Özel Gereksinimli Kardeşi Olan ve Olmayan Öğrencilerin Okul Yaşam Kalitesi ve Okula Aidiyet Duygusunun Karşılaştırılması

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 1, 60 - 68, 17.04.2023

Emirhan Karakuş , Ahmet Emir , Devrim Tarakcı

https://doi.org/10.56061/fbujohs.1176893

Öz

Çalışmanın amacı özel gereksinimli kardeşi olan ve olmayan ilköğretim öğrencilerinin okul yaşam kalitesi ve okula aidiyet duygusunu karşılaştırmaktır. Çalışmaya 8-15 yaş aralığında 36 özel gereksinimli kardeşi olan ve 36 olmayan toplam 72 birey dahil edildi. Okul yaşam kalitesini ölçmek için, Okul Yaşam Kalitesi Ölçeği, okula aidiyet duygusunu ölçmek için Okula Aidiyet Duygusu Ölçeği kullanıldı. Veriler SPSS 22.0 programı kullanılarak yorumlandı. Özel gereksinimli kardeşi olan ve olmayan iki grup arasında okul yaşam kalitesi bakımından anlamlı fark bulundu. Engelli bireylerin kardeşlerinin yaşam kalitesi ve okula aidiyet duygusu açısından müdahaleye ihtiyacı olduğu düşünülmektedir. Konuyla alakalı daha fazla sayıda bilimsel araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Engelli, kardeş, öğrenciler, yaşam kalitesi

Comparison of Quality of School Life and Sense of Belonging to School of Elementary School Students with and without Special Needs Siblings

Öz

Our study aims to compare the quality of school life and sense of belonging to school of primary school students with and without special needs siblings. A total of 72 individuals between the ages of 8-15, with 36 siblings with special needs and 36 without, were included in our study. The School Quality of Life Scale was used to assess the quality of school life, and the School Belonging Scale was used to assess the sense of belonging to the school. The data were interpreted using the SPSS 22.0 program. A significant difference was found between the two groups with and without special needs siblings in terms of school life quality. It is thought that siblings of disabled individuals need intervention in terms of quality of school life. More scientific research on the subject is needed.

Anahtar Kelimeler

Disability, quality of life, siblings, students

Kaynakça

• Alaca, F. (2011). İki dilli olan ve olmayan öğrencilerde okul yaşam kalitesi algısı ve okula aidiyet duygusu ilişkisi [Basılmamış yüksek lisans tezi]. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Atasoy, S. (2002). Engelli (otistik) kardeşe sahip olan bireylerin kardeş ilişkilerinin incelenmesi [Basılmamış yüksek lisans tezi]. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Baran, G., & İçöz, A. (2001). Zihinsel engelli çocuğa sahip aile bireylerinin kaygı düzeylerinin incelenmesi. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Dergisi, 1(6), 80-90.
• Capps, M. A. (2003). Characteristics of a sense of belonging and its relationship to academic achievement of students in selected middle schools in region ıv and vı educational service centers [Doctoral dissertation]. Texas A&M University.
• Dinleyici, M. D. (2018). Evaluation of quality of life of healthy siblings of children with chronic disease. Turkish Archives of Pediatrics, 53(4), 205. https://doi.org/10.5152/TurkPediatriArs.2018.6778
• Eyüboğlu, M., Baykara, B., & Eyüboğlu, D. (2017). Otizm spektrum bozukluğu olan çocukların sağlıklı gelişim gösteren kardeşlerinin psikososyal özellikler ve yaşam kalitesi açısından değerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 18(3), 265-272. https://doi.org/10.5455/apd.232717
• Giril, A. (1995). Normal zekalı kardeşlerin zihinsel engelli kardeşe yönelik kabul düzeylerinin belirlenmesi [Basılmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Goodenow, C. (1993). The psychological sense of school membership among adolescents: Scale development and educational correlates. Psychology in the Schools, 30(1), 79-90.
• Günalan, N. (2018). Ortaokul öğrencilerinin okul yaşam kalitesini, okula aidiyet duygusunu ve okul iklimini neler etkilemektedir? [Basılmamış yüksek lisans tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• Majnemer, A., Shevell, M., Rosenbaum, P., Law, M., & Poulin, C. (2007). Determinants of life quality in school-age children with cerebral palsy. J Pediatr, 151(5), 470-475. https://doi.org/10.1016/j.jpeds.2007.04.014
• Marciano, A., & Scheuer, C. (2005). Quality of life in siblings of autistic patients. Rev Bras Psiquiatr, 27(1), 67-69. http://dx.doi.org/10.1590/S1516-44462005000100015
• Marks, G. (1998). Attitudes to school life: Their influences and their effects on achievement and leaving school. LSAY Research Reports, 62.
• Mok, M. M. C. (2002). Determinants of students' quality of school life: A path model. Learning environments research, 5(3), 275-300.
• Onat Zoylan, E. (2005). Engelli kardeşi olan ve olmayan bireylerin kardeş ilişkilerinin belirlenmesi [Basılmamış yüksek lisans tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Öz, Z. (2018). Engelli çocuğu olan anne-babaların kaygı düzeyi ve başa çıkma stratejilerinin değerlendirilmesi [Basılmamış yüksek lisans tezi]. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Saban, A. (2014). Öğrenme öğretme süreci: Yeni teori ve yaklaşımlar. Nobel Akademik Yayınları.
• Sarı, M. (2007). Demokratik değerlerin kazananımı sürecinde örtük program: Düşük ve yüksek “okul yaşam kalitesine” sahip iki ilköğretim okulunda nitel bir çalışma [Basılmamış doktora tezi]. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Sarı, M. (2012). Okul yaşamının değerlendirilmesi: Okul yaşam kalitesi ölçeği’nin güvenirlik ve geçerliği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42(42), 344-355.
• Sarı, M. (2012). Sense of school belonging among elementary school students. Çukurova University Faculty of Education Journal, 40(1), 1-11.
• Siminghalam, M., Aubi, K., Hajian, A., & Alibakhshi, H. (2018). The quality of life of siblings of children with severe developmental disabilities children. Iranian Rehabilitation Journal, 16(3), 233-238. https://doi.org/10.32598/irj.16.3.233
• Şen, F. M. (1991). İşitme engelli kardeşi olan çocukların psikolojik durumlarının incelenmesi [Basılmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Şentürk, M., & Saraçoğlu, G. V. (2013). Eğitilebilir zihinsel, bedensel engelli çocuğu olan annelerle sağlıklı çocuğa sahip annelerin aileden algıladıkları sosyal destek ve depresyon düzeylerinin karşılaştırılması. Uluslararası Temel ve Klinik Tıp Dergisi, 1(1), 40-49.