Kültürel Miras Bağlamında Kırsal Kültürel Kimliğin Korunmasında Halkbilim (Folklor) Müzelerinin Rolü

Yıl 2023, Cilt: 29 Sayı: 116, 1077 - 1090, 02.11.2023

Oğuz Diker , Abdurrahman Dinç

https://doi.org/10.22559/folklor.2525

Öz

Göç ve yerinden edilme gibi konuların yanında hızla değişen toplumsal şartlar kırsal kültür ve kültürel kimlik üzerinde negatif etki yaratmaktadır. Bu negatif etkinlerin en önemlisi kırsal kültürel kimliğin dejenerasyonu ve kültürel kimlik bağlamında oluşan değerlerin yok olmaya yüz tutmasıdır. Kırsal kültürel kimliğin yok olması ya da zarar görmesi; gastronomik çeşitlik, tarım, etnobotanik, kırsal sürdürülebilirlik, kırsal kalkınma gibi birçok hususu doğrudan etkilemektedir. Bu açından kırsal kültürel miras ve kültürel kimliğin muhafazası, toplumsal öğrenme yoluyla elde edilen kültürel kazanımların gelecek kuşaklara aktarılması açısından önemlidir. Müzeler, araştırma, toplama, muhafaza ve sergileme gibi işlevleri aracılığıyla kültürün ve kültürel kimliğin her bir unsurunun gelecek kuşaklara aktarılmasının evrensel yönüdür. Geleneksel kültür ve kültürel kimliğin oluşum süreci, etki alanları, etkilediği kitlenin toplumsal özellikleri gibi birçok husus halk biliminin (folklor) konusudur. Halkbilim araştırmaları bağlamında elde edilen kültürel unsurların sergilendiği, kendine has müzeler olarak adlandırılan halkbilim müzeleri; folklor araştırmalarının toplum ile buluşturulması, muhafazası ve gelecek kuşaklara aktarılması açısından öne çıkmaktadır. Bu araştırmanın amacı halkbilim müzelerinin kırsal kültürel miras bağlamında kırsal kültürel kimliğin korunmasındaki rolünün incelenmesidir. Çalışma kaynak taraması ile elde edilen bilgilerin araştırma amacı doğrultusunda tasnifi şeklinde gerçekleştirilmiştir. Yapılan araştırma sonucunda elde edilen veriler bağlamında halkbilim müzelerinin kırsal toplumsal hafızanın korunması, böylece inşa edilen kültürel kimliğin ve bu kimliğin oluşmasını etkileyen ya da kimlik vasıtasıyla oluşan kültürel mirasın, araştırılmasında, unsurlarının toplanmasında, muhafazası ve sergilenmesine katkıları ile kimliğin dejenerasyonu, kültürel mirasın yok olması karşısındaki etkileri ile öne çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

kültürel miras, kırsal kimlik, halkbilim müzeleri, koruma

The Role of Folklore Museums in the Preservation of Rural Cultural Identity in the Context of Cultural Heritage

Öz

Rapidly changing social conditions, along with issues like migration and
displacement, have a negative impact on rural culture and cultural identity. The
most significant of these negative effects is the degeneration of cultural heritage
and the gradual disappearance of cultural values within the context of cultural
identity. The disappearance or damage of rural cultural heritage and cultural
identity directly affect various aspects such as gastronomic diversity, agriculture,
ethnobotany, sustainability, and rural development. Therefore, the preservation
of rural cultural heritage and cultural identity is important for the transmission
of cultural achievements obtained through social learning to future generations.
Museums, research, collection, preservation, and exhibition play a universal role
in transmitting each element of culture and cultural identity to future generations.
Folklore, which encompasses the formation process, scope of influence, and social
characteristics of the affected population, addresses many aspects of traditional
culture and cultural identity. Folklore museums, known as distinctive museums
where cultural elements obtained through folklore research are exhibited, stand
out in terms of bringing folklore research into contact with society, preservation,
and transmission to future generations. The aim of this research is to examine the
role of folklore museums in the preservation of rural cultural heritage and rural
cultural identity. The study was conducted by classifying information obtained
from a literature review in line with the research objective. Research findings
highlight the contributions of folklore museums in the preservation of rural social
memory, as well as the collection, preservation, and exhibition of cultural heritage
elements that influence the construction of cultural identity or are formed through
identity. They also emphasize the effects of these contributions on the degeneration
of identity and the disappearance of cultural heritage.

Anahtar Kelimeler

Rral cultural heritage, rural identity, folklore museums, preservation

Kaynakça

• Alcock, F. J. (1954). Folklore studies at the National Museum of Canada, The Journal of American Folklore , 67 (264), 99-101.
• Alexander, E.P., Alexander and M., Decker, J. (2017). Museums in motion: An Introduction to the History And Functions of Museums, Third Edition, Rowman & Littlefield. Altugan, A. S. (2015). The relationship between cultural identity and learning. Procedia-Social And Behavioral Sciences, 186, 1159-1162.
• Anevlavi, V., Fragkou, A., Mavropoulou, E. And Antoniou, A. (2017). Integrating technological means in small museums: The case of the historical & folklore museum of Kalamata, Greece, International Journal of Scientific Management and Tourism, 3(4), 231-253.
• Assmann, J. and Czaplicka, J. (1995). Collective memory and cultural identity, New German Critique, 65, 125-133.
• Axelsson, R., Angelstam, P., Degerman, E., Teitelbaum, S., Andersson, K., Elbakidze, M. and Drotz, M.K. (2013). Social and cultural sustainability: criteria, indicators, verifier variables for measurement and maps for visualization to support planning. Ambio, 42, 215-228. DOI 10.1007/s13280-012-0376-0
• Basat, E. M. (2013). Somut ve somut olmayan kültürel mirası birlikte koruyabilmek. Milli Folklor, 25(100), 60-71.
• Ben-Amos, D. (1971). Toward a definition of folklore in context, The Journal of American Folklore, 84(331), 3-15.
• Black, G. (2011). Museums, memory and history, Cultural and Social History, 8(3), 415-427, DOI: 10 .2752/147800411X13026260433275.
• Chen, V. H. H. (2014). Cultural identity, Key Concepts in Intercultural Dialogue, 22, 1-2.
• Demi̇r, Z. S. (2013). Halkbilimi müzeciliğinde deneysel yaklaşımlar: Yaşayan müze, Electronic Turkish Studies, 8(9), 1111-1125.
• Dewhurst, C. K. (2014). Folklife and museum practice: An intertwined history and emerging convergences American folklore society, The Journal of American Folklore, 127(505), 247-263.
• Diker, O. (2019). Somut olmayan kültürel miras ile ilişkisi bağlamında etnik turizm. Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches, 8(1). 672-684.
• Diker, O. ve Deniz, T. (2017). Kars kültürel ve gastronomik kimliğinde kaz, Doğu Coğrafya Dergisi, 22(38), 189-204.
• Erdem, Meltem (2012). Kırsal yerleşim peyzaj kimlik özelliklerinin tespiti, korunması ve geliştirilmesine yönelik değerlendirme matrisi önerisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Fisher, L., Evans, M., Forbes, K., Gayton, A., and Liu, Y. (2020). Participative multilingual identity construction in the languages classroom: A multi-theoretical conceptualisation. International Journal of Multilingualism, 17(4), 448-466.
• Gökçe, G. C. (2018). Kültürel peyzaj-turizm ilişkisine yönelik kırsal kimlik koruma modeli: nallıhanbeydili örneği. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Bartın Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
• Hall, S. (1989). Cultural identity and cinematic representation. Framework: The Journal Of Cinema And Media, 36, 68-81.
• Heller, A. (2001). Cultural memory, identity and civil society. Internationale Politik Und Gesellschaft, (2), 139-143.
• Kara, B. A. (2018). Halkbilimi el kitabı. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 11(23), 262-267.
• Loach, K. and Rowley J. (2022). Cultural Sustainability: A perspective from independent libraries in The United Kingdom and The United States, Journal of Librarianship and Information Science, 54 (1), 80-94.
• Mahmud, F. (2013). Folklore and the museum. Saarc Culture, 4, 3-18.
• Manatü Taonga (Ministry for Culture & Heritage) (2022). Policy for government management of cultural heritage places, Ministery for Arts, Culture and Heritage New Zeland. Marshall, H. W. (1977). Folklife and the Rise of American Folk Museums. The Journal of American Folklore, 90 (358), 391-413.
• Mısırlı, N., Kiper, T. ve Korkut, A. (2019). Kırsal kimlik değerlerinin tespiti ile kalkınma odaklı stratejilerin belirlenmesi: Edirne İli Keşan İlçesi Gökçetepe Köyü Örneği. Artium, 7(1), 70-81. Michalopoulos S. and Xue M. M. (2021). Folklore, The Quarterly Journal of Economics, 136 (4).
• Tayanç, M. and Yeniçırak, H. (2022). Museums as spaces carrying social memory. Msgsü Sosyal Bilimler, 2022, 1.25: 11-19.
• Elektronik Kaynaklar: ICOM (2023). https://İcom.Museum/En/Resources/Standards-Guidelines/Museum-Definition/ Kayın. Emel (2012) Bir “Kültürel Manzara-Kültürel Peyzaj” Öğesi Olarak Kırsal Yerleşimlerin Korunmasına Yönelik Kavramsal ve Yasal İrdelemeler, Mimarlık.367. http://www.mimarlikdergisi.com/index.cfm?sayfa=mimarlik&dergisayi=381&recıd=2998 adresinden ulaşılabilir.
• Yıldırım, D. (1998). Sözlü Kültür ve Folklor Kavramları Üzerine Düşünceler, Milli Folklor https:// www.millifolklor.com/pdfviewer.aspx?sayi=3&sayfa=17 adresinden erişilebilir.