MUHAFAZAKÂRLIĞIN KIYISINDABİR KEMALİZM DEĞERLENDİRMESİ: “ TÜRK İNKILÂBINA BAKIŞ LAR ”

Yıl 2016, Cilt: 22 Sayı: 88, 205 - 216, 01.11.2016

Yaşar Özkandaş

Öz

Peyami Safa, Türk düşüncesinde derin bir iz bırakmış düşünürlerin başında gelir. Safa,

Kemalist devrimin toplumu siyasal, ekonomik ve sosyal yönlerden köklü değişimlere tabii

tuttuğu 1930’lu yıllarda, bu değişimlerin temelinde yatan felsefeyi anlamaya ve tanımlamaya

dönük yoğun bir çaba içindedir. Safa’nın Kemalist devrime kendi bakış açısıyla bir anlam

kazandırmaya çalıştığı bu süreçteki yaklaşımı düalist bir nitelikte gösterir. Peyami Safa, bir

yandan Kemalist devrimin ulusu siyasal meşruluğun temeline yerleştirmesini ve bilimci bir

metotla araştıran, sorgulayan ve eleştiren bireyler yetiştirmeye dönük aydınlanmacı niteliğini

içtenlikle benimser diğer yandan da Kemalist devrimin varlık kazandırdığı bu yeni siyasal ve

toplumsal yapının köklerini muhafazakâr bir kaygıyla tarihin derinliklerinde arar.

Anahtar Kelimeler

Atatürk, Aydınlanma, Batılılaşma, Cumhuriyetçi Muhafazakârlık, Devrim, Gelenek, Kemalizm

Kaynakça

• Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri. (2006). Cilt: II, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
• Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri. (2006). Cilt: III, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
• Ayvazoğlu, Beşir. (1998). Peyami: Hayatı Sanatı Felsefesi Dramı. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Beneton, Phılıppe. (2011). Muhafazakârlık. Cüneyt Akalın (Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Berkes, Niyazi. ( 2007). Batıcılık, Ulusçuluk ve Toplumsal Devrimler. İstanbul: Kaynak Yayınları, 3.Baskı.
• Durna, Tezcan. (2009). Kemalist Modernleşme ve Seçkincilik Peyami Safa ve Falih Rıfkı Atay’da Halkın İnşası. Ankara: Dipnot Yayınları.
• Ertan, Temuçin Faik. (1994). Kadrocular ve Kadro Hareketi. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Güler, E.Zeynep. (2010). “ Muhafazakârlık, Kadim Geleneğin Savunusundan Faydacılığa ”, 19. Yüzyıldan 20. Yüzyıla, Modern Siyasal İdeolojiler. H.Birsen Örs (Der.) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Hacıibrahimoğlu, Işıl Çakan. ( 2012). Cumhuriyet ve Hümanizma Algısı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• İlhan, Attila. ( 2012). Hangi Atatürk. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 10. Baskı.
• İrem, Nazım.( 2003). “ Bir Değişim Siyaseti Olarak Türkiye’de Cumhuriyetçi Muhafazakârlık: Temel Kavramlar Üzerine Değerlendirmeler ”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, Muhafazakârlık. Cilt:5, İstanbul: İletişim Yayınları.
• İrem, Nazım.( 2008).“ Cumhuriyet Modernleşmesinin Sınırları ve Bir Sınır Dili Olarak Muhafazakâr Modernite ”, Muhafazakâr Düşünce. Sayı: 18.
• Kongar, Emre.(2011). Devrim Tarihi ve Toplumbilim Açısından Atatürk. İstanbul: Remzi Kitabevi, 14.Baskı.
• Nısbet, Robert.( 2011). Muhafazakârlık Düş ve Gerçek. Kudret Bülbül (Çev.) İstanbul: Kadim Yayınları, 2.Baskı.
• Özipek, Bekir Berat.(2003). “ Muhafazakârlık, Devrim ve Türkiye”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, Muhafazakârlık. Cilt: 5, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Özipek, Bekir Berat.(2011).Muhafazakârlık Akıl, Toplum, Siyaset. İstanbul Timaş Yayınları, 4.Baskı.
• Safa, Peyami.(1990). 20.Asır Avrupa ve Biz. Ötüken Yayınları: İstanbul.
• Safa, Peyami.(1938a). “ Avrupa ve Türk milliyetçileri ”, Cumhuriyet, 17 Eylül.
• Safa, Peyami.(1938b). Büyük Avrupa Anketi. Kanaat Kitabevi: İstanbul.
• Safa, Peyami (1938c). “ Halk Partisi ve altı prensibi ”, Cumhuriyet, 18 Eylül.
• Safa, Peyami.(1938ç). “ İnkılâbdan Evvelki Cereyanlar ”, Cumhuriyet, 8 Ağustos.
• Safa, Peyami.( 1938d) “ Kemalist Türk Milliyetçiliği ”, Cumhuriyet, 16 Eylül.
• Safa, Peyami.(1938e) “ Roma ile İran Arasında ”, Cumhuriyet, 7 Eylül.
• Safa, Peyami.(1938f). Türk İnkılâbına Bakışlar. Kanaat Kitabevi: İstanbul.
• Safa, Peyami.(1938g).“ Yeni tarih ve dil anlayışımızın geniş manası ”, Cumhuriyet, 20 Eylül.
• Tanör, Bülent.(2010). Kurtuluş Kuruluş. İstanbul: Cumhuriyet Kitapları, 10.Baskı.
• Timur, Taner.(2008). Türk Devrimi ve Sonrası. Ankara: İmge Kitabevi, 6.Baskı.
• Turan, Şerafettin.(1996). Türk Devrim Tarihi, Yeni Türkiye’nin Oluşumu ( 1923-1938 ). Cilt: III/ 2, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Yıldız, Aytaç.(2011) “ Kuruluş Sürecinde Cumhuriyet Muhafazakârlığı: Peyami Safa’nın Kemalizm Yorumu ”, Doğu Batı - Türk Muhafazakârlığının Eleştirisi, Sayı: 58.