İHRACAT DEĞİŞİMİNİN BIST ENDEKS GETİRİLERİ ÜZERİNE ETKİSİ: BIST ŞEHİR ENDEKSLERİ ÜZERİNE BİR NEDENSELLİK ANALİZİ

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 40 - 47, 31.03.2023

Reşat Sakur

https://doi.org/10.29106/fesa.1168451

Öz

Yatırımcılar, yatırım kararı verirken firmaların finansal verileriyle birlikte çok sayıda makroekonomik göstergelerden yararlanmaktadırlar. Bununla birlikte finansal yatırımcılar kazanç sağlamak için yatırım yaptıkları firmaların hisse değerlerinin artması beklentisi içindedirler. Bu makroekonomik göstergelerin bir kısmı hisse fiyatlarını dolaylı etkilerken bir kısmı da hisse fiyatlarına doğrudan etki yapmaktadır. Özellikle dış pazarlarda da varlık gösteren işletmelerin hisse değerine etki yapan en önemli göstergelerden biri de ihracattır. Finansal yatırımcılar her ne kadar ulusal ve uluslararası boyutlardaki firmaların hisse senetlerine yatırım yapıyor olsalar da yeni yatırımcılar ve sağlam yatırımcılar özellikle kendi bölgesinde faaliyet gösteren firmalara daha çok eğilim göstermektedirler. Bu bağlamda BIST bünyesinde hesaplanan şehir endekslerinin önemi artmaktadır.
Çalışmada BIST şehir endeksi hesaplanan 14 ilden 12 ilin 01.2013-05.2022 dönemleri aylık endeks değerleri ile bu illerin aylık ihracat rakamları arasındaki nedensellik ilişkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmada nedensellik ilişkileri Toda-Yamamato nedensellik testi yardımıyla analiz edilmiş olup, ağırlıklı olarak ihracattan endeks değerine doğru nedensellik ilişkisinin varlığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Borsa İstanbul, Şehir Endeksi, İhracat.

Destekleyen Kurum

Destekleyen kurum bulunmamaktadır.

THE EFFECT OF EXPORT CHANGE ON BIST INDEX RETURNS: A CAUSALITY ANALYSIS ON BIST CITY INDICES

Öz

Investors benefit from many macroeconomic indicators together with the financial data of the companies while making investment decisions. However, financial investors expect the share values of the companies they invest in to increase to make a profit. While some of these macroeconomic indicators affect share prices indirectly, some of them directly affect share prices. Export is one of the most important indicators that affect the share value of companies that are especially active in foreign markets. Although financial investors invest in the stocks of national and international companies, new investors and solid investors are more inclined to companies operating in their own region. In this context, the importance of city indices calculated within BIST is increasing.
In the study, it is aimed to investigate the causality relationship between the monthly index values of 12 provinces out of 14 provinces for which the BIST city index is calculated and the monthly export figures of these provinces for the period 01.2013-05.2022. In the study, causality relations were analyzed with the help of the Toda-Yamato causality test, and the existence of a causality relation mainly from export to index value was determined.

Anahtar Kelimeler

Borsa İstanbul, City Index, Export.

Kaynakça

• Aşkın, Ö. E. ve Büyüklü, A. H. (2014). BİST Şehir Endeksleri İçin Takvim Anomalilerinin Simetrik ve Asimetrik GARCH Modelleri ile Test Edilmesi. İktisat İşletme ve Finans, 29(336), 59-82.
• Aktaş, M. ve Akdağ, S. (2013). Türkiye’de ekonomik faktörlerin hisse senedi fiyatları ile ilişkilerinin araştırılması. International Journal of Social Science Research, 2(1), 50-67.
• Bayrakdaroğlu, A. ve Tepeli, Y. (2018). BİST şehir endekslerinin risk-getiri analizi üzerine bir inceleme. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (80), 147-160.
• Doğan, B. (2017). Ekonomik küreselleşme ve büyüme ilişkisi: Türkiye örneği Toda-Yamamoto nedensellik analizi. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, (628), 19-27.
• Kayral, İ. E. (2020). BİST şehir endeksleri ile döviz kurları arasındaki ilişkinin incelenmesi: bir ARDL sınır testi uygulaması. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (6), 272-284.
• Kayral, İ. E. ve Tandoğan, N. Ş. (2019). BİST Şehir Endekslerinde Ay İçi ve Ay Dönümü Anomalilerinin İncelenmesi. Itobiad: Journal Of The Human & Social Science Researches, 8(4). 3114-3133.
• Özkan, N., ve Ünlü U. (2021). Bölgesel Covid-19 vaka sayıları, altın fiyatları, Euro ve BIST şehir endeksleri arasındaki İlişki: bir ARDL sınır testi yaklaşımı. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 6(1), 240-253.
• Şahi̇n, D., ve Durmuş, S. (2018). Türkiye’de Ekonomik Büyüme, İhracat ve Hisse Senedi Fiyatları Arasındaki Nedensellik İlişkisinin Analizi. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 6(15), 808-825.
• Toda, H. Y. and T. Yamamoto (1995). Statistical Inference in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Processes. 66, 225–250.
• VO, Q. T. (2019). Export performance and stock return: A case of fishery firms listing in Vietnam Stock markets. The Journal of Asian Finance, Economics and Business, 6(4), 37-43.
• Yenilmez, F., ve Erdem, M. S. (2018). Türkiye ve Avrupa Birliği’nde ekonomik büyüme ile enerji tüketimi arasındaki ilişki: Toda-Yamamoto nedensellik testi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 71-95.