Siborg’lar, Yoldaş Türler ve Başka Yerler: Haraway’ın Spekülatif Masallaştırmalarında Dönüşüm Arayışı

Yıl 2021, Cilt: 13 Sayı: 2, 25 - 32, 15.12.2021

Ece Öztan

https://doi.org/10.46655/federgi.1050798

Öz

Bu yazı feminizm, ütopyalar, insan sonrası ve toplumsal cinsiyet sonrası bir özne arayışına ilişkin
düşünsel bir patikanın izini sürmeye çalışıyor. Donna Haraway’ın Siborg Manifestosu’ndan
Chutulasen’e uzanan yolda geliştirdiği figürlerin, pandeminin orta yerinde iyi bir hayat tahayyülüne
ilişkin olanaklarına değiniyor. Bu çerçevede, doğa/kültür, biyolojik-teknolojik, fiziksel olan olmayan,
insan-hayvan ikilemine düşmeden özcü olmayan bir öznelliğin tanımlanması konusunda Haraway’ın
sunduğu çerçeveyi gözden geçiriyor. Siborg Manifestosu’ndan itibaren Haraway’ın önümüze koyduğu
siborg, yoldaş türler, spekülatif masallaştırmalar, Khtulusen gibi figür ve nosyonlara; ekolojik yıkım,
pandemi, derinleşen eşitsizlikler içerisinden bakmaya çalışıyor.

Anahtar Kelimeler

Donna Haraway, posthuman, Chthulucene, COVID-19, spekülatif masallaştırmalar

Kaynakça

• Bora, Aksu. “Romantik bir Ütopya olarak Siborg”, Ütopyalar. Politikayla Arzunun Kesiştiği Yer (İstanbul: İletişim Yayınları, 2018): 199-206.
• Bozok, Nihan. “Herkesle ve Kimsesiz, Türler Arasında ve Kökensiz Siborg: Donna Haraway’ın Düşüncesinde Feminist Bir Beden Politikasının Imkânları” ViraVerita E-Dergi 9 (2019): 128–148.
• Braidotti, Rosi. A theoretical framework for the critical posthumanities. Theory, Culture & Society, 36.6 (2018): 31-61.
• Christov-Bakargiev, C. “Tuzlu Su: Düşünce Biçimleri Üzerine Bir Teori”, 14. İstanbul Bienali Kataloğu, Çev. Savaş Kılıç. (İstanbul, Yapı Kredi Yayınları, 2015): XXXIV.
• Collin, F. ve Kaufer, I. Feminist Güzergah (Ankara: Dipnot Yayınları, 2015).
• Cook, Peta S. “The Modernistic Posthuman Prophecy of Donna Haraway”, Social Change in the 21st Century Conference (Centre for Social Change Research Queensland University of Technology 29 October 2004). https://eprints.qut.edu.au/646/1/cook_peta.pdf (11 Ocak 2020 tarihinde erişildi).
• Crutzen, P. J., & Stoermer, E. F. “The Anthropocene” Global change newsletter, 41, (2000).
• Ferwerda, S. M. Narrating the Anthropocene. Threading Contemporary Feminist Theory and Fiction in a Human- Dominated World (Master's thesis), MA Gender and Ethnicity, Department of Media and Culture Studies (Utrecht University, 2016).
• Gane, Nicholas. When we have never been human, what is to be done? Interview with Donna Haraway. In Theory, Culture & Society 23, 7-8 (2006): 135–158.
• Goodeve, Thyrza Nichols. Tıpkı Bir Yaprak Gibi Donna J. Haraway ile Söyleşi , Çev. Aksu Bora, (İstanbul: İletişim Yayınları, 2020)
• Haraway, Donna. “Manifesto for Cyborgs: Science, Technology and Socialist Feminisn in the 1980s” Socialist Review 80 (1985): 65-108.
• Haraway, Donna. Introduction: A kinship of feminist figurations. The Haraway Reader, 2004): 1–6.
• Haraway, Donna “Siborg Manifestosu: Yirminci Yüzyılın Sonlarında Bilim, Teknoloji ve Sosyalist Feminizm”, 45-90.
• Başka Yer, Metis Seçkileri Donna J. Haraway (İstanbul: Metis Yayınları, 2010).
• Haraway, Donna. “SF: Science Fiction, Speculative Fabulation, String Figures, So Far”, Ada A Journal of Gender, New Media & Technology. 3 (2013). https://adanewmedia.org/2013/11/issue3-haraway/ (25 Temmuz 2019 tarihinde erişildi)
• Haraway, Donna “Anthropocene, Capitalocene, Plantationocene, Chthulucene: Making Kin.” Environmental” Humanities 6 (2015): 159-65.
• Haraway, Donna. Staying with the trouble: Making kin in the Chthulucene (Durham, NC: Duke University Press, 2016).
• Haraway, D. “The Camille Stories: Children of Compost”, Staying with the trouble: Making kin in the Chthulucene (Durham, NC: Duke University Press, 2016a): 134-168 Miah, A. A Critical History of Posthumanism. In: Gordijn, B./ Chadwick, R. (Ed.): Medical Enhancement and Posthumanity. (Springer, New York, 2008).
• Moore, Jason W. “Introduction”, Der. Jason W. Moore, Anthropocene or Capitalocene? Nature, History, and the Crisis of Capitalism (PM Press, 2016).