OTOMOBİL TERCİHİNDE TÜKETİM KÜLTÜRÜ VE LÜKS TÜKETİM İLİŞKİSİNE YÖNELİK Y KUŞAĞI ÜZERİNDE NİCEL BİR ARAŞTIRMA: KARABÜK ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 162 - 170, 30.06.2020

Ahmet Gürbüz , Dilek Aydoğdu

https://doi.org/10.29106/fesa.644226

Öz

Günümüz toplumsal yapısı içerisinde sosyal bir olgu olarak tüketim
kavramı ve bu kavram içerisinde tüketim kültürü değerlendirilmektedir.
Teknolojinin gelişmesiyle beraber var olan tüketim anlayışı popüler kültür
ihtiyaçları ile harmanlanarak tüketim kültürü çerçevesinde hızla yayılmakta ve
değişmektedir. Değişen ve gelişen tüketim anlayışı kitleler arasında ihtiyaç
dışı satın alma ve lükse dayalı hale gelmiştir. Lüks tüketim kavramının yaygın
olarak bilinen bir diğer tanımı gösterişçi tüketim olmakla beraber toplumun
genç kesimleri üzerinde yaygın olarak görülmektedir. Tüketim kültürü ve lüks
tüketim toplumsal gruplar içerisinde farklılaşmaya sebep olmakta ve asıl
amaçlanan ihtiyacı gidermenin ötesinde toplumsal statü ve kimlik kazanmaya
yöneliktir.

Bu çalışmada Karabük örneklemi içerisinde günümüz yaygın popülasyonu
olarak bilinen Y kuşağı tüketici kitlesi tercih edilmiştir. 1980 ve 1999
tarihleri arasında doğan Y kuşağı tüketicilerinin tüketim kültürüne bağlı
olarak gerçekleştirdikleri otomobil tercihleri ile lüks tüketim ilişkisi 420
kişi üzerinde uygulanan anket formu ile nicel açıdan analiz edilerek otomobil
tercihleri ile lüks tüketim kavramlarının anlamlılık düzeyleri ortaya konmaya
çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tüketim, Tüketim Kültürü, Lüks Tüketim, Y Kuşağı

Kaynakça

• AÇIKALIN, S., Erdoğan, L. (2004). “Veblen’ci Gösteriş Amaçlı Tüketim”, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 4(7), ss.1-18.
• AMERICAN DEMOGRAPHICS, Dec 2002/Jan 2003 24,11 ss.1-4.
• AKTUĞLU I. K. ve Temel, A. (2006). “Tüketiciler Markaları Nasıl Tercih Ediyor? (Kamu Sektörü Çalışanlarının Giysi Markalarını Tercihini Etkileyen Faktörlere Yönelik Bir Araştırma)”. Konya Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:15, ss.43-59.
• ARSLAN, K. (2003). “Otomobil Alımında Tüketici Davranışlarını Etkileyen Faktörler”. İstanbul Ticaret Üniversitesi Dergisi, 2 (3), ss.83-103.
• AYDEMİR, M. (2007). “Tüketim; Modern Dünyanın Kültürel Göstereni”, Kültür Sosyolojisi, Hece yayınları, Ankara.
• BABAOĞUL, M. Buğday, E. (2012). “Gösteriş Tüketimine Karşı Gönüllü Sadelik”, Tüketici Yazıları III, ed. Müberra Babaoğul&Arzu Şenel&Esna Betül Buğday, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Tüketici-Pazar-Araştırma-Danışma Teset ve Eğitim Merkezi Yayınları.
• BAUMAN, Z. (2005). “Bireyselleşmiş Toplum” (Çev. Alogan, Y), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• BAUDRILLARD, J. (2004). Tüketim Toplumu, Çev:Hazal Deliceçaylı- Ferda Keskin, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• BEDİR, A. (2002). “Türkiye’de Otomotiv Sanayi Gelişme Perspektifi". DPT İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, Yayın No:2660.
• BOCOCK, R. (2005) Tüketim, (Çev: Kutluk, İ.), Dost Kitabevi, Ankara.
• MİLLS, C. W. (1974). İktidar Seçkinleri, (Çev. Oskay, Ü.), Bilgi Yayınevi, Ankara.
• ERCAN, F. (1998). Toplumlar ve Ekonomiler, Sarmal Yayınevi, İstanbul.
• FEATHERSTONE, M. (2005), Postmodernizm ve Tüketim Kültürü, (Çev: Küçük, M.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• RİTZER, G. (2000). Büyüsü Bozulmuş Dünyayı Büyülemek, (Çev: Kaya, Ş. S.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• GÖRENER A. ve Görener, Ö. (2008). “Türk Otomotiv Sektörünün Ülke Ekonomisine Katkıları ve Geleceğe Yönelik Sektörel Beklentiler.” Journal Of Yasar University, 3 (10), 1213-1232.
• GÜLLÜLÜ, U., Ünal, S., ve Bilgili, B. (2010). “Kendini Gösterim ve Kişilerarası Etkileşimin Gösterişçi Tüketim Üzerindeki Etkilerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(1).
• GÜNGÖR İ. ve İşler, D. B. (2005). “Analitik Hiyerarşi Yaklaşımı İle Otomobil Seçimi”. ZKÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), ss.21-33.
• KOTLER P. ve Armstrong G. (2006). “Principles of Marketing”, Pearson Education, New Jersey, 11. Edition.
• KÖKSAL, Y. ve Türedi, M. (2014). “Tüketici Otomobil Tercihinde Etkili Olan Bilgi ve İletişim Kanalları Üzerine Bir İnceleme”. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı.17, ss.105-125.
• MITCHELL, V. W., Gıanfranco, W. (2004). “Gender Differences in German Consumer Decision-Making Styles, Journal of Consumer Behaviour”, 3(4), ss.331-346.
• SAVAŞ, F. (1998). İktisatın Tarihi, Avcıol Yay., İstanbul.
• SOLOMON, M. (2009). “Consumer Behavior, Buying, Having and Being”. Eight Edition. Pearson, Prentice Hall, New Jersey.
• TİMUR M.N. ve Sarıyer, N. (2004). “Kayseri’ deki Otomobil Bayilerinde Müşteri Tatmin Aracı Olarak Şikayet Toplama Yöntemlerine İlişkin Bir Uygulama”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı. 17, ss.9-32.
• TÜKEL, İ. (2014). Tüketimin Yeni Aktörleri: ‘Y Kuşağı’, Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar Elektronik Dergisi, ss.1-22.
• UÇAN, O. (2005). Türkiye’de Otomotiv Sektörü Dış Ticaretinin Gelişimi- Sosyo-Ekonomi Dergisi, Sayı:2, ss.115-132.
• VEBLEN, T. (1970). The Theory of the Leisure Class, New York: MacMillian, 1899; Republished London: Unwin Books.
• WEİSS, M. J. N. (2003). Great Expectations, American Demographics, 25(4) ss.26-35.
• ZORLU, A. (2006). Tüketim Sosyolojisi, Glocal Yayınları, Ankara, s.50.