Türkiye ile ABD arasındaki dış ticarette Marshall Lerner kuralının geçerliliği: Ekonometrik bir analiz

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 1, 11 - 22, 30.12.2023

Mehmet Barış Aslan

Öz

Bir ülkenin gerek makroekonomik dengeleri gerekse uluslararası kredibilitesi üzerinde önemli etkiler oluşturabilecek olan dış ticaret açıkları, ekonomi yönetimleri için çözülmesi gereken öncelikli sorunlar arasında yer almaktadır. Bundan yola çıkarak hazırlanan çalışmanın amacı Türkiye ile ABD arasındaki dış ticarette gelir ve fiyat esnekliklerini inceleyerek söz konusu ticarette Marshall-Lerner kuralının geçerliliğini ve bu dış ticaretin Türkiye’nin dış ticaret açıkları üzerindeki olası etkilerini tespit etmektir. ARDL Ekonometrik Yönteminin tercih edildiği çalışmada kullanılan tüm veriler çeyreklik formda ve dolar cinsinden elde edilmiş olup, 2002Q1-2020Q1 dönem aralığını kapsamaktadır. Elde edilen çalışma sonuçları ihracatın talep elastikiyeti ile ithalatın talep elastikiyeti toplamının birden büyük bir değere sahip olduğunu dolayısıyla Türkiye ile ABD arasında gerçekleşecek dış ticarette Marshall-Lerner kuralının geçerli olabileceğini göstermektedir. Ayrıca elde edilen gelir değişkenleri katsayı sonuçları her iki modelde gelir değişimlerinin dış ticarette güçlü etkiye sahip olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Dış Ticaret, ARDL, Marshall-Lerner

Teşekkür

Teşekkür eder, kolaylıklar dilerim

Kaynakça

• Ali, G., Ullah, G., Shah, Z. S., Khan, S. (2022). Testıng of Marshall-Merner Condıtıon: evıdence from Pakıstan, Bulletin of Business and Economics (BBE), 11(1), 46-52.
• Akıncı, M. (2021). Ticaret esneklikleri ve Marshall-Lerner koşulu üzerine: Türkiye ekonomisi için lineer olmayan ARDL analizi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, (658), 9-36.
• Alemu, A. M., Sang, L. J. (2014). ‘‘Examining the effects of currency depreciation on trade balance in selected asian economies’’. International Journal of Global Business, 7(1), 59-76.
• Amaral, A. J. C., Breitenbach, M. C. (2021). The Marshall-Lerner Condition in the fragile five economies: Evidence from the ARDL bounds test approach. Business and Economics Research Journal, 12(4), 731-750.
• Andersson, A., Styf, S. (2010). How does a depreciation in the exchange rate affect trade over time? (bachelor’s thesis within economics), Sweden: Jönköping University.
• Arize, A. C. (1994). ‘‘Cointegration test of a long-run relation between the real effective exchange rate and the trade balance’’. Internatıonal Economıc Journal, 8(3), 1-9.
• Atgür, M., Altay, N. O. (2015). ‘‘Enflasyon hedeflemesi sürecinde para talebi istikrarının ARDL modeli yaklaşımı ile analizi: Türkiye ve Endonezya örneği’’. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 10(1), 79- 97.
• Ay, A., Üçler, G., Koçak. İ. (2009). Reel döviz kuru dalgalanmalarının dış ticareti üzerine etkisinin sınır testi yaklaşımı ile analizi: 1996-2006 Türkiye örneği. S.Ü. İ.İ.B.F Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11(17), 151-68.
• Cambazoğlu, B., Güneş, S. (2016). Marshall-Lerner condition analysis: Turkey cas. Economics, Management, And Financial Markets, 11(1), 272-283.
• Ebadi, E. (2020). Comparison of the Marshall-Lerner condition in OECD and Asian countries: new evidence from pooled mean group estimation. Economics Bulletin, AccessEcon, 40(2), 1332- 1348. Göçer, İ., Elmas, B. (2013). Genişletilmiş Marshall-Lerner koşulu çerçevesinde reel döviz kuru değişimlerinin Türkiye'nin dış ticaret performansına etkileri: çoklu yapısal kırılmalı zaman serisi analizi. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar, 7(1), 137-157.
• Görüş, M. Ş., Türköz, K. (2016). Türkiye’de petrol talebinin fiyat ve gelir esneklikleri: ARDL sınır testi ve nedensellik analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 31-54.
• Guo, G. (2020). Estimating the Marshall-Lerner condition of China. Journal Of Economics And İnternational Finance, 12(2), 48-56.
• Hepaktan, C. E. (2009). Türkiye’nin Marshall-Lerner Kosuluna ilişkin parçalı eşbütünleşme analizi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 16(1), 40-55
• Kızılkaya O., Sofuoğlu E. ve Karaçor Z. (2016). Türkiye’de turizm gelirleri-ekonomik büyüme ilişkisi: ARDL sınır testi yaklaşım. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 23(1), 203-215.
• Klavuz, E., Polat, M. A. (2017). Panel veri ile Türkiye’nin dış ticaretinin Marshall-Lerner şartı çerçevesinde analizi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 151-166.
• Mndaka, G., Silimbu, E., Mangani, R. (2022). Testing the j curve and the Marshall-Lerner Condition: evidence from Southern African development community countries. Economics, 11(3), 98-107.
• Ogutu, G. O. (2014). Effects of the real exchange rate on the trade balance in kenya. (master of arts in development studies). hague/netherlands: İnternational Institute of Social Studies.
• Oskooee, M. B., Brooks, T. J. (1999). Cointegration approach to estimatıng bilateral trade elasticities between U.S. and her trading partners. International Economic Journal, 13(4), 119-128.
• Oskooee, M. B., Niroomand, F. (1998). Long-run price elasticities and The Marshall-Lerner Condition revised. Economics Letters, 61(1), 101-109.
• Özdamar, G. (2015). Türkiye ekonomisinde döviz kuru geçiş etkisi: ARDL-sınır testi yaklaşımı bulguları. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, (32), 66-97.
• Pathak, A. B. (2020). Trade elasticities and Marshall - Lerner conditions for Nepal. The Journal Of Economic Concerns. 11(1).
• Peker, O. (2008). Reel döviz kurunun ticaret dengesi üzerindeki etkileri: Türkiye örneği. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(2), 33-43.
• Sek, S. K., Har, W. M. Testing for Marshall-Lerner Condition: Bilateral trades between Malaysia and trading partners. Journal of Advanced Management Science, 2(1), 23-28.
• Seyidoğlu, H. (2021). Uluslararası iktisat teori politika ve uygulama. İstanbul: Güzem Can Yayınları.
• Siklar, I., Kecili, M. C. (2018). Estimation of the Marshall-Lerner condition and J Curve dynamics for Turkey. International Journal of Economics And Financial Research, 4(5), 125-130.
• Şimşek, M., Kadılar, C. (2005). Türkiye'nin ihracat talebi fonksiyonunun sınır testi yöntemi ile eşbütünleşme analizi’’, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(1), 144-152.
• Ünsal, E. M. (2013). Makro iktisat. Ankara: İmaj yayıncılık.
• Vergil, H., Erdoğan, S. (2009). Döviz kuru-ticaret dengesi ilişkisi: Türkiye örneği. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(9), 35–57.
• Yamak, R., Korkmaz, A. (2005). Reel döviz kuru ve dış ticaret dengesi ilişkisi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, (2), 11-29.
• Yayar, R., Birol, Y. E., Demir, Y. (2013). Türkiye’nin ihracat ve ithalat talep fonksiyonlarının Rusya ile dış ticareti bağlamında analizi[bildiri]. Internatıonal Conference on Eurasian Economies, (ss.479-485), St. Petersburg: Russia