Acil ve Uzaktan Eğitim Döneminde Türkiye’de “Eğitimde Teknoloji Liderliği” ve “Teknoloji Entegrasyonu” Üzerine Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi / An Analysis of Postgraduate Theses on "Technology Leadership in Educatıon" and "Technology Integration" in Urgent and Distance Education Period in Turkey

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 2, 62 - 75, 26.12.2023

Arzu Deveci Topal , İsmail Çolak

https://doi.org/10.59041/eyor.1339505

Öz

Teknoloji liderliği, teknolojinin hızla geliştiği dönemde eğitim sistemlerinde teknolojinin etkin bir şekilde kullanılmasıdır. Bu çalışmada pandemi süreci olan 2020-2022 yılları arasında Türkiye Ulusal Tez Merkezi'nde (YÖKTEZ) yayınlanan ve “Eğitimde Teknoloji Liderliği” ve “Teknoloji Entegrasyonu” üzerine yapılmış lisansüstü tezler betimsel içerik analizi ile incelenmiştir. İncelenen çalışmaların 13'ünün nicel, 4'ünün nitel ve 1’inin yöntem kullanılarak hazırlandığı görülmüştür. Analiz sonucunda lisansüstü tezlerin sadece yüksek lisans tezlerinden oluştuğu, genellikle nicel-ilişkisel tarama modelinde ölçek kullanılarak ve çok sayıda örneklem ile yapıldığı, nitel araştırmalara çok az yer verildiği ve örneklem grubu olarak neredeyse bütün çalışmalarda okul yöneticisi ve öğretmenlerden veri toplandığı belirlenmiştir. Tezlerde öne çıkan sonuçlara göre okul yöneticileri teknolojik liderlik yeterliklerini yüksek olarak algılamaktadır. Fakat öğretmenler uzaktan eğitim sürecinde ders işleme araç ve programlarını kullanma konusunda yaşadıkları eksiklik nedeniyle, okul yöneticilerinin en çok teknoloji liderliğine ihtiyaç duyduklarını ve onlardan çeşitli beklentiler içinde olduklarını belirtmişlerdir. Ön plana çıkan öneri ise yönetici ve öğretmenlere teknolojik liderlik ve teknoloji entegrasyonu konusunda hizmet içi ve işbaşında eğitimlerin verilmesi ve bunun yanı sıra hizmet içi eğitimlerin kalitesinin yöntem, zaman vb. değişkenler açısından artırılmasıdır. Lisansüstü tezlere genel olarak bakıldığında genelinin ilişkisel veri tarama şeklinde yapıldıkları fakat sorunları ve yapılan uygulamaları derinlemesine inceleyen ve değerlendiren gözlemsel ve deneysel çalışmalara yer verilmediği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Teknoloji liderliği, Teknoloji entegrasyonu, Betimsel içerik analizi, Okul yöneticileri, Acil ve uzaktan eğitim

An Analysis of Postgraduate Theses on "Technology Leadership in Educatıon" and "Technology Integration" in Urgent and Distance Education Period in Turkey

Öz

Technology leadership is the effective use of technology in education systems at a time when technology is developing rapidly. In this study, postgraduate theses on "Technology Leadership in Education" and "Technology Integration" published in the National Thesis Center of Turkey (YÖKTEZ) between 2020-2022, which is the pandemic period, were examined by descriptive content analysis. It was seen that 13 of the analyzed studies were quantitative, 4 of them were qualitative and 1 of them was prepared using methodology. As a result of the analysis, it was determined that the postgraduate theses consisted of only master's theses, were generally conducted in quantitative-relational survey model using scales and with a large number of samples, qualitative studies were rarely included, and data were collected from school administrators and teachers in almost all studies. According to the results of the theses, school administrators perceive their technological leadership competencies as high. However, teachers stated that they need technological leadership from school administrators the most and have various expectations from them due to the deficiencies they experience in using course processing tools and programs in the distance education process. The prominent suggestion is to provide in-service and on-the-job trainings to administrators and teachers on technological leadership and technology integration, as well as to increase the quality of in-service trainings in terms of variables such as method, time, etc. When the postgraduate theses were examined in general, it was seen that most of them were conducted in the form of relational data screening, but there were no observational and experimental studies that examined and evaluated the problems and practices in depth.

Anahtar Kelimeler

Technology leadership, Technology integration, Descriptive content analysis, School administrators, Emergency and distance education

Kaynakça

• Ahmadi, M. R. (2018). The use of technology in English language learning: A literature review. International journal of Research in English education (IJREE), 3(2), 115–125.
• Arksey, H. ve O’Malley, L. (2005). Scoping studies: towards a methodological framework. International Journal of Social Research Methodology, 8(1), 19-32.
• Aspfors, J., ve Fransson, G. (2015). Research on mentor education for mentors of newly qualified teachers: A qualitative meta-synthesis. Teaching and Teacher Education, 48, 75-86.
• Atmaca, E. (2021). Okul etkililiğini yordayan iki faktör: Teknolojik liderlik ve örgütsel çeviklik [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Banoğlu, K. (2012). Eğitim yöneticilerinin teknoloji liderliği yeterlikleri ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,13(3),43-65.
• Biberoğlu, A.B. (2022). Pandemi sürecinde okul yöneticilerinin teknolojik liderlik davranışlarını kullanımına ilişkin durum değerlendirilmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Aydın Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Demirkol, M. , Özdemir, T. Y. Ve Polat, H. (2023). Okul yöneticilerinin dijital yetkinliklerine yönelik öğretmen görüşleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33(3), 1231-1240. DOI: 10.18069/firatsbed.1339627
• Devletli, H.D. (2021). Eğitimde teknoloji entegrasyonuna genel bir bakiş modeller, uygulamalar ve engeller [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
• Dinçer, S. (2018). Content analysis in scientific research: Meta-analysis, meta-synthesis, and descriptive content analysis. Bartın University Journal of Faculty of Education, 7(1), 176-190. DOI: 10.14686/buefad.363159
• Doğruöz , O. (2021). Eğitimde teknoloji entegrasyonu sürecinde okul yöneticilerinin bilişim teknolojileri liderlik ve öz-yeterliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Bolu.
• Durak, D. (2022). Okul yöneticilerinin teknoloji liderliği öz-yeterlikleri ve 21. Yüzyıl öğreten becerileri [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kırşehir.
• Engin, E. (2021). İlkokul öğretmenlerinin uzaktan eğitim sürecinde okul müdürlerine yönelik liderlik düşünceleri [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul
• Gonzales, M. M. (2020). School technology leadership vision and challenges: Perspectives from American school administrators. International Journal of Educational Management, 34(4), 697–708. https://Doi.Org/10.1108/Ijem- 02-2019-0075
• Güllüoğlu, K. (2022). Okul yöneticilerinin teknolojik liderlik düzeyleri ile öğrenen okul düzeyleri arasındaki ilişki [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Gülmez, Ç. (2022). Öğretmen algılarına göre okul yöneticilerinin teknolojik liderlik rolleri ile öğretmenlerin performans düzeyleri arasındaki ilişki [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Siirt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siirt.
• Güven, A. (2015). Liselerde görev yapan yöneticilerin teknoloji liderliği yeterlik algılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Eğitim bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Hacıfazlıoğlu, Ö., Karadeniz, Ş. & Dalgıç, G. (2011). School administrators’ perceptions of technology leadership: An example for metaphor analysis. Journal of Educational Sciences Research, 1(1), 97–121. ISTE (2018). ISTE standards for education leaders. https://www.iste.org/standards/for-education-leaders
• İbili, H. (2022). Çevresel faktörler ile okul yöneticilerinin değişim yönetimi ve teknolojik liderlik yeterlilikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzincan.
• Karaoğlan, T. (2021). Üniversite yöneticilerinin teknoloji liderliği yeterlilik algısının incelenmesi: Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi örneği [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Burdur.
• Keskinkılıç Kara, S. B. ve Zafer Güneş, D. (2022). Okulların uzaktan yönetimi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2) , 728-741 . DOI: 10.21666/muefd.982848
• Kırlıoğlu, İ. (2021). Okul müdürlerinin teknolojik liderlik düzeylerinin öğretmen algılarına göre incelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Koyuncuoğlu, A. (2021). Okul yöneticilerinin eğitimde teknoloji entegrasyonu konusunda görev ve sorumluluklarına ilişkin görüşleri. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Köybaşı, F . (2020). Research on Technology Leadership of the Educational Administrators: A Content Analysis. Journal of Muallim Rıfat Faculty of Education, 2 (1), 1-15.
• Öz, Ö. (2020). Dijital liderlik: Dijital dünyada okul lideri olmak . Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama , 3 (1) , 45-57 . https://dergipark.org.tr/tr/pub/ijls/issue/53618/635293
• Özçelik, A. (2021). Okul yönetici ve öğretmenlerinin pandemi sürecinde eğitimde teknoloji kullanımına ilişkin görüşlerinin incelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Seven, T. (2021). Okul yöneticilerinin teknolojik liderlik öz yeterliklerinin uzaktan eğitim tutumları ile ilişkisi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Kültür Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Sezgin, S. (2021). Acil uzaktan eğitim sürecinin analizi: Öne çıkan kavramlar, sorunlar ve çıkarılan dersler. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 273-296.
• Turan, S. (2020). Covid-19 sürecinde okul müdürlerinin teknolojik liderliği. Milli Eğitim Dergisi, Salgın Sürecinde Türkiye'de ve Dünyada Eğitim, 175-199. DOI: 10.37669/milliegitim.788133
• Turhan, M.Ş. (2022). Covid-19 sürecinde ilkokul yöneticilerinin teknolojik liderliklerine dair görüşleri [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Tülgen, Ş. (2021). Okul yöneticilerinin 21. yüzyıl becerileri ile teknoloji liderliği davranışlarının incelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman
• Tünel, S. (2023). Okul müdürlerinin teknoloji liderliği yeterliği ile okuldaki yenileşme iklimi arasındaki ilişki [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın
• Ünver, İ.K. (2022). Okul müdürlerinin teknolojik liderlik davranışı ve kriz yönetimi becerileri ile öğretmenlerin uzaktan eğitime yönelik tutumlarının incelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
• Yumuşak, Ş. (2022). Okul yöneticilerinin teknolojik liderlik öz yeterlik algıları ile değişimi yönetme yeterlik algıları arasındaki ilişki [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Çanakkale.