FİNANSMAN, FAKTORİNG VE LEASING ŞİRKETLERİNİN KREDİ YÖNETİM PERFORMANSININ TOPSIS YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ : (2015 – 2018)

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 3, 286 - 306, 30.09.2019

Hüseyin Selimler , Cumhur Taş

https://doi.org/10.29106/fesa.595430

Cited By: 7

Öz

Türk finansal sisteminin %83’ünü bankalar oluştururken özellikle banka dışı finansal kurumlar olarak tanımlanan finansman, finansal kiralama ve faktoring şirketleri sundukları finansal hizmetler ile müşterilerinin taleplerine çözümler sunarak finansal sistemin derinleşmesine yardımcı olmaktadır. Finansal kiralama; yatırımcının ihtiyacı olan bir malın, finansal kiralama şirketi tarafından satın alınması ve yatırımcıya belirli bir dönem boyunca kiralanması yöntemidir. Faktoring; işletmelerin yurt içi ve yurt dışı her türlü mal ve hizmet satışından kaynaklanan ve belgeye dayalı olan vadeli alacaklarının vadesinden önce tahsiline imkan sağlayan bir finansman yöntemidir. Finansman şirketleri, otomobil, mobilya, teknolojik ürünler, telefonlar, ev aletleri gibi mal ve hizmetlerinin satın alınması için kredi sağlayan uzmanlaşmış finansal kurumlardır. Çalışmada bu üç kurumun kredi yönetimine ilişkin finansal rasyoları; kredi, aktif, takipteki krediler, özel karşılıklar, gelir ve kar ile ilişkili veri ve oranlar kullanılarak, TOPSIS yöntemi ile incelenmiş, sonuçlar değerlendirilmiş ve sıralama yapılmıştır. Değerlendirme dönemi olarak 2015-2018 ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

TOPSIS, Finansal Kiralama Şirketleri, faktoring, finansman şirketleri, finansal performans

Kaynakça

• ACAR, Mustafa, (2003). Tarımsal İşletmelerde Finansal Performans Analizi, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (20).
• ALPER, D., & BAŞDAR, C. (2017). A Comparison of TOPSIS and ELECTRE Methods: An Application on the Factoring Industry. Business and Economics Research Journal, 8(3), 627.
• ARAS, G , TEZCAN, N, FURTUNA, Ö.K. (2018). Geleneksel Bankacılık ve Katılım Bankacılığından Kurumsal Sürdürülebı̇lı̇rlı̇k Performansının TOPSIS Yöntemiyle Karşılaştırılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 27 (81), 58-81. Retrieved from http://dergipark.org.tr/iuiieyd/issue/34081/377151
• BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU (BDDK), Banka Dışı Mali Kuruluş Verileri, http://www.bddk.org.tr/Veriler-Kategori/Banka-Disi-Mali-Kurulus-Verileri/12, (Erişim Tarihi : 15.06.2019)
• BDDK, www.bddk.org.tr, (Erişim Tarihi : 1.6.2019)
• BAĞCI, H. (2013). Ticari Bankalar ile Katılım bankalarının Karlılık Performanslarının TOPSIS Yöntemi İle Karşılaştırılması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• BAĞCI, H., & ESMER, Y. (2016). PROMETHEE Yöntemi İle Faktoring Şirketi Seçimi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Ekim 2016. 9- 2, 116–129,
• BAĞCI, H. ve KAHARAMAN, Y.E., (2017), “Electre Yöntemi Kullanılarak Leasing Şirketlerinin Performanslarının Değerlendirilmesi”, ASED, Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Yıl:2017 Cilt:1 Sayı:1, 59-67
• CEYLAN, İ.F. ve DEMİRCİ, F., (2017), “MULTIMOORA Yöntemiyle Finansal Performans Ölçümü: Leasing Şirketlerinde Bir Uygulama”, Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Yıl: 2017, Cilt: 8, Sayı: 15
• ÇAĞIL, G.(2011) Küresel Kriz Sürecinde Türk Bankacılık Sektörünün Finansal Performansının Electre Yöntemi İle Analizi. Maliye ve Finans Yazıları, 1 (93), 59-86. http://dergipark.org.tr/mfy/issue/16287/170796
• ÇETİNCELİ, K., ÖMÜRBEK, V., & AKSOY, E. (2018). Finansal Kurumların Modifiye Edilmiş Dijital Mantık (Mdl) Temelli Gri İlişkisel Analiz İle Performans Değerlendirmesi. Suleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences, 23(2).
• ÇINAR, Y. (2004). Çok Nitelikli Karar Verme ve Bankaların Mali Performanslarının Değerlendirilmesi Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• DEMİRELİ, E. (2010), TOPSIS Çok Kriterli Karar Verme Sistemi: Türkiye’deki Kamu Bankaları Üzerine Bir Uygulama, ÇOMÜ Dergileri Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi (Cilt:5-Sayı:1) 2010, 101-112
• ECE, N., & ÖZDEMİR, F. (2011). Halka Açık Finansal Kiralama ve Faktoring Şirketlerinin Performans Ölçümü ve Analizinde Kullanılan EVA ve TOPSIS Yöntemlerinin Hisse Senedi Değerleri ile Karşılaştırmalı Analizi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 48(561), 83-95.
• ELEREN, A., KarAgül, M. (2008). 1986-2006 Türkiye Ekonomisinin Performans Değerlendirmesi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 15 (1), 1-14.
• FİNANSAL KURUMLAR BİRLİĞİ, www.fkb.org.tr (Erişim Tarihi : 1.7.2019)
• FİNANSAL KURUMLAR BİRLİĞİ, (2018), 2018 Yılı Faaliyet Raporu, www.fkb.org.tr, (Erişim Tarihi : 05.07.2019)
• GÜROL, B. (2018). Faktoring, Finansal Kiralama ve Leasing Sektörlerinin Performanslarının TOPSIS Yöntemi İle Ölçülmesi: Türkiye Karşılaştırması. Başkent Üniversitesi Ticari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 61-73.
• HWANG, C.L., YOON, K., (1981). Multiple Attribute Decisions Making: Methods and Applications: A State of-the-Art-Survey. Lecture Notes in Economics and Mathematical System, Springer, Verlag.
• KALLO, Z. (2015). Katılım Bankalarının Performanslarının Değerlendirilmesi : TOPSIS ve Promethee Yöntemi ile Uluslararası Karşılaştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• LEZKİ, Ş., SÖNMEZ, H., IŞIKLAR, E., ÖZDEMİR, A. ve ALPTEKİN, N., (2016), İşletmelerde Karar Verme Teknikleri, Anadolu Üniversitesi Yayınları NO:3355, Eskişehir,
• ÖZBEK, A. (2018). BİST’te İşlem Gören Faktoring Şirketlerinin Mali Yapılarının Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemleri İle Değerlendirilmesi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1), 29-53.
• ÖZDEMİR, M., (2018), Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri, Editörler: Yıldırım, Bahadır Fatih ve Önder, Emrah, 3.Baskı, Dora Yayınları, Bursa
• ÖZDEN, Ü. H. (2009). Türkiye’deki Mevduat Bankaları¬nın Performansları Çok Kriterli Karar Verme Yön¬temleri ile Analiz, Ankara: Detay Yayıncılık.
• ÖZÇELİK, H., & KÜÇÜKÇAKAL, Z. (2019). BIST’de İşlem Gören Finansal Kiralama ve Faktoring Şirketlerinin Finansal Performanslarının TOPSIS Yöntemi İle Analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (81).
• ÖZKAN, G. (2017). Türkiye’de Halka Açık Özel Sermayeli Ve Kamu Sermayeli Ticaret Bankalarının Performanslarının TOPSIS Yöntemi İle Analizi, Alanya Akademik Bakış Dergisi, Yıl:2017, C:1, S:1, s. 47-59 Year:2017, Vol:1, No:1, 47-59
• YARALIOĞLU, K. (2019). TOPSIS Yöntemi,(www.deu.edu.tr/userweb/k.yaralioglu/dosyalar/ TOPSIS_Yontemi.doc), (Erişim Tarihi : 1.5.2019)
• YAYAR, R. ve BAYKARA, H. V., (2012). TOPSIS Yöntemi ile Katılım Bankalarının Etkinliği ve Verimliliği Üzerine Bir Uygulama, Business and Economics Research Journal, Volume 3, Number 4, 2012, 21-42
• YILDIRIM, B.F., ÖNDER, E. (2014). Operasyonel, Yönetsel ve Stratejik Problemlerin Çözümünde Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri. Bursa: Dora Yayıncılık.
• TÜRKİYE BANKALAR BİRLİĞİ (TBB), www.tbb.org.tr, (Erişim Tarihi : 15.6.2019)
• TÜRKİYE BANKALAR BİRLİĞİ (TBB), 2018-2019 Faaliyet Raporu, Mayıs 2019, www.tbb.org.tr, (Erişim Tarihi : 1.7.2019)