Kan Transfüzyonu Sırasında Ekstravazasyon Gelişen Olgularda Hemşirelik Bakımı ve Tedavi Süreci

Yıl 2024, , 447 - 454, 26.08.2024

Nurten Sütcü Çiçek , Burcu Medine Kaplan , Berrin Bulut Çepni , Nazmiye Köseoğlu , Sevgi Nazlı Köprülü

https://doi.org/10.56061/fbujohs.1289429

Öz

Bu çalışmanın amacı, kan transfüzyonu sırasında ekstravazasyon gelişen hastalarda hemşirelik bakımının ve tedavi sürecinin örnekleriyle açıklamaktır. Tanımlayıcı ve kesitsel türde planlanan bu çalışma Ocak 2021 ve 2022 tarihleri arasında İstanbul ilinde bulunan özel bir vakıf hastanesinde kan transfüzyonu sırasında gelişen ekstravazasyon olgularını kapsamaktadır. Literatür araştırmasında kan transfüzyonu bağlı gelişen ekstravazasyon olgu sayısı sınırlı olması nedeniyle kurum içerisinde multidisipliner bir ekip ile hemşirelik bakım ve tedavi süreci oluşturulmuştur. Ekstravazyon gelişmesi durumunda tedavi ve takibi doğrultusunda hasta ve transfüzyon güvenliğinin sağlandığı ve önlenebilir olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Ekstravazasyon, Kan Transfüzyonu, Hemşirelik bakımı

Nursing Care and Treatment Process in Cases Developing Extravasation During Blood Transfusion

Öz

The aim of this study is to explain with examples of nursing care and treatment process in patients who develop extravasation during blood transfusion. This descriptive and cross-sectional study includes cases of extravasation during blood transfusion in a private foundation hospital in Istanbul between January 2021 and 2022. Due to the limited number of extravasation cases due to blood transfusion in the literature search, a nursing care and treatment process was established with a multidisciplinary team within the institution. In case of development of extravasation, it has been observed that patient and transfusion safety is ensured and preventable in line with treatment and follow-up.

Anahtar Kelimeler

extravasation, Blood transfusion, Nursing care

Kaynakça

• Arslan, D., Aysever, U., Deniz, S., Püllü, S. & Uğur, Ö. (2018). Kemoterapi tedavi merkezine ilaç tedavisi için gelen hastalarda ekstravazasyon insidansı ve nedenleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 11(2), 113-119.
• Atay, S., Çukurcu & D., Şen, S. (2015). Non-Sitotoksik ilaçlarda ekstravazasyon yönetimi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 12 (3), 189-194. https://doi:10.5222/HEAD.2015.189
• Çelik, Ş. & Avşar, G. (2021). Periferik intravenöz katater uygulamasında hemşirelik bakımı: kanıta dayalı uygulamalar. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi, 3 (3), 177-182. https://doi:10.48071/sbuhemsirelik962136.
• Demirel Gülüş, B., Koca, R. & Solak Tekin, N. (2015). Kemoterapi ekstravazasyonuna bağlı deri nekrozu ve selülit: bir olgu sunumu. Türk Onkoloji Dergisi, 30 (3), 144-147. https://doi:10.5505/tjoncol.2015.1216.
• Dufficy, M., Takashima, M., Cunninghame, J., Griffin, B. R., McBride, C. A., August, D. & Ullman, A. J. (2022). Extravasation injury management for neonates and children: A systematic review and aggregated case series. J Hosp Med, 17 (10), 832-842. https://doi:10.1002/jhm.12951.
• Durmuş, M., Saldır, M., Yapıcı, A., Zor, F., Avşar, S., Gasimov, T., Güzey, S. & Kesik, V. (2015). Ekstravazasyon yaralanmaları: üç olgu sunumu ve literatürün gözden geçirilmesi. Türk Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Dergisi, 23 (1), 33-36. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/turkplastsurg/issue/23079/246602.
• Hoşnuter, M., Babuccu, O., Kargı, E., Işıkdemir, A. & Tekerekoğlu, B. (2005). Yaşlılarda sık görülen bir medikal travma: “ekstravazasyon yaralanmaları” sınıflama ve tedavi yaklaşımları. Türk Geriatri Dergisi, 8 (2), 101-106. Kuğu, E. (2021). Acil serviste çalışan hemşirelerin ekstaravazasyonun önlenmesi ve yönetimine yönelik uygulamalarının değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Ulusal Tez Merkezi. (Erişim tarihi: 10.01.2024).
• Kumar, R.J., Pegg, S.P. & Kimble, R.M. (2001). Management of extravasation injuries. A. N. Z. Journal of Surgery, 71(5), 285-289.
• Martin, Sarah M. PharmD, M.B.A. Extravasation management of nonchemotherapeutic medications. Journal of Infusion Nursing, 36 (6),392-396. https://doi.org/10.1097/nan.0000000000000010
• Park, C., Kim, H. (2020). Acute compartment syndrome due to extravasation of peripheral intravenous blood transfusion. Saudi Journal of Anesthesia, 14 (2), 221-223. https://doi.org/10.4103/sja.sja_565_19. Paquette, V., McGloin, R., Northway, T., Dezorzi, P., Singh, A. & Carr, R. (2011). Describing ıntravenous extravasation in children (DIVE Study). Can J Hosp Pharm, 64 (5),340-5. https://doi.org/10.4212/cjhp.v64i5.1069
• Uçar, A.M. & Arıkan, F. (2019). Kemoterapiye bağlı ekstravazasyon yönetimi. Akdeniz Tıp Dergisi, 1, 1-6. https://doi:10.17954/amj.2018.802.
• Ulusal Damar Erişimi Yönetimi Rehberi (2019). Hastane İnfeksiyonları Dergisi, 23(1), 13-24. Sağlık Bakanlığı. (2004). Antieplastik (sitotoksik) İlaçlarla Güvenli Çalışma Rehberi. https://www.thd.org.tr/thdData/userfiles/file/antineoplastikrehberi.pdf. (Erişim tarihi:25.01.2022)
• Sağlık Bakanlığı. (2020). Ulusal Hemovijilans Rehberi. Erişim adresi: https://shgmkanhizmetleridb.saglik.gov.tr/TR-71525/ulusal-hemovijilans-rehberi-versiyon-2--2020.html. (Erişim tarihi: 25.01.2022)
• Sakaida, E., Sekine, I., Iwasawa, S., Kurimoto, R., Uehara, T., Ooka, Y., Akanuma, N., Tada, Y., Imai, C., Oku, T. & Takiguchi, Y. (2014). Incidence, risk factors and treatment outcomes of extravasation of cytotoxic agents in an outpatient chemotherapy clinic. Jpn J Clin Oncol, 44(2), 168-71. https://doi.org/10.1093/jjco/hyt186
• Wilkins, CE. & Emmerson, A. J. B. (2004). Extravasation injuries on regional neonatal units. Arch Dis Child Fetal Neonatal E.D., 89(3), 274-F275. https://doi.org/10.1136/adc.2003.028241