BAK ŞU KONUŞANA! 52 Hafta 52 Erkek Tesadüf Değil Erkek Şiddeti projesinin söylem analizi

Yıl 2022, Cilt: 14 Sayı: 2, 56 - 69, 15.12.2022

İlkay Özküralpli

https://doi.org/10.46655/federgi.1173793

Öz

Bir sorun olarak erkek şiddetinin çözümüne ilişkin girişim ve tahayyüllerde erkek kategorisi çoğunlukla sadece sorunla ilişkili olarak ele alınır. Öte yandan bizzat erkeklerin kendisini de bu mücadelelerde pek görmez ve de duymayız. Halbuki çözüme yönelik herhangi bir çaba sorunun sorumlu faillerinin dönüşümünden geçer ve bunun da ilk adımı çözümden ziyade sorunu tanımaktır. Bu sebeple, çalışmanın temel sorunsalını bir sorun olarak erkek şiddeti ile erkekler nasıl ilişkilenmektedir sorusu oluşturur. Bu doğrultuda, çalışmada Bianet’in 2018 yılında gerçekleştirdiği 52 Hafta 52 Erkek, Tesadüf Değil Erkek Şiddeti isimli projesinde erkeklerin ürettiği şiddet ve erkeklikler hakkında yazan 52 metin eleştirel söylem analiziyle erkek öznelliği, şiddetle ilişkilenme stratejileri ve çözüm tahayyülleri şeklinde üç başlık altında incelenmiştir. Bu bağlamda, çalışma feminizm ve erkekler arasında kurulabilecek bir ittifakın peşinde, erkek şiddeti ile bir sorun olarak ilişkilenebilen ve kendini ötekine açan bir erkek öznelliğinin imkanlarını tartışmıştır.

Anahtar Kelimeler

eleştirel erkeklik çalışmaları, erkek şiddeti, “52 Hafta 52 Erkek” yazı dizisi, eleştirel söylem analizi, erkek öznelliği

LOOK WHO IS TALKING! Critical Discourse Analysis of 52 Weeks 52 Men

Öz

Regarding to the attempts and imaginations for the solution of male violence, the category of men is mostly discussed only in relation to the problem. However, we do not see or hear enough men themselves in these feminist struggles. For a significant solution, the transformation in need must be realized by responsible agents of that problem. Thus, the first step will be to recognize the problem rather than the solution. In this context, the problematic of this study follows the question of how men relate to male violence as a problem. Accordingly, this research investigates Bianet’s project titled as 52 Weeks 52 Men through critical discourse analysis. In pursuit of an alliance between feminism and men, this research discusses the possibilities of a male subjectivity that can be related to male violence as a problem and opens itself to the other.

Anahtar Kelimeler

male subjectivity, critical masculinity studies, male violence, “52 Weeks 52 Men”, critical discourse analysis

Kaynakça

• Ahmed, Sara. Duyguların Kültürel Politikası. (S. Komut, Çev.) (İstanbul: Sel Yayıncılık, 2015).
• Barutçu, Atilla. “(Pro)Feminist Araştırmalarda Erkekler Arası Güç İlişkileri, Yöntemsel Soru(n)lar ve Defansta Duran Ben,” Türkiye’de Feminist Yöntem, der. E. Erdoğan ve N. Gündoğdu (İstanbul: Metis Yayıncılık, 2020), 147 – 179.
• Beasley, Chris. “Caution! Hazards ahead: Considering the potential gap between feminist thinking and men/masculinities theory and practice”, Journal of Sociology 51, no. 3, (2015): 566 – 581. Doi:10.1177/1440783314553317
• Bozok, Mehmet. “Eleştiren ile Eleştirilenler Arasında Nazik Karşılaşmalar: (Pro)Feminist bir Yaklaşımla Trabzon’da Erkeklikleri İncelemek” Fe Dergi 6, no.1 (2013): 78-89. Doi: 10.1501/Fe0001_0000000114.
• Butler, Judith. Cinsiyet Belası, Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi (2.Baskı) (B. Ertür, Çev.)(İstanbul: Metis Yayıncılık, 2010).
• Butler, Judith. “Kadın Kategorisini Yeniden Tasavvur Etmeliyiz,” 5 Harfliler, 8 Eylül 2021, https://www.5harfliler.com/judith-butler-kadin-kategorisini-yeniden-tasavvur-etmeliyiz/
• Connell, Raewyn ve Messerschmidt James. “Hegemonic masculinity: rethinking the concept,” Gender and Society 19, no. 6 (2005): 829 – 859.doi: 10.1177/0891243205278639
• CEDAW – Kadının İnsan Hakları – Yeni Çözümler Derneği. Türkiye CEDAW Sivil Toplum Yürütme Kurulunun BM Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Komitesi’ne Sunduğu 8. Periyodik Dönem Gölge Rapor, Temmuz 2021.
• Çelenk, Sevilay, “Bana Gerçek Bir Hikâye Anlatabilir Misin?”, Bianet, 25 Ocak 2019, https://m.bianet.org/biamag/kadin/204815-bana-gercek-bir-hikaye-anlatabilir-misin
• Çelenk, Zehra, “Hadbilim ve Empati,” Gazete Duvar, 23 Temmuz 2022, https://www.gazeteduvar.com.tr/hadbilim-ve-empati-makale-1574408
• Erol, Devrim Deniz. “Toplumsal Cinsiyet BağlamındaTürkie Yazılı Basınında Şiddet Haberleri ve Haber Fotoğrafları,” Selçuk İletişim 8, no. 1 (2013): 192- 211.
• Frank, Blye. “The “new men’s studies” and feminism: Promise or danger?” Men and Masculinities: A Critical Anthology, ed. Tony Haddad (Toronto: Canadian Scholars Press, 1993), 333 – 343.
• Frye, Marilyn. “In and Out of Harm's Way: Arrogance and Love,”, The Politics of Reality: Essays in Feminist Theory, (California: Crossing Press, 1983), 52-83.
• Garner, Steve. Whiteness: An Introduction (Londra, New York: Routledge, 2007).
• Golding, William. Sineklerin Tanrısı (M. Urgan, Çev.) (İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 2001).
• Göker, Zeynep G. ve Polatdemir, Aslı. Türkiye’de Yükseköğretim Kurumlarında Toplumsal Cinsiyet eşitliği Mekanizmaları: Bir Temel Değerlendirme Çalışması (İstanbul: SU Gender ve Research Worldwide İstanbul, 2019).
• Haraway, Donna. “Konumlu Bilgiler: Feminizmde Bilim Meselesi ve Kısmi Perspektifin Ayrıcalığı”, Başka Yer (G. Pusar, Çev.) (İstanbul: Metis Yayınları, 2010).
• Hearn, Jeff. (2004). “From hegemonic masculinity to the hegemony of men”, Feminist Theory 5, no. 1 (2004): 49-72. doi: 1 0.1177/1464700104040813.
• hooks, bell. Değişme İsteği Erkekler, Erkeklik ve Sevgi ( Z. Kutluata, Çev.)(İstanbul: BGST Yayınları, 2018).
• İstanbul Sözleşmesi Türkiye İzleme Platformu, Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi’nin hükümlerini yürürlüğe koyan yasal ve diğer tedbirler hakkında Türkiye’nin İlk Raporuna İlişkin Sivil Toplum Örgütlerinin Gölge Raporu, 2017.
• İstanbul Planlama Ajansı (İPA), “Sığabildiğim Bir Dünya”: Kadına Yönelik Erkek Şiddetiyle Mücadelede Özneler, Kurumlar ve Yerel Çözümler, Kasım 2021.
• Kalafat, Haluk, “52 Hafta 52 Erkek,” Bianet, 9 Ocak 2018, https://bianet.org/bianet/kadin/193117-52-erkek-52-hafta
• Kayhan, Aslı, “Me Too Hareketi,” Feminist Bellek, https://feministbellek.org/metoohareketi/
• Kuzu, Şenay Leyla.“ “52 Erkek 52 Hafta” Yazı Dizisi ve Türkiye’de Kadına Yönelik Şiddeti, Erkeklerin Şiddet Anlatıları Üzerinden Tartışmak,” Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi V, no.1 (2022): 77 – 99. doi: 10.33708/ktc.1096330.
• Kümbetoğlu, Belkıs. Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma (İstanbul: Bağlam Yayınları, 2008).
• le Bihan-Colleran, Christèle. “Feminist Linguistic Theories and “Political Correctness” Modifying the Discourse on Women?” The Esse Messenger 29, no. 1 (2020): 120 – 192.
• Lugones, Maria. Pilgrimages – Peregrinajes: Theorizing Coalition Against Multiple Opressions (Oxford: Rowman & Littlefield Publishers, 2003).
• McMahon, Anthony. “Male Readings of Feminist Theory: The psychologization of sexual politics in the masculinity literature,” Theory and Society 22, no. 5 (1993): 675 – 695. http://www.jstor.org/stable/657990.
• Mills, Sara. “Caught between Sexism, Anti-Sexism and ‘Political Correctness’: Feminist Women’s Negotiations with Naming Practices.” Discourse & Society 14, no. 1 (2003): 87–110. http://www.jstor.org/stable/42888551.
• Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı, Türkiye’de Erkek Şiddetiyle Mücadelede Koordinasyona İlişkin İzleme Raporu, 2021.
• Özbay, Cenk, “Erkekler Dile Gelince,” Bianet, 24 Ocak 2019, https://m.bianet.org/bianet/kadin/204780-erkeklikler-dile-dusunce
• Özkazanç Alev ve Yetiş, Erman Örsan. “Erkeklik ve Kadına Şiddet Sorunu: Eleştirel Bir Literatür Değerlendirmesi”, Bir Musibet: Yeni Türkiye’de Erillik, Şiddet ve Feminist Siyaset (Ankara: Dipnot Yayınları, 2020), 137-167.
• Özküralpli, İlkay. “Feminizm ve Erkeklik Çalışmaları İttifakına Dair,” Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, Feminizm, Cilt 10, ed. Feryal Saygılıgil ve Nacide Berber (İstanbul: İletişim Yayınları, 2020), 579 – 586.
• Özküralpli, İlkay. “Biraz da Erkeklerden Konuşalım mı? Hegemonik Erkeklik Kavramının Feminist Bir Eleştirisi”, Moment Dergi, Erkeklik Çalışmaları 8. no. 2 (Aralık 2021): 368 -387. Doi:10.17572/mj2021.2.368387.
• Özküralpli, İlkay. “Erkek Kategorisini Yeniden Düşünmek,” ViraVerita, 25 Kasım 2021, https://viraverita.org/yazilar/erkek-kategorisini-yeniden-dusunmek.
• Öztan, Ece. “Feminist Araştırmalar ve Yöntem”, Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları, ed. Feryal Saygılıgil (Ankara: Dipnot Yayınları, 2016), 269-289.
• Sancar, Serpil. Erkeklik: İmkansız iktidar: Ailede, piyasada ve sokakta erkekler (İstanbul: Metis, 2011).
• Sancar, Serpil ve Göç-Bilgin, Murat. Erkekler, Erkeklikler ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Haritalama ve İzleme Çalışması (Ankara: CEİD Yayınları, 2021).
• Sünbüloğlu, Nurseli Yeşim, “Eşitlikçi Erkekliklerin Tahayyül Edilmesi Gerekliliği,” Bianet, 21 Ocak 2019, https://bianet.org/bianet/kadin/204648-esitlikci-erkekliklerin-tahayyul-edilmesi-gerekliligi
• Sünbüloğlu, N. Y., Gözcü, B., Günay-Erkol, Ç. Sayılan, G. ve Akyüz, S. Şiddetsiz Erkeklik Atölyeleri El Kitabı (İstanbul: Özyeğin Üniversitesi, 2021).
• Türkkan, Seçil ve Aydemir, Şenay, “Erkekler Erkekliği Anlatıyor ya da Politik Doğruculuğu Aşmak,” sivilsayfalar, 3 Mart 2018, https://www.sivilsayfalar.org/2018/10/03/erkekler-erkekligi-anlatiyor-ya-da-politik-dogruculugu-asmak/
• Ünlü, Barış. Türklük Sözleşmesi. Oluşumu, İşleyişi ve Krizi. Ankara: Dipnot Yayınları, 2019).
• Waling, Andrea, “Rethinking Masculinity Studies: Feminism, Masculinity, and Poststructural Accounts of Agency and Emotional Reflexivity,” Journal of Men’s Studies 27, no.1 (2019): 89 -107. doi: 10.1177/1060826518782980