INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN WORK ENGAGEMENT AND ORGANIZATIONAL IDENTIFICATION AND PSYCHOLOGICAL RESILIENCE IN SCHOOL ADMINISTRATORS

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 2, 1 - 8

Kenan Aktürk , Çiğdem Berber Çelik

Öz

The purpose of this research is to examine the relationship between school administrators' levels of work engagement, organizational identification and psychological resilience. Relational scanning model was used in the research. The research sample consists of 309 school administrators working in public preschool, primary school, secondary school and high school levels in Trabzon in the 2022-2023 academic year. Personal Information Form, Work Engagement Scale, Organizational Identification Scale and Psychological Resilience Scale for Adults were used as data collection tools. The data obtained from the research were analyzed using descriptive and inferential techniques in the SPSS 23.0 statistical program. As a result of the correlation analysis, it was revealed that there was a significant relationship between work engagement, organizational identification and psychological resilience. A moderately positive and significant relationship was found between work engagement and organizational identification. A weakly positive and significant relationship was found between work engagement and psychological resilience. The results of the regression analysis revealed that organizational identification and psychological resilience were significant predictors of work engagement. The study attempted to explain the work engagement levels of school administrators by considering different variables.

Anahtar Kelimeler

Work engagement, organizational identification, psychological resilience, school administrator

OKUL YÖNETİCİLERİNDE İŞE TUTKUNLUK İLE ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞME VE PSİKOLOJİK DAYANIKLILIK ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Öz

Bu araştırmanın amacı, okul yöneticilerinin işe tutkunluk düzeyleri ile örgütsel özdeşleşme ve psikolojik dayanıklılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma örneklemini 2022-2023 eğitim öğretim yılında Trabzon’da bulunan resmi okulöncesi, ilkokul, ortaokul ve lise kademelerinde görev yapan 309 okul yöneticisi oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak Kişisel Bilgi Formu, İşe Tutkunluk Ölçeği, Örgütsel Özdeşleşme Ölçeği ve Yetişkinler İçin Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler, SPSS 23.0 istatistik programında tanımlayıcı ve çıkarımlı teknikler kullanılarak analiz edilmiştir. Yapılan korelasyon analizi sonucunda, işe tutkunluk ile örgütsel özdeşleşme ve psikolojik dayanıklılık arasında anlamlı birer ilişki olduğu ortaya çıkmıştır. İşe tutkunluk ile örgütsel özdeşleşme arasında orta derecede pozitif ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. İşe tutkunluk ile psikolojik dayanıklılık arasında zayıf derecede pozitif ve anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Regresyon analizi sonuçları ise örgütsel özdeşleşme ve psikolojik dayanıklılığın işe tutkunluğu anlamlı birer yordayıcıları olduğu tespit edilmiştir. Yapılan çalışma ile okul yöneticilerinin işe tutkunluk düzeyleri farklı değişkenler açısından ele alınarak açıklanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İşe Tutkunluk, örgütsel özdeşleşme, psikolojik dayanıklılık, okul yöneticisi

Kaynakça

• Aaker, D.A., Kumar,V. & Day, G.S., (2007). Marketing Research, 9. Edition, John Wiley & Sons, Danvers.
• Aktaş, K. ve Akdemir, B. (2019). İşe adanmışlık ve örgütsel özdeşleşme ilişkisinin performans algısına etkisi üzerine bir araştırma. In Journal of Social Policy Conferences, 77, 307-348
• Albrecht, S. L., Bakker, A. B., Gruman, J. A., Macey, W. H., & Saks, A. M. (2015). Employee engagement, human resource management practices and competitive advantage: An integrated approach. Journal of Organizational Effectiveness: People and Performance, 2(1), 7-35.
• Amor-Monje, A., Vázquez, J. P. A. & Faíña, J. A. (2020). Transformational leadership and work engagement: Exploring the mediating role of structural empowerment. European Management Journal, 38(1), 169-178.
• Ashforth, B. E., & Mael, F. A. (1989). Social identity theory and the organization. Academy of Management Review, 14(1), 20-39.
• Bakker, A.B., Albrecht, S.L., ve Leiter, M.P. (2010). Key questions regarding work engagement. European Journal of Work and Organizational Psychology, 20(1), 4-28.
• Bakker, A. B., & Demerouti, E. (2017). Job demands–resources theory: Taking stock and looking forward. Journal of Occupational Health Psychology, 22(3), 273–285.
• Bakker, A. B., & Demerouti, E. (2008). Towards a model of work engagement. Career Development Quarterly, 56(3), 224-234.
• Basım, H.N. & Çetin, F. (2011). Yetişkinler için psikolojik dayanıklılık ölçeği’nin güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 22(2), 104-114.
• Başaran, R. (2016). Çalışanların örgütsel tutum ve davranışlarının ı̇ş performansı ve ı̇şten ayrılma niyeti̇ üzerine etkisi: Psı̇kolojı̇k sözleşmelerin aracılık rolü [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Beykent Ünı̇versı̇tesi.
• Breevaart, K., Bakker, A. B., Demerouti, E., & Derks, D. (2014). Daily job demands and job resources, and their relationships with daily work engagement. Journal of Occupational Health Psychology, 19(3), 311–323.
• Ercan, S. (2019). Lı̇der-üye etkı̇leşimi, yenı̇lı̇kçi iş davranışı, işe adanmışlık, örgütsel özdeşleşme ilı̇şkı̇sı̇nde örgütsel adaletin rolü [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Maltepe Üniversitesi.
• Friborg, O., Hjemdal, O., Rosenvinge, J.H. & Martinussen, M. (2003) A new rating scale for adult resilience: What are the central protective resources behind healthy adjustment? International Journal of Methods in Psychiatric Research, 12, 65-76.
• Hakanen, J. J., Bakker, A. B., & Schaufeli, W. B. (2006). Burnout and work engagement among teachers. Journal of School Psychology, 43(6), 495–513.
• Hergovich, A., Schattke, K., & Riedl, M. (2010). The role of organizational identification and organizational commitment in the relationship between perceived organizational support and organizational citizenship behavior. Journal of Business and Psychology, 25(1), 95-107.
• Kahn, W. A. (1990). Psychological conditions of personal engagement and disengagement at work. Academy of Management Journal, 33(4), 692-724.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemi, Nobel Yayınları.
• Keleş, H. N. (2011). Pozitif psikolojik sermaye: tanımı, bileşenleri ve örgüt yönetimine etkileri. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 343-350.
• Luthans, F. (2002). The need for and meaning of positive organizational behavior. Journal of Organizational Behavior, 23(6), 695–706.
• Luthans, F., Vogelgesang, G. R., & Lester, P. B. (2006). Developing the psychological capital of resiliency. Academy of Management Perspectives, 20(1), 25-40.
• Mael, F. A., & Ashforth, B. E. (1992). Alumni and their alma mater: A partial test of the reformulated model of organizational identification. Journal of Organizational Behavior, 13(2), 103-123.
• Malhotra, N. K. (2004). Marketing Research an Applied Orientation. Global Edition.
• Meyer, J. P., & Allen, N. J. (1991). A three-component conceptualization of organizational commitment. Human Resource Management Review, 1(1), 61–89.
• Meyer, J. P., & Allen, N. J. (1997). Commitment in the Workplace: Theory, Research, and Application. Sage Publications.
• Ötken, A. B., & Erben, G. S. (2010). Örgütsel özdeşleşme ve işle bütünleşme arasındaki ilişkinin ve amir desteğinin rolünün incelenmesi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2), 93-118.
• Reivich, K., & Shatté, A. (2002). The resilience factor: 7 keys to finding your ınner strength and overcoming life's hurdles. Broadway Books.
• Riketta, M. (2005). Organizational identification: A meta-analysis. Journal of Vocational Behavior, 66(2), 358–384.
• Schaufeli, W. B., & Bakker, A. B. (2004). Job demands, job resources, and their relationship with burnout and engagement: A multi-sample study. Journal of Organizational Behavior, 25(3), 293-315.
• Schaufeli, W. B. & Salanova, M. (2007). Efficacy or inefficacy, that's the question: Burnout and work engagement, and their relationships with efficacy beliefs. Anxiety, Stress, and Coping, 20(2), 177-196.
• Schaufeli, W. B., Salanova, M., González-Romá, V., & Bakker, A. B. (2002). The measurement of engagement and burnout: A two sample confirmatory factor analytic approach. Journal of Happiness studies, 3, 71-92.
• Sonnentag, S. (2003). Recovery, work engagement, and proactive behavior: a new look at the interface between nonwork and work. Journal of Applied Psychology, 88(3), 518.
• Tabachnick, B. G., Fidell, L. S. & Ullman, J. B. (2013). Using Multivariate Statistics. Pearson Education.
• Tajfel, H., & Turner, J. C. (1986). The social identity theory of intergroup behavior. In Psychology of Intergroup Relations (pp. 7-24). Nelson-Hall.
• Tugade, M. M., & Fredrickson, B. L. (2004). Resilient individuals use positive emotions to bounce back from negative emotional experiences. Journal of Personality and Social Psychology, 86(2), 320–333.
• Turgut, T. (2011). Çalışmaya tutkunluk: İş yükü, esnek çalışma saatleri, yönetici desteği ve iş-aile çatışması ile ilişkileri. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(3-4), 155-179.
• Zigarmi, D., Nimon, K., Houson, D., Witt, D. & Diehl, J. (2009). Beyond engagement: Toward a framework and operational definition for employee work passion. Human Resource Development Review, 8(3), 300-326.
• Zikmund, W. G. (1997). Business research methods. The Dryden Press.
• Zor, M. ve Özsoy, E. (2019). Psikolojik sağlamlığın ve genel öz-yeterliliğin çalışmaya tutkunluğa etkisinin karşılaştırılması. Yorum Yönetim Yöntem Uluslararası Yönetim Ekonomi ve Felsefe Dergisi, 7(1), 35-44.