KİNDİ'NİN EĞİTİM FELSEFESİ

Yıl 2020, Sayı: 71, 208 - 231, 15.07.2020

Mehmet Karakuş

Öz

Geçmişten günümüze ışık tutanlardan biri de arkasında ciddi bir kültürel miras bırakan Kindî (801-873)’dir. Kindî, İslam düşünce tarihinde sistematik felsefenin başlatıcısı olarak kabul edilen ve felsefi terminolojinin oluşması için önemli katkısı bulunan bilim ve düşünce insanıdır. Araştırmalarında daha çok Fizik ve Metafizik konularına ağırlık vermiştir. Ancak İslam dünyasını Batı düşüncesiyle tanıştırmak gibi bir misyonu üstlenen Kindî’nin insanı kemale ulaştıracak yol olarak gördüğü eğitime dair söyledikleri ve beklentileri de önem arz etmektedir.
Kindî, bütün bilimlerin bir amaç ve metot çerçevesinde, kendine uygun olan yöntemi kullanarak, belirli öğretim programları dahilinde verilmesi gerektiğine inanır. Bu yönüyle eğitimin de kendine özgü amacı, metodu ve programı olmalıdır. İşte bu çalışma Kindî’nin eğitime dair bu görüşlerini görünür kılma çabası taşımaktadır. Kindî, eğitimde alışkanlıkların ve çevrenin önemine vurgu yapmış, anlaşılmadan ve kavranmadan ezberleme yoluyla edinilen bilgilerin yetersizliğini ifade etmiştir. Ayrıca daha sonraki zamanlarda kullanılabileceğini hesaba katarak not tutularak bilgi edinilmesini tavsiye etmiştir.

Anahtar Kelimeler

İslam Felsefesi, Kindî, Bilgi, Eğitim, Öğretim

Teşekkür

Kolaylıklar dilerim.

Kaynakça

• A. Cortabarria Beitia, Kindî’de İlimlerin Sınıflandırılması (1), Fransızcadan Çeviren: Emrullah Yüksel, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5. Sayı, Atatürk Üniversitesi Basımevi, Erzurum 1982, s.220, ss.219-243.
• Ahmet Cevizci, Felsefe Sözlüğü, Ekin yay., Ank., 1996.
• Ahmet Kâmil Cihan, İbn Sina ve Gazali’de Bilgi Problemi, İnsan Yay. İstanbul 1998.
• Ali Durusoy, Örnek Çeviri Metinlerle Mantık İlmine Giriş, M.Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, İstanbul 2012.
• Antovan Seyf, el-Kindî Mekanatuhu İnde Müerrihî el-Felsefeti’l-Arabiyyeti, Dâru’l-Ceyl, Beyrut 1985.
• Aristoteles, Organon IV-İkinci Analitikler, Çev. Hamdi Ragıp Atademir, Millî Eğitim Basımevi, İstanbul 1989.
• Ebu Süleyman Mantıkî es-Sicistanî, Sivanü’l-Hikme, Tahkik: Abdurrahman Bedevi, Bünyadı Ferhengi İran (İran Kültür Vakfı) Yay. Tahran 1974.
• Enver Uysal, Hudud Risaleleri Çerçevesinde Kindî ve İbn Sina Felsefesinin Temel Kavramları, Emin Yayınları, Bursa 2008.
• Gülnihal Küken, Ortaçağda Eğitim Felsefesi, Alfa Yayınları, İstanbul 2001.
• Gürsen Topses, Eğitim Felsefesi Temel Sorunları, Dayanışma Yayınları, Ankara 1982.
• İbn Nedim, Fihrist, Mektebe et-Ticariyye el-Kübra, Mısır 1384 h.
• İsmail R. Faruki, Bilginin İslamileştirilmesi, Tercüme: Fehmi Koru, Risale Yay. İstanbul 1986.
• Kindî, “Aristoteles’in Kitaplarının Sayısı Üzerine”, Felsefi Risaleler, çev., Mahmut Kaya, Klasik Yay. İstanbul 2002.
• Kindî, “Oluş ve Bozuluşun Yakın Etkin Sebebi Üzerine”, Felsefi Risaleler, çev., Mahmut Kaya, Klasik Yay.İstanbul 2002.
• Kindî, “Beş Terim Üzerine”, Felsefi Risaleler, çev., Mahmut Kaya, Klasik Yay. İstanbul 2002.
• Kindî, Felsefi Risaleler, çev., Mahmut Kaya, Klasik Yay. İstanbul 2002.
• Kindî, “fî Hudûdi’l-Eşyâ ve Rusûmihâ”, Resâilu’l-Kindî el-Felsefiyye, Nşr. Muhammed Abdülhâdî Ebû Rîde, c. I, Kahire 1369/1950.
• Kindî, “Göklerin Allah’a Secde ve İtaat Edişi Üzerine”, Felsefi Risaleler, çev., Mahmut Kaya, Klasik Yay. İstanbul 2002.
• Kindî, “İlk Felsefe Üzerine”, Felsefi Risaleler, çev., Mahmut Kaya, Klasik Yay. İstanbul 2002.
• Kindî, “Nefis üzerine”, Felsefi Risaleler, çev., Mahmut Kaya, Klasik Yay. İstanbul 2002, s. s.244-245 vd.
• Kindî, “el-İbane An İlleti’l-Faileti’l-Karîbeti Lil Kevni vel-Fesad”, Resailü'l-Kindî el-Felsefiyye, tah. Muhammed Abdülhadi Ebu Rîde, Daru'l-fıkri'l-Arabi, Mısır 1950.
• Kindî, “el-Kavl Fi’n-Nefs”, Resailü'l-Kindî el-Felsefiyye, tah. Muhammed Abdülhadi Ebu Rîde, Daru'l-fıkri'l-Arabi, Mısır 1950.
• Kindî, “Fî Mahiyetin-Nevmi ve’r-Ru’ya”, Resailü'l-Kindî el-Felsefiyye, tah. Muhammed Abdülhadi Ebu Rîde, Daru'l-fıkri'l-Arabi, Mısır 1950.
• Kindî, “Fî’l-Felsefeti’l-Ûla”, Resailü'l-Kindî el-Felsefiyye tah. Muhammed Abdülhadi Ebu Rîde, Daru'l-fıkri'l-Arabi, Mısır 1950.
• Kindî, “Risale Fi Kemmiyeti Kütübi Aristotalis”, Resailü'l-Kindî el-Felsefiyye, tah. Muhammed Abdülhadi Ebu Rîde, Daru'l-fıkri'l-Arabi, Mısır 1950.
• Kindî, “Aristoteles’in Kitaplarının Sayısı Üzerine”, Felsefi Risaleler, çev., Mahmut Kaya, Klasik Yay. İstanbul 2002.
• Kindî, “Tarifler Üzerine”, Felsefî Risâleler, çev. Mahmut Kaya, Kindî, Klasik Yay. İstanbul 2002, s. 185.
• Kindî, “Uyku ve Rüyanın Mahiyeti üzerine”, Felsefi Risaleler, çev., Mahmut Kaya, Klasik Yay. İstanbul 2002.
• Kindî, “Üzüntüyü Yenmenin Çareleri”, Felsefi Risaleler, çev., Mahmut Kaya, Klasik Yay.İstanbul 2002.
• Macit Fahri, İslâm Felsefesi Kelâmı Ve Tasavvufuna Kısa Bir Giriş, Çeviren: Şahin Filiz, İnsan Yayınları, İstanbul 2008.
• Macit Fahri, İslam Felsefesi Tarihi, çev. Kasım Turhan, İklim Yay. İstanbul 1992.
• Mahmud Abdullatif, el-Fikrü et-Terbeviyyü İnde’l-Kindî, Menşurat ittihad el-Kitab el-Arab, Dımeşk 2012.
• Mehmet Bayrakdar, İslam Felsefesine Giriş, TDV Yay. Ankara 2012.
• Muhammed Abid el-Cabiri, Felsefi Mirasımız ve Biz, Türkçesi: A. Said Aykut, Kitabevi Yay. İstanbul 2003.