UÇAK BAKIM ÖRGÜTLERİNDE İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ YÖNETİMİ: ÇALIŞMA SAHALARINDAN ÖRNEKLER

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 2, 181 - 192, 01.11.2017

Alper Erol Engin Kanbur

Öz

İleri teknolojinin yoğun
kullanıldığı ve katma değeri yüksek olan havacılık sektörü her geçen gün
gelişmektedir. Bu durum değişim ve dönüşümün yanında bazı riskleri de
beraberinde getirmektedir. Örgütlerin bu süreçte yerini alması ve var olması
ancak risklerin daha iyi tahmin edilmesi ve yönetilmesi ile mümkün
olabilecektir. Bu kapsamda, riskler; doğru belirlenmeli ve tanımlanmalı, iyi analiz
edilmeli, doğru bir sistematik yaklaşım ile izlenmeli, sonucu ve etkisine
yönelik isabetli kararlar alınmalı ve etkin yönetilmelidir. Bu çalışmada, İş Sağlığı ve Güvenliğinin (İSG) kavramsal incelemesi,
tarafları ve yönetimi, uçak bakım personelinin gerek uçuş hatlarında gerekse de
bakım atölyelerinde karşılaştıkları risklerin neler olduğu ve çalışma
sahalarında İSG uygulamalarına ait görsel örnekler üzerinde durulmaktadır. Çalışma sonucu elde edilen
çıkarımlar ışığında sektörde faaliyet gösteren örgütlere yol gösterecek
tavsiyelerde bulunulması hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Uçak Bakım Örgütleri, İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG), İsg Yönetimi

Kaynakça

• Ayanoğlu, C. (2008). Endüstride Ergonomik Düzen. İSG Dergisi, 8(39): 13-18.
• Başak, H. ve Gülen, M. (2008). İnsansız Hava Aracı Kazalarının Önlenmesi İçin Risk Ölçümü ve Yönetimi Modeli. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Biliml. Der., 14(1): 55-65.
• Boeing (2017). Current Market Outlook (2015-2034). http://www.boeing.com/resources/boeingdotcom/commercial/about-our-market/assets/ downloads/Boeing_Current_Market_Outlook_2015.pdf.
• Demirbilek, T. (2005). İş Güvenliği Kültürü. İzmir: Legal Yayıncılık.
• Erat, M. (2014). İş Sağlığı ve Güvenliği. Atatürk Üniversitesi Yayınları, Erzurum.
• Eren, T. (2013). İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri. Atatürk Üniversitesi Yayınları, Erzurum.
• Erim, Osman (2007). Türk Silahlı Kuvvetleri’nde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Uygulaması. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi, FBE, İstanbul.
• Güneş, T. (2016). Hava Aracı Bakım Dokümanlarının Kullanılmasında Emniyet ve Etkinliğin Arttırılmasına Yönelik Bir Yaklaşım. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Gürbüz, H. ve Cömert, E. (2012). Bakım Planlama Faaliyetlerinde Tamsayılı Doğrusal Programlama ve Bir Uygulama. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7): 101-122.
• Hobbs, A. ve Williamson, A. (2002). Skills, Rules and Knowledge in Aircraft Maintenance: Errors in Context. Ergonomics, 45(4): 290-308.
• ILO, İş Sağlığı ve Güvenliği; http://www.ilo.org/global/topics/safety-and-health-at-work/lang--de/index.htm(01.08.2014).
• Kanat, Ö. Ö. (2017). Hava Aracı Bakım Yönetimi. Atatürk Üniversitesi Yayınları, Erzurum.
• Kanbur, E. ve Gökalp, Ç. (2014). Havacılıkta Ekip Kaynak Yönetimi (CRM): Türkiye ve Dünyada Yapılan Araştırmalardan Seçmeler. V. Ulusal Havacılık ve Uzay Konferansı, Kayseri.
• Kanbur, E., Erol, A. ve Erdem, E. (2015) Uçak Bakım Sisteminde Karşılaşılan Riskler ve Yönetimi: Havayolu İşletmelerinde Uygulama Örnekleri. III. Ulusal Havacılık Teknolojisi ve Uygulamaları Kongresi, İzmir.
• Kanbur, E. ve Gökalp, Ç. (2016). Havacılıkta Yorgunluk Yönetimi: Hava Aracı Bakım Personeli Kapsamında Değerlendirilmesi. III. Uluslararası Havacılık Yönetimi Kongresi, Ankara.
• Kanbur, E. (2017a). Havacılıkta İnsan Faktörleri. Atatürk Üniversitesi AÖF Yayınları, Erzurum.
• Kanbur, A. (2017b). Havayolu İşletmelerinde Stratejik Yönetim. Atatürk Üniversitesi AÖF Yayınları, Erzurum.
• Kanbur, E. (2017c). Havacılıkta Risk ve Risk Yönetimi. Atatürk Üniversitesi AÖF Yayınları, Erzurum.
• Karakavuz, H. (2015). Yer Hizmeti İşletmelerinde Uygulanan İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri Başarı Faktörlerinin ve Uygulamadaki Sorunların Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, SBE, Eskişehir.
• Keleş, M. S. (2015). Meslek Hastalıkları. Atatürk Üniversitesi AÖF Yayınları, Erzurum.
• Korkmaz, F. (2016). İş Hukuku. Atatürk Üniversitesi AÖF Yayınları, Erzurum.
• Korul, V. ve Küçükönal, H. (2003). Türk Sivil Havacılık Sisteminin Yapısal Analizi. Ege Akademik Bakış, 3(1-2): 25-38.
• Koşar, M. (2015). İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri. Atatürk Üni. Yay., Erzurum.
• Küçükönal, H. ve Korul, V. (2002). Havayolu İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetimi. AKU Sosyal Bilimler Dergisi, 2(5): 67-90.
• Marx, D. (1998). Learning from Our Mistakes: A Review of Maintenance Error Investigation and Analysis Systems (with recommendations to the FAA). https://www.faa.gov/about/initiatives/maintenance_hf/library/documents/media/mx_faa_(formerly_hfskyway)/other_research_program_reports/1998_reports_learning_from_our_mistakes.pdf, Erişim Tarihi: 15.02.2017.
• McDonald, N., Corrigan, S., Daly, C. ve Cromie, S. (2000). Safety Management Systems and Safety Culture in Aircraft Maintenance Organisations. Safety Science, 34: 151-176.
• Nazlıoğlu, A. (2014). Havaalanı Bakım Onarım Hangarında Tehlike Kaynaklarının Belirlenmesi ve Kontrol Listesi Hazırlanması. İş sağlığı ve Güvenliği Uzmanlık Tezi/Araştırma, Ankara.
• Neitzel, R., Seixas, N., Harris, M. ve Camp, J. (2008). Exposure to Fall Hazards and Safety Climate in the Aircraft Maintenance Industry. Journal of Safety Research, 39: 391-402.
• Ofluoğlu, G. ve Sarıkaya, G. (2005). OHSAS 18001 İş Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemi. Kamu-İş Dergisi, 8 (3):1-13.
• Orhan, İ., Kapanoğlu, M. ve Karakoç, H. T. (2010). Havayolu Operasyonlarında Planlama ve Çizelgeleme. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 16(2):181-191.
• Seber, V. (2012). İşçi Sağlığı ve Güvenliğinde Risk Analizleri Nasıl Yapılır?. Elektrik Mühendisliği Dergisi, 445:30-34.
• Şentürk, C., Kavsaroğlu, M. Ş. ve Nikbay, M. (2010). Planlı Bakım Yerde Kalış Süresini Azaltarak Uçak Kullanımının Optimasyonu. III. Havacılık ve Uzay Konf., Eskişehir.
• Şimşek, G. A. (2014). Çalışma Yaşamında Sağlık Güvenlik. Fişek Enstitüsü Çalışan Çocuklar. Bilim ve Eylem Merkezi Vakfı Yayını, Ankara.
• TC Anayasası (1982). https://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa_2011.pdf, Erişim Tarihi: 15.02.2017.
• THYTeknik (2017). http://www.thyteknik.com/kurumsal/is_sagligi_ve_cevre.html, Erişim Tarihi: 28.09.2017.
• Williamson, A. ve Feyer, A. (1990). Behavioural Epidemiology as a Tool for Accident research. Journal of Occupational Accidents, 12: 207-222.
• Zorbacı, B. ve Baykal, K. (2011). Uçak Bakim Planlamada Meydana Gelen Problemler ve Çözüm Önerileri. V. Bakım Teknolojileri ve Sergisi Bildiriler Kitabı, Sakarya.
• 4857 Sayılı İş Kanunu (2003). http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4857.pdf, Erişim Tarihi: 15.02.2017. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (2012). http://www.mevzuat.gov.tr/ MevzuatMetin/1.5.6331.pdf, Erişim Tarihi: 15.02.2017.