Mahalli İdare Harcamalarının Karşılaştırılması ve Analizi: OECD ve Türkiye

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 2, 29 - 64, 31.12.2021

Zülküf Ayrangöl , Mustafa Tekdere , Merve Tekdere

Öz

Yerel yönetimler, özellikle siyasi ve ekonomik açıdan önemi her geçen gün artan idari birimlerdir. Yerel yönetimlerin harcamalarını incelemek; oluşacak etkilerin takip ve tahmin edilebilmesi, genel harcama yapısının tespiti, harcamaların öncelikli olarak hangi alanlara yöneldiği, yerel düzeyde kalkınmanın sağlanması için harcamaların ne doğrultuda değiştirilmesi gerektiği ve harcamalar açısından yerel yönetimlerin uluslararası konumunu ortaya koyma noktasında oldukça önemlidir. Bu çalışmanın amacı; en güncel veriler çerçevesinde, ekonomik ve fonksiyonel sınıflandırma yöntemleri ile Türkiye’deki yerel yönetim birimlerinin harcamalarını OECD ülkeleri ile karşılaştırılarak, detaylı biçimde analiz etmektir. Çalışmanın neticesinde Türkiye’deki yerel yönetimlerin genel olarak OECD ülkelerine ait ağırlıklı ortalamalardan farklı bir harcama yapısına sahip olduğu sonucu elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

OECD, Türkiye, Yerel Yönetim, Belediye, Harcama

Comparative Analysis of Local Government Expenditure: Turkey and OECD

Öz

Local governments are administrative units, which are becoming increasingly important particularly in political and economic terms. Examining the expenditures of local governments is important in order to be able to follow and predict the effects that will occur; to determine their general expenditure structures; to reveal their international position in terms of expenditures; and to determine which areas should be directed primarily in order to ensure development at local level.
The purpose of this study is to analyze in detail the expenditure of local government units in Turkey with economic and functional classification methods, within the framework of the most up-to-date data and comparing them with OECD countries. As a result of the study, it has been concluded that local governments in Turkey generally have a different spending structure than weighted averages of OECD countries

Anahtar Kelimeler

OECD, Turkey, Local Government, Municipality, Expenditure

Kaynakça

• Akın, F. (2015), Yerel Yönetimlerin Tarihsel Gelişimi ve Türk İdari Yapısındaki Yeri, M. Mecek, M. Doğan ve B. Parlak (Ed.), İdari ve Mali Açıdan Türkiye’de Yerel Yönetimler, BEKAD Yayınları, No: 22, Antalya.
• Akman, Ç. ve Kalender, M. (2018), “Yerelde Yeni Bir Merkezi Yönetim Birimi: Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt: 73, No: 4, 1025-1056.
• Baltacı, C. (2005), Dört Halife Devri Şehir Hayatı ve Yerel Yönetim Hizmetleri, V. Akyüz (Ed.), İslam Geleneğinden Günümüze Şehir Hayatı ve Yerel Yönetimler, I, İlke Yayıncılık.
• Baytun, U. (2011), Türkiye’de Belediyelerin Mali Sorunları: Ege Belediyeler Birliği’ne Bağlı Belediyelerde Bir Alan Çalışması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dursun, D. (2005), Cumhuriyet Döneminde Yerel Yönetim Anlayışı, V. Akyüz (Ed.), İslam Geleneğinden Günümüze Şehir Hayatı ve Yerel Yönetimler, II, İlke Yayıncılık.
• Ertaş, H. (2016), “Türkiye’de Yerel Yönetim Birimlerinin Görev ve Sorumlulukları ile İlgili Mevzuat ve Karşılaştırmalı Analiz”, Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, Sayı: 11, 87-113.
• Eryılmaz, B. (2005), Osmanlı Yerel Yönetiminde İstanbul Şehremaneti, V. Akyüz (Ed.), İslam Geleneğinden Günümüze Şehir Hayatı ve Yerel Yönetimler, I, İlke Yayıncılık.
• Görmez, K. (2017), Yerel Yönetimlerin Geleceği, M. Güler ve A. M. Turan (Ed.), Belediyelerin Geleceği ve Yeni Yaklaşımlar, I. Cilt, Marmara Belediyeler Birliği Kültür Yayınları, Yayın No: 106.
• Günday, M. (2004), İdare Hukuku, İmaj Yayınevi, 9. Baskı, Ankara.
• Hazine ve Maliye Bakanlığı (2020), Analitik Bütçe Sınıflandırmasına İlişkin Rehber, https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2019/11/11-ekorehber_2020-2022.pdf (23.02.2020)
• Karaarslan, E. (2012), Kamu Harcama Hukuku, BEKAD Yayınları, Yayın No: 2, 3. Baskı, Antalya.
• Koçak, Y. (2008), Karşılaştırmalı Yerel Yönetimler, Orion Kitabevi, Ankara.
• Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü (2018), 2017 Yılı Mahalli İdareler Genel Faaliyet Raporu, https://webdosya.csb.gov.tr/db/yerelyonetimler/icerikler/2017_m-_gnl_faal_rpr-20180904082437.pdf (23.01.2020).
• Mutluer, M. K. Öner, E. ve Kesik, A. (2010), Teori ve Uygulamada Kamu Maliyesi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2. Baskı, İstanbul.
• Nadaroğlu, H. (2001), Mahalli İdareler: Teorisi-Ekonomisi-Uygulaması, Beta Yayıncılık, Yenilenmiş 7. Baskı, İstanbul.
• OECD, (2018a), Subnational Governments in OECD Countries: Key Data (brochure), OECD, Paris, http://www.oecd.org/regional/regional-policy/Subnational-governments-in-OECD-Countries-Key-Data-2018.pdf (10.04.2020).
• OECD (2018b), OECD Regions and Cities at a Glance 2018, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/reg_cit_glance-2018-en (10.04.2020).
• OECD (2019a), Discover the OECD, http://www.oecd.org/general/Key-information-about-the-OECD.pdf (11.04.2020).
• OECD (2019b), Key Data on Local and Regional Governments in the European Union (brochure), OECD, Paris, www.oecd.org/regional/regional-policy (10.04.2020).
• OECD/UCLG (2019) 2019 Report of the World Observatory on Subnational Government Finance and Investment–Country Profiles, http://www.sng-wofi.org/reports/SNG WOFI_2019_report_country_profiles_DEC2019_UPDATES.pdf (11.04.2020).
• Ortaylı, İ. (2005), Tanzimattan Cumhuiyete Yerel Yönetimler, V. Akyüz (Ed.), İslam Geleneğinden Günümüze Şehir Hayatı ve Yerel Yönetimler, II, İlke Yayıncılık.
• Özer, M. A. ve Akçakaya, M. (2014), Yerel Yönetimler, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Özmen, A. (2012), “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Anayasalarda Merkezi Yönetim-Yerel Yönetim İlişkileri”, Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 2 (2), 171-175.
• Parlak, B. (2015), Yerel Yönetimler: Kavramsal ve Kuramsal Çatı, M. Mecek, M. Doğan ve B. Parlak (Ed.), İdari ve Mali Açıdan Türkiye’de Yerel Yönetimler, BEKAD Yayınları, No: 22, Antalya.
• Parlak, B. ve Ökmen, M. (2015), Yerel Yönetimler, Genişletilmiş, Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 4. Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa.
• Sakınç, S. (2012), Yerel Yönetimler Maliyesi Teori-Politika-Uygulama, Orion Kitapevi, 3. Baskı, Ankara.
• Şahinöz, S. Şahinöz, T. Aydın, D. Eker, H. Uzar, A. (2007), Yerel Yönetimlerde Sağlık Hizmetleri, Sağlık Eğitimi ve Yönetimi Derneği (SAYED), Ankara
• ŞengüL, R. (2014), Yerel Yönetimler, Umuttepe Yayınları, 4. Baskı, Kocaeli.
• Tekdere, M. (2018), Yerel Vergi Sistemlerinin Karşılaştırmalı Analizi: Türkiye’deki Belediyelerin Finansmanı Açısından Bir Model Önerisi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Türkoğlu, İ. ve Demirhan, Y. (2013), “Yerel Yönetim Gelir ve Giderleri Bağlamında Türkiye’de İdari Reformlar”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22 (2), 315-332.
• Tortop, N. Aykaç, B. Yayman, H. ve Özer, M. A. (2014), Mahalli İdareler, Yenilenmiş 3. Basım, Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Ulusoy, A. ve Akdemir, T. (2019), Mahalli İdareler, Güncellenmiş ve Gözden Geçirilmiş 11. Baskı, Ankara, Seçkin Yayınevi.
• Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü, (2019), 2018 Yılı Mahalli İdareler Genel Faaliyet Raporu, https://webdosya.csb.gov.tr/db/yerelyonetimler/icerikler//2018_faal-yet_raporu _kapakl--20191205075619.pdf (25.02.2020).
• Yüksel, H. (2013), “Türkiye’de Mali Yerelleşmenin Boyutları ve Ölçümü Üzerine Bir Değerlendirme”, Celal Bayar Üniversitesi İİBF, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 20 (2), 191-208.