1, Yenilenmiş 7. Baskı, Güney Ofset Yayıncılık, Konya.
• Tekin, M. (2012), Üretim Yönetimi, Yenilenmiş 7. Baskı, Güney Ofset Yayıncılık, Konya.
• Uludağ, A. S. ve Deveci, M. (2013), “Kuruluş Yeri Seçim Problemlerinde Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Kullanılması ve Bir Uygulama”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1): 257-287.
• Ustasüleyman, T. ve Perçin, S. (2007), “Analitik Ağ Süreci Yaklaşımıyla Kuruluş Yeri Seçimi”, Gazi üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(3): 37-55.
• Verma, A. K., Verma, R. ve Mahanti, N. C. (2010), “Facility Location Selection: An Interval Valued Intuitionistic Fuzzy TOPSIS Approach”, Journal of Modern Mathematics and Statistics, 4(2): 68-72.
• Wang, S., Watada, J. ve Pedrycz, W. (2009), “Value-at-Risk-Based Two-Stage Fuzzy Facility Location Problems”, IEEE Transactions on Industrial Informatics, 5(4): 465-482.
• Wang, Y.-J. ve Lee, H.-S. (2007), “Generalizing TOPSIS for Fuzzy Multiple- Criteria Group Decision-Making”, Computers and Mathematics with Applications, 53(11): 1762-1772.
• Yang, J. ve Lee, H. (1997), “An AHP Decision Model For Facility Location Selection”, Facilities, 15(9/10): 241-254.
• Yıldız, A. ve Yıldız, D. (2014), “Bulanık TOPSIS Yöntemiyle Kurumsal Kaynak Araştırmaları Dergisi, 5(1): 87-106. Yazılım Seçimi”, İşletme ve Ekonomi
• Zadeh, L. A. (1965), “Fuzzy Sets”, Information and Control, 8: 338-353.
• Zadeh, L. A. (1989), “Knowledge Representation in Fuzzy Logic”, Knowledge and Data Engineering, 1(1): 89-99.
• Zadeh, L. A. (1973), “Outline of a New Approach to the Analysis of Complex Systems and Decision Processes”, IEEE Transactions on Systems, Man and Cybernetics, 3(1): 28-44.