YAŞAM MEMNUNİYETİ VE ÖNCÜLLERİ: KARADENİZ BÖLGESİ İNCELEMESİ

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 147 - 157, 15.10.2017

Engin Kanbur , Burak Özdemir

Öz

Yaşam memnuniyeti, kişinin iş,
boş zaman ve diğer iş dışı zamanından oluşan yaşama gösterdiği duygusal
tepkiler olarak tanımlanabilir. Yaşam memnuniyeti, bireylerin kendi yaşam
örüntüleri ve standartları ile ilişkili süreçlerin bir bütünüdür. Bireylerin yaşam
memnuniyeti birçok şeyden etkilenebilir. Bunlardan bazıları, çalışma hayatı,
gelir durumu, sağlık durumu, eğitim seviyesi, çevre faktörleri, sosyal ve fizik
güvenliği, ekonomik güvenlik ve sosyal ilişkilerdir. Yaşam memnuniyeti,
kapsamlı bir mutluluğun önemli bir öğesi olarak ifade edilmektedir. Yaşam
memnuniyeti tümdengelimci bir yaklaşımla, daha çok kişilik gibi etmenlere bağlı
olarak yaşamın genel değerlendirmesidir. Tümevarımcı bir yöntemle ise yaşam
alanlarındaki memnuniyet, iş, aile, sağlık gibi farklı alanların toplamı olarak
iyi olmayı açıklamaktadır. Bu çalışmada tümevarımcı bir yaklaşıma ilişkin
ölçümler ve değerlendirmeler yapılmaktadır. Çalışmanın amacı; Türkiye
İstatistik Kurumu (TUİK) verileri kapsamında, Karadeniz Bölgesi’nde bulunan illerin
yaşam memnuniyet düzeyleri ve bu memnuniyete neden olan öncüllerinin
değerlendirilmesi olup, elde edilen bulgular ışığında ilgili paydaşlara
önerilerde bulunulması hedeflenmektedir. Bu bağlamda çalışmada TUİK’in 2015
yılına ait yaşam endeksi verileri kullanılmıştır. Sonuç olarak sadece Karadeniz
Bölgesi’nde değil Türkiye sıralamasında yaşam memnuniyeti en yüksek olan il
Sinop, en düşük olan il ise Zonguldak olarak belirlenmiştir. Tüm bu bulgular
ışığında, paydaşlara, Karadeniz Bölgesi’ne yatırım düşünen örgütlere ve diğer
yatırımcılara nelere dikkat edilmesi gerektiği ve önceliklerinin neler olması
gerektiği gibi konularda önerilerde bulunulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Yaşam Memnuniyeti, TUİK, Karadeniz Bölgesi

Kaynakça

• Akgündüz, Y. (2013). Konaklama İşletmelerinde İş Doyumu, Yaşam Doyumu ve Öz Yeterlilik Arasındaki İlişkinin Analizi. CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1): 180-204.
• Avşaroğlu, S., Deniz, M. E. ve Kahraman, A. (2005). Teknik Öğretmenlerde Yaşam Doyumu İş Doyumu ve Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14: 115-129.
• Cirhinlioğlu, F. ve Ok. Ü. (2010). İnanç ya da Dünya Görüşü Biçimleri ile İntihara Yönelik Tutum, Depresyon ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkiler. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 34(1): 1-8.
• Çeçen, R. A. (2008). Üniversite Öğrencilerinde Yaşam Doyumu Yordamada Bireysel Bütünlük (Tutarlık) Duygusu, Aile Bütünlük Duygusu ve Benlik Saygısı. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 4(1): 19-30.
• Çivitci, A. (2009). İlköğretim Öğrencilerinde Yaşam Doyumu: Bazı Kişisel ve Ailesel Özelliklerin Rolü. Eğitim Fakültesi Dergisi, XXII(1): 29-52.
• Demerouti, E., Bakker, A. B., Nachreiner, F. ve Schaufeli, W. B. (2000). A Model of Burnout and Life Satisfaction among Nurses. Journal of Advanced Nursing, 32: 454-64.
• Diener, E. ve Lucas, R. E. (1999). Subjective Well-Being: Three Decades of Progress. Psychological Bulletin, 125(2): 276-303.
• Diener, E. (2000). Subjective Well-Being: The Science of Happiness and a Proposal for a National Index. American Psychologist, 55(1): 34-43.
• Diener, E. ve Chan, M. Y. (2011). Happy People Live Longer: Subjective Well-Being Contributes to Health and Longevity. Applied Psychology: Health and Well-Being, 3: 1-43.
• Dikmen, A. A. (1995). İş Doyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 50 (3-4): 115-140.
• Dost, T. M. (2007). Üniversite Öğrencilerinin Yaşam Doyumunun Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(132): 132-143.
• Ferreira, S., Akay, A., Cunado, J., Martinsson, P., Moro, M. ve Ningal, F. T. (2013). Life Satisfaction and Air Quality in Europe. Ecological Economics, 88: 1-10.
• Ghiselli, R. E., La Lopa, J. M., & Bai, B. (2001). Job satisfaction, life satisfaction, and turnover intent. Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 2001, 28–37.
• Gök, A. G., Erdem, R. ve Yıldız, K. F. (2016). Dış Kaynaktan Yararlanma Yoluyla Çalıştırılan Personelin İş ve Yaşam Doyumu Düzeyleri Arasındaki İlişki. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23: 43-55
• Gündoğar, D., Gül, S. S., Uskun, E., Demirci, S. ve Keçeci, D. (2007). Üniversite Öğrencilerinde Yaşam Doyumunu Yordayan Etkenlerin İncelenmesi. Klinik Psikiyatri, 10:14-27.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2016). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Kanbur, A. ve Kanbur, E. (2008). Toplam Kalite Yönetiminin Mavi Yakalı İşgören Motivasyonu Üzerindeki Etkisi: Mobilya Sektöründe Ampirik Bir Araştırma. Yönetim ve Ekonomi, 15(1): 27-40.
• Kanbur, A. (2015). Does Jop Matter fort he Happiness? Social and Sciences Research Review, 3(3): 156-166.
• Kanbur, E. ve Erol, A. (2017). Havacılık Çalışanlarının Yaşam Doyumunun Demografik Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 17(30.Yıl Özel Sayı): 50-64.
• Koivumaa-Honkanen, H., Honkanen, R., Viinamaki, H., Heikkila, K., Kaprio, J. ve Koskenvuo, M. (2001). Life Satisfaction and Suicide: A 20-Year Follow-Up Study. American Journal of Psychiatry, 158: 433-439.
• Kossek, E. E. ve Ozeki, C. (1998). Work-Family Conflict, Policies, and The Job–Life Satisfaction Relationship: A Review and Directions for Organizational Behavior-Human Resources Research. Journal of Applied Psychology, 83: 139-149
• Lim, C. ve Putnamb, D. R. (2010). Religion, Social Networks, and Life Satisfaction, American Sociological Review, 75(6): 914-933.
• Luhmann, M., Lucas, E. R., Eid, M. ve Diener, E. (2013). The Prospective Effect of Life Satisfaction on Life Event. Social Psychological and Personality Science, 4(1): 39-45.
• Maddison, D. ve Rehdanz, K. (2011). The Impact of Climate on Life Satisfaction. Ecological Economics, 70: 2437-2445.
• Ngoo, T. Y., Tey, P. N. ve Tan, C. E. (2015). Determinants of Life Satisfaction in Asia, Soc Indic Res., 124: 141-156.
• Oishi, S., Diener, E., ve Lucas, R. E. (2007). The Optimum Level of Well-Being Can People Be Too Happy? Perspectives on Psychological Science, 2: 346-360.
• Örücü, E. ve Kanbur, A. (2008). Örgütsel-Yönetsel Motivasyon Faktörlerinin Çalışanların Performans ve Verimliliğine Etkilerini İncelemeye Yönelik Ampirik Bir Çalışma: Hizmet ve Endüstri İşletmesi Örneği. Yönetim ve Ekonomi, 15(1): 85-97.
• Proto, E. ve Rustichini, A. (2015). Life Satisfaction, Income and Personality. Journal of Economic Psychology, 48: 17–32.
• Şimşek, E. ve Aktaş, H. (2014). Örgütsel Sessizlik ile Kişilik ve Yaşam Doyumu Etkileşimi: Kamu Sektöründe Bir Araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2): 121-136.
• Telef, B. B. (2011). Öğretmenlerin Öz-yeterlikleri, İş Doyumları, Yaşam Doyumları ve Tükenmişliklerinin İncelenmesi. İlköğretim Online, 10(1): 91-108.
• TUİK (2016). Genel Yaşam Endeksi Verileri, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1106, Erişim Tarihi: 26.07.2016.
• Tümkaya, S., Hamarta, E., Deniz, E. M., Çelik, M. ve Ayberk, B. (2008). Duygusal Zeka Mizah Tarzı ve Yaşam Doyumu: Üniversite Öğretim Elemanları Üzerine Bir Araştırma. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, III(30): 1-18.
• Tümlü, Ü. G. ve Recepoğlu, E. (2013). Üniversite Akademik Personelinin Psikolojik Dayanıklılık ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişki. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3(3): 205-213.
• Ünal, S., Karlıdağ, R. ve Yoloğlu, S. (2001). Hekimlerde Tükenmişlik ve İş Doyumu Düzeylerinin Yaşam Doyumu Düzeyleri ile İlişkisi. Klinik Psikiyatri, 4: 113-118.
• Vara, Ş. (1999). Yoğun bakım hemşirelerinde iş doyumu ve genel yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Wagner, C. G. (2006). The Well-Being of Nations. Futurist, 40: 12.
• Welsch, H. (2009). Implications of Happiness Research for Environmental Economics. Ecological Economics, 68: 2735-2742.