Ev-eksenli çalışan kadınların sosyal ve ekonomik hayatlarına ilişkin bir saha araştırması: Denizli ili örneği

Yıl 2016, Cilt: 8 Sayı: 1, 68 - 90, 01.06.2016

Hasan Aslan

https://doi.org/10.1501/Fe0001_0000000152

Cited By: 3

Öz

Ev-eksenli çalışma, hane içi işleri yürütmek ve aile gelirine katkıda bulunmak amacıyla özellikle kadınlar arasında yaygın olarak görülen bir çalışma biçimidir. Bu çalışmada Denizli ili özelinde tekstil veya tekstil yan sanayinde bir fason işverene bağlı olarak çalışan kadınlar ile herhangi bir işverenden bağımsız olarak çalışan kadınların sosyo-ekonomik hayatlarını karşılaştırmak hedeflenmiştir. Bu bağlamda kadınlar, iki grupta, niçin böyle bir çalışma türünü tercih ettikleri, işin kendilerine olumlu ve olumsuz etkileri, haneye giren ek kazancın boyutu, sosyal hayatlarının durumu gibi konular ekseninde karşılaştırılarak mevcut durumları tespit edilmiştir. Bulgular ortak yönlerle beraber farklı yönler de olduğu yönündedir. En önemli ortak özellik kayıtdışılıkken yapılan işin niteliği ve çeşitliliği, sosyal hayat algısı, aile içi işlerde yardımlaşma gibi konularda farklılıklar tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Ev-eksenli Çalışma, Kadın Emeği, Denizli

A field study on the social and economic lives of home-based working women: The example of Denizli

Öz

Home-based work is especially seen among the women to carry out houseworks and contribute to their household income. In this study, the aim is to compare socio-economic lives between two groups, the women who work for subcontractor employer and the women who work as self-employed in textile and textile supplier sector, particularly in Denizli. In this context, why the women in two groups prefer the informal employment, the disadvantages and profits of these jobs, the statuses of social life, etc. are compared and the current situations are determined. The most significant feature is informalisation. On the other hand the differences were discovered about the quality and variety of work, social life perception, contribution to house-work, etc

Anahtar Kelimeler

Home-based Work, Women Labor, Denizli

Kaynakça

• Aktaş, Gül. «Üretiyorum Öyleyse Varım: Buldan'da Ev Eksenli Çalışan Kadınların Aile ve Toplumsal Yaşamda Görünmeyen Emeği.» Sosyal ve Beşeri Bilimler 5, no. 1 (2013): 258-267.
• Atasü-Topçuoğlu, Reyhan. «Kadın Emeği Nasıl Değersizleşir? Enformel Alan ve Ataerkilliğin Eklemlenme Mekanizmaları: Bilinçli Saklama ve Saklayarak Değersizleştirme.» Praksis, 2009: 87-104.
• Atasü-Topçuoğlu, Reyhan. «Kapitalizm ve Ataerkillik Enformel Alanda Nasıl Eklemlenir? Bilinçli Saklama ve Saklayarak Değersizleştirme Mekanizmalarının Ev Eksenli Çalışmada İşleyişi.» Kapitalizm, Ataerkillik ve Kadın Emeği: Türkiye Örneği içinde, yazan Saniye Dedeoğlu ve Melda Yaman Öztürk, 79-124. İstanbul: SAV Sosyal Araştırmalar Vakfı, 2010.
• Atasü-Topçuoğlu, Reyhan. “Küreselleşme ve Üretimin Esnekleşmesi Sürecinde Kadın Emeği.” Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 2012: 3-7.
• Berkün, Sanem, Nur Dilbaz Alacahan, ve Rüya Ataklı Yavuz. “Kadın İstihdamını Artırmada Alternatif Bir Değerlendirme: Evde Çalışma” International Anatolia Academic Online Journal 2, no. 2 (2015): 43-60.
• Birleşik Metal İşçileri Sendikası. Ev-Eksenli Çalışanlar ve Örgütlenmeleri. İstanbul: Birleşik Metal-İş Yayınları, 2003, 12-56.
• Creswell, John W. Nitel Araştırma Yöntemleri Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. Çeviren Mesut Bütün ve Selçuk Beşir Demir. Ankara: Siyasal Kitabevi, 2013.
• Çınar, Sidar. “Ev Eksenli Çalışan Kadınların İlişki Ağları: Sömürü İlişkileri ve Toplumsal Farklılıklar Eşliğinde Dayanışma.” Toplum ve Bilim, 2012: 146-167.
• Erdut, Tijen. “İşgücü Piyasasında Enformelleşme ve Kadın İşgücü.” Çalışma ve Toplum, no. 3 (2005): 12-48.
• Erdut, Tijen. “Toplumsal Cinsiyet Bakımından Evde Çalışma.” Çalışma ve Toplum, no. 2 (2011): 55-82.
• Ev Eksenli Çalışan Kadınlar ve Sosyal Haklar Derneği. “Ev Eksenli Çalışan Kadınların Sosyal Haklarının Geliştirilmesi Projesi: Ev Eksenli Çalışan Kadınlar ve Genel Durum Analizi.” Diyarbakır, 2015.
• Eyrenci, Öner, ve Kadriye Bakırcı. Dünyada ve Türkiye'de Evde Çalışma ve Eve İş Verme. İstanbul Ticaret Odası, İstanbul: Prive Grafik & Matbacılık San. ve Tic. Ltd. Şti., 2000, 9-57.
• Hattatoğlu, Dilek. Ev Eksenli Çalışan Kadınlar ve Sosyal Örgütlenme. Aralık 2000. http://www.birikimdergisi.com/birikim-yazi/4200/ev-eksenli-calisan-kadinlar-ve-sosyal orgutlenme#.VqYA2pqLRXE (erişildi: Ocak 25, 2016).
• Kadın Emeği ve İstihdam Girişimi Platformu. Türkiye'de Kadın Emeği ve İstihdamına Yönelik Politikalar Araştırması. İstanbul: KEİG Yayınları, 2013.
• Kadın Emeği ve İstihdamı Girişimi Platformu. Çalışma Yaşamında Eğretilik, Eğreti İstihdam ve Atipik İstihdam İlişkisi. İstanbul: KEİG Yayınları, 2015.
• Kadın Emeği ve İstihdamı Girişimi Platformu. “Ev Eksenli Çalışanların Sorunları ve Talepleri Neler?” Kadın Emeği ve İstihdamı Girişimi. Haziran 2014. www.keig.org/.../ev-eksenli-calisma-bilgi-notu%20Haziran%202014.pdf .
• Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü. Türkiye'de Kadın İşgücü Profili ve İstatistiklerinin Analizi. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Ankara: Duygu Matbaacılık, 2014.
• Karadeniz, Oğuz. “Türkiye'de Atipik Çalışan Kadınlar ve Yaygın Sosyal Güvencesizlik.” Çalışma ve Toplum, no. 2 (2011): 83-127.
• Keskin, Doğan. “Bağımlı Ev Eksenli Çalışanların Hukuki Konumu.” Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 2012: 16-23.
• Metin, Şahin. Kayıt Dışı İstihdam ve Esnek Üretim Sürecinde Kadın Emeğinin Durumu: Türkiye'de Ev-Eksenli Çalışma. Uzmanlık Tezi, Ankara: T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, 2011.
• Önder, Nurcan. “Türkiye'de Kadın İşgücünün Görünümü.” Düzenleyen: Fazıl Aydın ve İlknur Polat. ÇSGB Çalışma Dünyası 1, no. 1 (2013): 35-58.
• Özer, Mustafa, ve Kemal Biçerli. “Türkiye'de Kadın İşgücünün Panel Veri Analizi.” Sosyal Bilimler, 2003-2004: 56-88.
• Öztepe, Nagihan Durusoy. “Ev Eksenli Çalışan Kadınlar ve Denizli Örneği.” Doktora Tezi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı, T.C. Ankara Üniversitesi, Ankara, 2012, 44-285.
• Punch, Keith P. Sosyal Araştırmalara Giriş Nicel ve Nitel Yaklaşımlar. Düzenleyen: Zeliha Etöz. Çeviren Dursun Bayrak, H. Bader Arslan ve Zeynep Akyüz. Ankara: Siyasal Kitabevi, 2011.
• Tan, Gizem. “Atipik İş Sözleşmelerinden Evde Çalışma ve Tele Çalışma.” Yüksek Lisans Tezi, Özel Hukuk Anabilim Dalı, Başkent Üniversitesi, Ankara, 2007, 1-40, 72-82.
• TC Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. “Ulusal İstihdam Stratejisi (2014-2023).” 2013.
• TC Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. “Ulusal İstihdam Stratejisi (2014-2023) Ulusal Eylem Planları (2014- 2016).” 2014.
• Toksöz, Gülay. “Toplumsal Cinsiyet Perspektifinden Kalkınma ve İşgücü Piyasaları.” Sendikacılık Akademisi Ders Notları 2 içinde, yazan TÜRK-İŞ, 285-305. Ankara: Aydoğdu Ofset, 2013.
• Turgut, Ezgi. “Enformelleşmiş İstihdam İçinde Kadın Emeği ve Ev Eksenli Çalışma.” Yüksek Lisans Tezi, İktisat Anabilim Dalı, Marmara Üniversitesi, İstanbul, 2006, 7-85.
• Türkiye İstatistik Kurumu. İstatistiklerle Kadın Women In Statistics. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, 2012.
• TÜSİAD. Kadın-Erkek Eşitliğine Doğru Yürüyüş: Eğitim, Çalışma Yaşamı ve Siyaset. İstanbul: Lebib Yalkım Yayımları ve Basım İşleri A.Ş., 2000.
• Urhan, Betül. “Görünmezlerin Görünür Olma Mücadeleleri: Çalışan Kadın Örgütlenmeleri.” Çalışma ve Toplum, no. 2 (2009): 83-110.
• Yumuş, Akın. Kalkınma Planları Çerçevesinde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Anlayışının Ekonomik, Toplumsal ve Siyasal Boyutları. Uzmanlık Tezi, T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Ankara: Afşaroğlu Matbaası, 2011, 39-70.